قیمت دلار در بازار آزاد به طرز سرسام آوری در حال صعودی شدن است و هیچ مانعی برای ادامه داشتن این روند در حال حاضر دیده نمی شود. اما دلار در کانال ۸۴ هزار تومانی تا کجا بالا می رود آیا امکان ریزش سنگین قیمت دلار در آینده وجود دارد؟ در این گزارش به بررسی عوامل موثر بر قیمت دلار و پیش بینی درباره نرخ ارز در آینده می پردازیم.
قیمت دلار در بازار آزاد به طور ترسناک و غیر قابل کنترلی در حال بالا رفتن است و هیچکدام از سیاست های دولت برای کنترل قیمت دلار جواب نداده است. در حال حاضر قیمت دلار در بازار آزاد در کانال ۸۴ هزار تومان قرار دارد که این رقم در نوع خود رکورد جدیدی در بازار ارز به حساب می آید. بدیهی است که قیمت دلار به عنوان یکی از مهم ترین شاخص های تاثیر گذار بر اقتصاد کشور به صورت لحظه ای رصد شود و بر قیمت دیگر بازارها نیز اثر بگذارد. در این وضعیتی که دلار در بازار آزاد دارد سوالی که اکثر مردم برایشان مطرح است این موضوع است که دلار به قیمت قبل از بهمن ۱۴۰۳ بازمی‌گردد یا خیر؟ برای پاسخ به این سوال، باید عوامل مختلفی را در نظر گرفت، از جمله سیاست‌های دولت، تحریم های بین‌المللی، وضعیت تولید ناخالص داخلی، عرضه و تقاضای ارز، و شرایط جهانی. خبرنگار پایگاه خبری گسترش نیوز در این گزارش به بررسی هر یک از این پارامترهای مهم می پردازد.
عامل اثر گذار تحریم ها بر وضعیت اقتصادی کشور
تحریم های بین المللی علیه ایران یکی از اصلی ترین عوامل تأثیرگذار بر قیمت دلار است. این تحریم ها باعث کاهش درآمدهای ارزی کشور از طریق صادرات نفت و محدودیت در دسترسی به سیستم بانکی جهانی شده است. در صورتی که تحریم ها ادامه یابد یا تشدید شود، فشار بر اقتصاد ایران افزایش یافته و احتمالاً قیمت دلار نیز بالاتر خواهد رفت. از طرفی، اگر توافقی در زمینه برجام یا کاهش تحریم ها به دست بی آید، ممکن است شاهد کاهش قیمت دلار در آینده باشیم.
اما همواره سیاست اقتصادی دولت در داخل کشور هم اهرم مهمی بر قیمت دلار بوده است. سیاست های اقتصادی دولت نقش مهمی در تعیین قیمت دلار دارد. سیاست های انقباضی یا انبساطی در زمینه پولی و مالی، نحوه مدیریت بازار ارز و سیاست های مربوط به صادرات و واردات همگی بر قیمت دلار تأثیرگذار هستند. برای مثال، اگر دولت تصمیم بگیرد با تزریق ارز به بازار، عرضه را افزایش دهد، ممکن است قیمت دلار کاهش یابد. اما اگر سیاست های دولت منجر به کاهش ذخایر ارزی شود، فشار بر قیمت دلار افزایش خواهد یافت.
نقش میزان عرضه و تقاضا بر قیمت دلار
میزان عرضه و تقاضای ارز یکی دیگر از مهم ترین عوامل اثر گذار بر قیمت دلار است. در صورتی که تقاضا برای دلار به دلیل نیاز واردکنندگان، سفرهای خارجی یا سرمایه گذاری های خارجی افزایش یابد، قیمت دلار بالا خواهد رفت. از سوی دیگر، اگر عرضه دلار از طریق صادرات نفت، فروش ارز توسط دولت، یا ورود ارزهای خارجی افزایش یابد، ممکن است قیمت دلار کاهش یابد. در حال حاضر، به دلیل محدودیت های ناشی از تحریم ها، عرضه دلار در ایران با محدودیت مواجه است و این موضوع باعث افزایش قیمت دلار شده است.
اما پارامتر دیگری به اسم تورم در اقتصاد کشور داریم که وضعیتی صعودی در اقتصاد کشورمان دارد. تورم بالا در ایران یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت دلار است. وقتی نرخ تورم در کشور بالا باشد، ارزش پول ملی کاهش یافته و مردم به سمت خرید ارزهای خارجی به عنوان یک دارایی امن سوق داده می‌شوند. این موضوع باعث افزایش تقاضا برای دلار و در نتیجه افزایش قیمت آن می‌شود. از سوی دیگر، اگر دولت بتواند تورم را کنترل کند و نرخ بهره را به گونه‌ای تنظیم کند که پس‌انداز در بانک‌ها جذاب‌تر شود، ممکن است تقاضا برای دلار کاهش یابد.
از سمتی دیگر، شرایط اقتصادی جهان نیز بر قیمت دلار در ایران تأثیراثر می گذارد. برای مثال، اگر قیمت نفت در بازارهای جهانی افزایش یابد، درآمدهای ارزی ایران نیز افزایش یافته و ممکن است فشار بر قیمت دلار کاهش یابد. از سوی دیگر، اگر اقتصاد جهانی با رکود مواجه شود، تقاضا برای نفت کاهش یافته و درآمدهای ارزی ایران نیز تحت تأثیر قرار می‌گیرد. همچنین، نرخ بهره در کشورهای بزرگ مانند آمریکا نیز بر قیمت دلار تأثیرگذار است. اگر نرخ بهره در آمریکا افزایش یابد، ارزش دلار در سطح جهانی افزایش یافته و این موضوع می‌تواند بر قیمت دلار در ایران نیز تأثیر بگذارد.
در نهایت انتظارات مردم و میزان واکنش آن ها به بازار ارز نیز بر قیمت دلار اثر دارد. اگر مردم انتظار داشته باشند که قیمت دلار در آینده افزایش یابد، ممکن است به سمت خرید دلار هجوم آورده و این موضوع باعث افزایش قیمت دلار شود. از سوی دیگر، اگر اعتماد مردم به سیاست‌های دولت افزایش یابد و انتظارات تورمی کاهش یابد، ممکن است تقاضا برای دلار کاهش یافته و قیمت آن نیز کاهش یابد.
کلام پایانی
به گفته اغلب کارشناسان بازار ارز پیش بینی دقیق قیمت دلار در آینده دشوار است. اما به طور کلی، اگر تحریم ها ادامه یابد، تورم بالا باقی بماند و سیاست های اقتصادی دولت نتواند به طور مؤثر عرضه و تقاضای ارز را مدیریت کند، احتمالاً قیمت دلار به سطح قبل از بهمن ۱۴۰۳ برنخواهد گشت. از سوی دیگر، اگر توافقات بین‌المللی منجر به کاهش تحریم ها شود، دولت سیاست های مؤثری در کنترل تورم و مدیریت بازار ارز بگیرد و شرایط جهانی به نفع ایران تغییر کند، ممکن است شاهد کاهش قیمت دلار باشیم. در نهایت، قیمت دلار به عنوان یک شاخص اقتصادی، تحت تأثیر عوامل پیچیده و متعدد داخلی و خارجی است. بنابراین، برای پیش‌بینی دقیق‌تر، باید به طور مستمر تحولات اقتصادی، سیاسی و بین‌المللی را رصد کرد.
سارا سمیع شمس
- نویسنده: گسترش نیوز
