تبریز- جلسه کارگروه شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان آذربایجان‌شرقی استان آذربایجان‌شرقی با موضوع «بررسی دلایل عدم راه‌اندازی و فعالیت کارگوی هوایی در استان» در اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد.
بازار؛ گروه استان ها: این نشست ظهر شنبه با حضور نمایندگانی از استانداری آذربایجان‌شرقی، گمرک تبریز، منطقه آزاد ارس، نمایندگانی از فرودگاه‌های استان، انبارهای عمومی فرودگاه شهید مدنی، گمرک فرودگاه شهید مدنی، انبارهای عمومی گمرک سهلان، ایستگاه هواپیمایی ایران‌ایر، ایستگاه هواپیمایی ترکیش، ایستگاه هواپیمایی آتا، ایستگاه هواپیمایی ایران ایرتور، ایستگاه خدمات زمینی سامان تبریز، ایستگاه خدمات زمینی فرودگاه آرمان تبریز، کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی، شرکت حمل و نقل بین‌المللی و خدمات بار هوایی کالجار و شرکت خدمات بار هوایی پارس ایمن حمل آسیا در اتاق بازرگانی تبریز برگزار شد.
کارگو یا حمل‌ونقل هوایی بار یکی از ارکان اساسی در تقویت و گسترش تجارت بین‌المللی و تسهیل فرآیند مبادلات اقتصادی بوده و فرودگاه‌ها به‌عنوان محورهای اصلی این حمل‌ونقل، نقش بسزایی در بهبود روابط تجاری و ارتقاء توان رقابتی کشورها در عرصه جهانی ایفا می‌کنند. فرودگاه تبریز به دلیل موقعیت استراتژیک خود در شمال غرب ایران و نزدیکی به کشورهای همسایه، ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به یک مرکز مهم در حمل‌ونقل بار هوایی دارد. در این راستا جلسه‌ای با هدف شناسایی چالش‌ها و ارائه راهکارهای اجرایی برای توسعه فعالیت‌های حمل‌ونقل بار در فرودگاه تبریز برگزار شد.
ایجاد و توسعه زیرساخت‌های هوانوردی
معاون مدیرکل اداره فرودگاه‌های استان آذربایجان‌شرقی در این نشست گفت: مشکل مطرح‌شده در زمینه فورواردینگ (Forwarding) در فرودگاه تبریز یکی از موانع کلیدی در بهره‌برداری بهینه از ظرفیت‌های حمل‌ونقل بار هوایی است. هرچند از لحاظ فنی و زیرساختی مشکلی وجود ندارد، اما ضعف در خدمات فورواردینگ باعث کاهش کارایی و استفاده از پتانسیل کامل فرودگاه شده است.
علیرضا جمشیدی ادامه داد: برای ارائه یک ارزیابی دقیق از وضعیت کارگوی فرودگاه تبریز، می‌بایست شرایط کلی کارگو در فرودگاه‌های سراسر کشور توسط کارشناسان واجد شرایط بررسی شود. این ارزیابی باید شامل بررسی ایرلاین‌های ارائه دهنده خدمات حمل بار، میزان صادرات و واردات روزانه و سایر اطلاعات مشابه که به بهبود مدیریت بار کمک می‌کند، باشد.
وی افزود: وظیفه اصلی مدیریت فرودگاه تبریز، ایجاد و توسعه زیرساخت‌های هوانوردی است. در این زمینه اقدامات متعددی برای بهبود زیرساخت‌های گمرکی و ساخت ترمینال کارگو در فرودگاه تبریز انجام شده است. با این حال، به‌رغم حمایت مالی صندوق توسعه کشاورزی استان و تهیه طرح‌های کامل، به دلیل اینکه این پروژه از نظر اقتصادی توجیه‌پذیر نبوده، به مرحله اجرا نرسیده است.
جمشیدی تصریح کرد: فرودگاه تبریز یکی از معدود فرودگاه‌هایی است که دارای کد گمرکی است، و این ویژگی امکان بالقوه برای انجام عملیات گمرکی مستقیم در فرودگاه را فراهم می‌کند. با این وجود، کمبود امکانات در حوزه فورواردینگ و نبود همکاری کافی در این بخش موجب بروز محدودیت‌هایی در بهره‌برداری کامل از ظرفیت‌های حمل‌ونقل بار هوایی شده است. در این راستا، پیشنهاد می‌شود که با استفاده از تجربه فرودگاه‌های موفق مانند فرودگاه‌های مشهد، شیراز، و اصفهان، اطلاعات عملکرد و شیوه فعالیت آنها جمع‌آوری و تحلیل شود. وی اضافه کرد: این اقدام می‌تواند به شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در حوزه فورواردینگ و ارزیابی تأثیر نقش فورواردرها در توسعه حمل‌ونقل بار هوایی کمک کند. علاوه بر این، برای بررسی مشکلات و یافتن راه‌حل‌های مناسب، لازم است که بخش خصوصی، ایرلاین‌هایی را که برای حمل بار از آنها استفاده می‌کند را مشخص نماید. به عنوان مثال، مشخص شود که چه مقدار بار از منطقه آزاد ارس به فرودگاه تهران منتقل می‌شود. این موارد مستقیماً در حیطه وظایف فرودگاه تبریز قرار نمی‌گیرد، اما اتاق بازرگانی می‌تواند از طریق معاونت بازرگانی منطقه آزاد ارس اطلاعات لازم را جمع‌آوری نماید. می‌توان فردی مسئول را تعیین کرد که با دسترسی به اطلاعات تجاری مرتبط با ایرلاین‌های باربری و مسیرهای حمل‌ونقل، به شفاف‌سازی مسیرهای صادرات و واردات مواد اولیه بپردازد. این فرد می‌تواند با تحلیل داده‌ها، مسیرهای مؤثرتر و بهینه‌تر را شناسایی کرده و اطلاعات لازم را به تولیدکنندگان، صادرکنندگان، و فورواردینگ‌ها ارائه دهد.
جمشیدی بیان کرد: باید مسیرهای ترجیحی برای بار از طریق انجمن‌ها و اتحادیه‌های مناطق آزاد تعیین شود تا به شکل کارآمدتری صادرات و واردات انجام شود. از لحاظ زیرساخت، فرودگاه تبریز مشکلی برای هندلینگ بار ندارد، اما مجوزهای لازم برای ایرلاین‌ها باید از سازمان هواپیمایی کشور بررسی و صادر شوند. همچنین، برای جذب هواپیماهای باری به این فرودگاه، لازم است تضمین بازگشت سرمایه‌گذاری اولیه برای ساخت ترمینال کارگو فراهم شود تا شرکت‌ها با اطمینان بیشتری به این فعالیت بپردازند.
وی گفت: در حال حاضر تنها ایرلاینی که مجوز واردات و صادرات بار خارجی در فرودگاه تبریز دارد، ترکیش ایر است، در حالی که سایر ایرلاین‌های به‌جز هواپیمایی ماهان و ایران‌ایر که با محدودیت‌هایی مواجه است، فاقد این مجوز هستند. به‌طوری که ایران‌ایر به‌دلیل تحریم‌ها قادر به فعالیت کامل نیست و هواپیمایی ماهان نیز در فرودگاه تبریز ایستگاه ندارد.
لزوم تأسیس ترمینال کارگو در فرودگاه تبریز
معاون مدیرکل اداره فرودگاه‌های استان آذربایجان‌شرقی خاطرنشان کرد: راه‌اندازی عملیات کارگو در فرودگاه تبریز، به دلیل نیاز به زیرساخت‌های تخصصی و تجهیزات مناسب، مستلزم تأسیس ترمینال کارگو است. این اقدام باید بر اساس گزارش توجیهی فنی و اقتصادی دقیق صورت گیرد تا از موفقیت پروژه اطمینان حاصل شود.
وی افزود: گمرک سهلان به‌عنوان دومین گزینه برای راه‌اندازی کارگوی هوایی مطرح شده است. این گمرک با دارا بودن ظرفیت‌های بالقوه می‌تواند نقشی مکمل در توسعه حمل‌ونقل بار هوایی در منطقه ایفا کند. با این حال، طی ۶ سال گذشته به دلیل مشکلات مدیریتی و کش‌وقوس‌های اداری، بهره‌گیری از امکانات آن برای کارگو با چالش‌های جدی مواجه بوده است.
جمشیدی اظهار کرد: یکی از مشکلات اساسی در توسعه عملیات کارگوی هوایی در فرودگاه تبریز این است که انبار کارگو در انحصار شرکت ایران‌ایر قرار دارد. همچنین، زمین‌های دولتی واگذار شده به این شرکت، خارج از کنترل و مدیریت مستقیم فرودگاه هستند. این مسئله باعث محدودیت در بهره‌برداری از زیرساخت‌های موجود و کاهش انعطاف‌پذیری مدیریت فرودگاه در توسعه فعالیت‌های حمل‌ونقل بار شده است.
وی گفت: تلاش‌های زیادی برای ایجاد منطقه‌ای در فرودگاه تبریز تحت پوشش منطقه آزاد ارس صورت گرفته است. با این حال، نگرانی مسئولین از امکان احداث یک فرودگاه مستقل توسط منطقه آزاد ارس موجب شده که همکاری در این زمینه بسیار محدود باشد.
کمبود امکانات مناسب برای ارسال بار از مبدأ تبریز
عضو کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی تبریز در این جلسه ضمن ابراز نگرانی از کمبود امکانات مناسب برای ارسال بار از مبدأ تبریز گفت: در گذشته، کارگوی ایران‌ایر با استفاده از نیروهای فرودگاهی و حتی به‌صورت شیفتی مشغول به فعالیت بوده است؛ اما متأسفانه، به دلیل کمبود توجه و حمایت‌های لازم، بخش کارگو فرودگاه تبریز تقریباً به فراموشی سپرده شده است. این وضعیت نه‌تنها از ظرفیت‌های بالقوه فرودگاه بهره‌برداری نمی‌کند، بلکه موجب کاهش رقابت‌پذیری و کند شدن روند توسعه حمل‌ونقل بار هوایی در منطقه شده است.
محمد ملکی افزود: پروازهای داخلی و خارجی شرکت ایران‌ایر به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای کاهش یافته‌اند و متأسفانه هیچ توضیح روشنی از سوی این شرکت برای این کاهش فعالیت‌ها ارائه نشده است. با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از عملیات کارگو در گذشته توسط ایران‌ایر انجام می‌شد، کاهش پروازهای این شرکت تأثیر منفی چشمگیری بر عملکرد بخش کارگو فرودگاه داشته است.
وی گفت: علاوه بر ایران‌ایر، چندین شرکت هواپیمایی دیگر نیز مجوزهای لازم برای صادرات و واردات بار را دارند، اما این ایرلاین‌ها عملاً در حالت غیرفعال باقی مانده‌اند. برای بهبود وضعیت کارگو، ضروری است که مطالبات و اعتراضات مربوط به این ایرلاین‌ها به‌طور مؤثر مطرح شود تا فشار برای بهبود شرایط افزایش یابد و آنها به فعالیت‌های خود در حوزه حمل‌ونقل بار هوایی بازگردند.
ملکی تاکید کرد: بایستی شرکت هواپیمایی ایران‌ایر در سطح استان وضعیت را تعیین تکلیف کرده و به شرکت‌های واجد شرایط اجازه دهد تا وارد عرصه حمل‌ونقل بار هوایی شوند. به‌منظور ارتقای کارایی و تنوع در این بخش، پیشنهاد می‌شود که بازار کارگو بین ایرلاین‌های مختلف تقسیم شود تا امکان حمل بار توسط ایرلاین‌های مختلف در هر روز فراهم شود. این رویکرد می‌تواند از وابستگی مطلق به یک ایرلاین جلوگیری کرده و به بهبود رقابت و بهره‌وری در عملیات حمل‌ونقل بار هوایی کمک کند.
نقش کلیدی فرودگاه تبریز در تسهیل تجارت و فرآیند ترخیص کالاها
معاون امور مسافری ستاد نظارت گمرکات استان با بیان اینکه گمرک استان اطلاعات کاملی از تاریخچه فعالیت‌های کارگو ندارد، افزود: فرودگاه تبریز از سال ۱۳۹۳، در دوره استانداری آقای جبارزاده، به‌عنوان دومین کارگاه کارگوی کشور پس از فرودگاه امام خمینی (ره) آغاز به کار کرد. از آن زمان، فرآیند کامل ترخیص کالا در این فرودگاه انجام می‌شود و فرودگاه تبریز نقشی اساسی و کلیدی در تسهیل تجارت و فرآیند ترخیص کالاها ایفا می‌کند.
رضا فرشیدفر گفت: اخیراً در خصوص ورود طلا به کشور مطرح شد که حدود دو و نیم تن طلا از طریق فرودگاه تبریز وارد شده است، که از این مقدار، ۸۰۰ کیلوگرم مربوط به سرمایه‌گذاری خارجی می‌باشد. این طلا در ۳ پروژه تولیدی به اجرا درآمده است که دو پروژه در استان آذربایجان شرقی و یک پروژه دیگر در استان زنجان قرار دارد. این موضوع نشان‌دهنده وضعیت چشمگیر و موقعیت برجسته استان تبریز در سطح کشوری است و تأکید بر اهمیت این فرودگاه در تسهیل تجارت و جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارد. امسال این رقم به ۴۶۸ کیلوگرم رسیده است. این دستاورد نشان‌دهنده نقش مؤثر و برجسته فرودگاه تبریز در جذب سرمایه‌گذاری خارجی و تسهیل فعالیت‌های تجاری در سطح کشور است.
وی ادامه داد: باتوجه به رشد فوق‌العاده تجارت از سال ۱۳۹۶، افزایش حجم تجارت در این سال به ۷۵۴ درصد نسبت به سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ رسید. در اوج فعالیت‌های کارگو در سال ۱۳۹۷، ارزش واردات به ۱۰ میلیون دلار رسید و بسیاری از واحدهای تولیدی، ترخیص کالای خود را از فرودگاه تبریز انجام می‌دادند. با این حال، با بازگشت تحریم‌ها در اردیبهشت ۱۳۹۷، فعالیت‌های وارداتی به شدت محدود شد و تنها شرکت ترکیش ایرلاین مجوز انتقال فوتی‌ها و واردات محدود را به دست آورد. این تغییرات باعث کاهش چشمگیر حجم کارگو و تأثیر منفی بر عملکرد تجاری و اقتصادی فرودگاه تبریز شد.
فرشیدفر تاکید کرد: مشکل اصلی فرودگاه تبریز نبود هواپیمای باری است. از نظر زیرساخت و مجوزها، هیچ مشکلی وجود ندارد و تنها وثیقه لازم برای حمل کالا به‌عنوان مانع اصلی مطرح می‌باشد. در حال حاضر، ترکیش ایرلاین برای فعالیت در فرودگاه تبریز و تهران، معافیت‌های تحریمی برای بیش از ۳۸۰۰ نوع کالا دریافت کرده است و می‌تواند نقش بسزایی در بهبود شرایط کارگو و افزایش حجم واردات و صادرات از طریق فرودگاه تبریز ایفا کند. این امر می‌تواند گامی مهم در بازگرداندن رونق به فعالیت‌های کارگو و رفع موانع تجاری موجود باشد.
وی ادامه داد: علاوه بر طلا، مجوز صادرات زعفران، تلفن همراه، رایانه، انواع فلزات، طلا و جواهرات و فرش دستباف نیز برای فرودگاه تبریز صادر شده است. در صورت صرفه اقتصادی، آمادگی برای صادرات صیفی‌جات استان از طریق هوایی نیز وجود دارد. هرچند که در حال حاضر به نظر نمی‌رسد که این مسیر از نظر اقتصادی به‌صرفه باشد. این موضوع نشان‌دهنده تلاش‌ها برای گسترش دامنه فعالیت‌های صادراتی از فرودگاه تبریز و ارتقاء نقش آن در تسهیل تجارت بین‌المللی است.
تنها ۳ درصد از ظرفیت کارگو در فرودگاه تبریز استفاده می‌شود
مدیر انبارهای عمومی و خدمات گمرکی شعبه فرودگاه تبریز گفت: از زمان راه‌اندازی کارگو در سال ۱۳۹۳، فرودگاه تبریز به زیرساخت‌های لازم برای حمل‌ونقل هوایی مجهز شده است. با این حال، توقف فعالیت‌های ترکیش ایرلاین و تحریم‌ها منجر به کاهش قابل‌توجه فعالیت‌های کارگو در این فرودگاه شده است. این تحولات تأثیرات منفی چشمگیری بر روند توسعه و بهره‌وری بخش کارگو داشته و چالش‌هایی را در مسیر گسترش تجارت هوایی بار در فرودگاه تبریز به وجود آورده است.
مرتضی طاهری افزود: در این میان جای خالی ترکیش ایرلاین به‌وضوح احساس می‌شود. دو شرکت هواپیمایی آتا و ایران‌ایر تور در زمینه حمل کالاهای صادراتی و وارداتی فعالیت دارند، اما نبود ارتباط هوایی اقتصادی با ترکیه این فعالیت‌ها را به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای محدود کرده است. این چالش تنها مختص فرودگاه تبریز نبوده و حتی در فرودگاه امام خمینی تهران نیز مشکلات مشابهی وجود دارد، به‌طوری که امکان ارسال بار از تبریز به اروپا عملاً فراهم نیست.
وی تصریح کرد: تنها سه درصد از ظرفیت کارگو در فرودگاه تبریز استفاده می‌شود، چرا که نبود حامل استاندارد برای حمل کالاهای بین‌المللی، مانع از رسیدن فرودگاه به پتانسیل کامل خود شده است. این محدودیت‌ها عمدتاً ناشی از سیاست‌های کلان کشور بوده و ارتباطی به امکانات فرودگاهی یا شرکت‌های هواپیمایی داخلی ندارد.
طاهری گفت: با وجود تلاش‌های متعدد، از جمله مکاتبات با شرکت‌های داخلی برای راه‌اندازی پروازهای هفتگی به مقصد اروپا، متأسفانه توجیه اقتصادی کافی برای این فعالیت‌ها وجود نداشته است. در حالی که ظرفیت پذیرش کالا در فرودگاه تبریز حدود ۲۰۰۰ تن است، در سال گذشته، تنها ۳۰ تن کالا پذیرش شد که از این مقدار، ۹۵٪ آن مربوط به شرکت تراکتورسازی ایران بود. سایر شرکت‌ها به دلیل عدم صرفه اقتصادی، تمایل به ورود به این نوع حمل‌ونقل را ندارند. واردات و صادرات هوایی بر اساس صرفه اقتصادی و ارزش مالی سنجیده می‌شود و تحریم‌ها در سال‌های اخیر موجب محدودیت شدید این فعالیت‌ها شده است.
کارشناس تجاری استانداری گفت: در سال ۱۳۹۳، در دوران استانداری آقای جبارزاده، معاونت عمرانی به‌طور ویژه پیگیر مسئله حمل‌ونقل بار هوایی (کارگو) بودند و اقدامات لازم جهت فراهم‌سازی زیرساخت‌های مورد نیاز در این زمینه انجام شد. این پروژه از نظر توجیه اقتصادی دارای پتانسیل بسیار بالایی است. ایشان همچنین تأکید کردند که حمل بار نسبت به حمل مسافر از اولویت بیشتری برخوردار است، و این موضوع بر اساس مطالعات کارگو و آمارهای منطقه‌ای، همچون امارات متحده عربی، به‌وضوح قابل تأیید می‌باشد.
رحیم روایی با بیان اینکه شروع فعالیت‌های کارگو در جهان ابتدا با حمل بار آغاز شده و سپس به بخش مسافری گسترش یافته است، ادامه داد: با این حال، در ایران این حوزه با چالش‌های متعددی مواجه است. زیرا مسئولیت آن به‌طور کامل مشخص نشده است و به نظر می‌رسد این امر باید در حیطه وظایف فرودگاه‌ها قرار گیرد. فرودگاه تبریز می‌تواند نقش مستقیمی در تأمین هواپیما و زیرساخت‌های لازم برای حمل‌ونقل بار ایفا کند و باید از ایرلاین‌ها برای همکاری دعوت به‌عمل آورد.
روایی با تاکید بر اینکه فرودگاه تبریز می‌بایست وظایف ذاتی خود در زمینه حمل‌ونقل بار را به‌طور جدی دنبال کند، افزود: بر اساس اساسنامه فرودگاه‌های کشور، که به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، وظایف فرودگاه‌ها به دو بخش حاکمیتی (شامل ایجاد زیرساخت‌های لازم و تأمین امنیت) و تصدی‌گری (شامل حمل‌ونقل مسافر) تقسیم شده است. بر این اساس حمل‌ونقل بار از توجیه اقتصادی بالاتری نسبت به حمل مسافر برخوردار است و به همین جهت باید در اولویت قرار گیرد.
وی گفت: برای حل مشکل حمل‌ونقل هوایی بار، ضروری است که یکی از ارگان‌ها مسئولیت این حوزه را بر عهده بگیرد. پیشنهاد می‌شود استانداری به‌عنوان ناظر، مسئولیت این امر را به عهده گرفته و با تقویت شرایط رقابتی میان شرکت‌های حمل‌ونقل، زمینه را برای خروج از وضعیت انحصاری فراهم سازد.
روایی بیان کرد: ایران ایر به دلیل ساختار کاملاً دولتی خود، قابل نفوذ نیست. پیشنهاد می‌شود فرودگاه تبریز با حمایت استانداری و از طریق امضای توافقنامه، از وزیر راه و مدیرعامل ایران ایر مطالبه‌گری کند. این امر تنها در صورتی محقق خواهد شد که سایر شرکت‌ها نیز توانایی فعالیت در این حوزه را داشته باشند. علاوه بر این، فرودگاه می‌تواند با در اختیار قرار دادن فضای لازم به شرکت‌های حمل‌ونقل، از آنها اجاره‌بها دریافت کند که این اقدام نیز به افزایش درآمد فرودگاه کمک خواهد کرد.
سرپرست بخش بازرگانی شرکت ایران ایرتور گفت: شرکت ایران ایرتور دارای مجوز حمل بار در مسیرهای داخلی و خارجی است و برای این منظور، ۶ فروند هواپیمای پهن‌پیکر در دسترس دارد که می‌توانند در خدمت صادرات و واردات استان باشند. این شرکت در حال حاضر روزانه دو پرواز به استانبولانجام می‌دهد و قادر است تا ۶ تن یا ۶ پالت بار را برای تجار جابجا کند.
حمید رستمی ادامه داد: نماینده ایران ایرتور، در فرودگاه تبریز مستقر بوده و مشابه خدماتی که ایرلاین در فرودگاه‌های مشهد و فرودگاه امام خمینی (ره) ارائه می‌دهد، پذیرای بارهای تجاری می‌باشد. ایرلاین‌ها به‌عنوان کریر (حمل‌کننده) عمل کرده و بازاریابی و صدور بارنامه توسط شرکت‌های نمایندگی صورت می‌گیرد. پس از صدور بارنامه، این سند به شرکت هندلینگ، یعنی ایران ایر، منتقل شده و در مقصد به گیرنده نهایی تحویل می‌شود.
وی افزود: ایران ایرتور قرارداد اینترلاینی با هواپیمایی امارات منعقد کرده و در زمینه کارگو به‌عنوان نماینده این شرکت در ایران فعالیت می‌کند. در صورت انجام هماهنگی‌های لازم، ایران ایرتور به‌عنوان نماینده ترکیش ایرلاین نیز در فرودگاه تبریز می‌تواند فعالیت خود را آغاز کند.
مدیرعامل شرکت کالجار اظهار کرد: کالجار دفاتری در ایران، ترکیه و کانادا دارد. این شبکه گسترده به کالجار این امکان را می‌دهد که خدمات حمل‌ونقل بار را به تمامی نقاط جهان ارائه دهد. روند ارسال بار به این صورت است که ابتدا بار به کارگو تحویل داده می‌شود، سپس به ترکیه منتقل شده و از آنجا به هر مقصد بین‌المللی قابل ارسال است.
ایوب ساعی با تاکید بر اینکه یکی از چالش‌های عمده کالجار در فرودگاه تبریز، نحوه هندلینگ بار توسط شرکت ایران ایر است، افزود: در این فرودگاه، مسئولیت هندلینگ بار بر عهده ایران ایر است، در حالی که شرکت‌های آرمان و سامان در این زمینه فعالیت نمی‌کنند. این موضوع به دلیل تعرفه‌های بالای ایران ایر مشکلاتی را ایجاد کرده است؛ زیرا بالا بودن هزینه‌ها موجب می‌شود که برای بسیاری از مشتریان، ارسال بار از طریق این فرودگاه از نظر اقتصادی به‌صرفه نباشد.
علی صمدی؛ رئیس ایستگاه شرکت هوایی سامان گفت: شرکت سامان قابلیت انجام هندلینگ هواپیما را دارد، اما همچنان بار کارگو باید توسط شرکت ایران ایر مدیریت شود. علاوه بر این، شرکت سامان از سال آینده به فعالیت‌های خود در اکثر فرودگاه‌ها گسترش خواهد داد.
نادر قاسمی، جانشین ایستگاه هواپیمایی آتا اظهار کرد: به دلیل مشکلاتی نظیر گم شدن بار و ناهماهنگی زمانی، شرکت آتا تصمیم به قطع همکاری با ایران ایر گرفته است. همچنین به دلیل حجم کم هواپیماها و تحریم‌ها، هواپیمایی آتا با مشکلات متعددی مواجه است.
رامین زرعی؛ سرپرست مدیریت گمرک منطقه آزاد ارس گفت : بر اساس مصوبات پیشین، مقرر شده بود که کمیته‌ای برای اطلاع‌رسانی به فعالان اقتصادی استان تشکیل شود تا آنها از مزایای منطقه آزاد بهره‌مند شوند. در حالی که سایر استان‌ها از این امکانات بهره‌برداری می‌کنند، منطقه آزاد تبریز همچنان نتوانسته است فرصت‌های خود را به‌طور کامل به فعالان اقتصادی معرفی کند.
زرعی افزود: طبق قانون مناطق آزاد، نزدیک‌ترین فرودگاه به منطقه آزاد می‌تواند محدوده‌ای برای خدمات گمرکی در نظر بگیرد. همچنین، بر اساس مصوبه هیئت وزیران، تا ۱۵ درصد از سود بازرگانی برای واردات کالاهای مرتبط با منطقه آزاد تعلق می‌گیرد، که این امر می‌تواند هزینه‌های ترانزیت به تبریز را جبران کرده و به‌عنوان مشوقی برای افزایش تجارت عمل کند.
وی گفت: این منطقه به دلیل دارا بودن مزایای وارداتی و صادراتی، قادر است به‌صورت روزانه یا هفتگی صادرات به کشورهای همجوار و یا کشورهای اروپایی مانند ارمنستان، روسیه، آذربایجان، ترکیه، ایتالیا و سایر کشورهای مشابه داشته باشد.
طاهر روحی ؛ مدیرکل هماهنگی امور اقتصادی استانداری گفت: پیشنهاد می‌شود مشکلات مطرح‌شده در جلسه، توسط سرکار خانم درخشانی، در قالب یک گزارش رسمی ارائه شود و به‌طور صریح ذکر شود که مشکل اصلی کارگوی تبریز در حال حاضر به دلیل وجود شرکت ایران ایر و ضعف عملکردی این شرکت است که منجر به بروز مشکلات مختلف شده است. لذا پیشنهاد می‌شود که این شرکت فعالیت خود را ارتقا دهد؛ در غیر این صورت، یکی از گزینه‌های جایگزین می‌تواند واگذاری ماموریت به فرودگاه تبریز یا بخش خصوصی باشد.
نسرین درخشانی؛ مسئول دبیرخانه شورای گفتگوی استان اظهار کرد: برای حل مشکل فعالیت انحصاری هواپیمایی ایران ایر در بخش کارگو، پیشنهاد می‌شود که یک کارگروه ویژه تشکیل شود. این کارگروه باید از افرادی با توانمندی‌های لازم برای مقابله با انحصار ایران ایر و رفع موانع موجود تشکیل گردد. دلایل عدم ورود شرکت‌های دیگر به این حوزه و همچنین عدم صرفه اقتصادی برای آنها باید به‌طور دقیق بررسی شود تا راهکارهای مؤثری برای کاهش انحصار و تسهیل رقابت ارائه گردد.
وی ادامه داد: همچنین، در راستای بهره‌برداری بیشتر از مزایای مناطق آزاد، به ویژه منطقه آزاد ارس، باید تلاش‌های لازم جهت معرفی و ارائه فرصت‌ها همچنین، لازم است جلسه‌ای با حضور نمایندگان شرکت ایران ایر برگزار شود تا نقطه نظرات و پیشنهادات این شرکت نیز مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. چرا که باتوجه به مطالب ذکر شده، به‌نظر می‌رسد که شرکت ایران‌ایر نسبت به رقبای بخش خصوصی از یک وضعیت انحصاری ویژه برخوردار است. این جلسه می‌تواند فرصت مناسبی برای گفت‌وگو و تبادل نظر در جهت حل مشکلات موجود و ارتقای عملکرد در بخش کارگو باشد.
- نویسنده: تحلیل بازار
