محرم در آسیابان تنها یک سنت مذهبی نیست؛ بلکه پیوندی ناگسستنی است میان گذشته و حال، میان نسل‌ها، میان عاشقان امام حسین(ع) که در هر نقطه‌ای از ایران زمین زندگی می‌کنند و به این محله بازمی‌گردند تا در خدمتی خالصانه شریک شوند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بیرجند، در محله آسیابان قهستان، مراسم عزاداری ماه محرم از سال ۱۳۲۳ با برگزاری آیین‌های باشکوهی مانند علم‌بندان و نخل‌گردانی آغاز شده است؛ آیینی که هر سال با حضور پیرغلامان و بازگشت عزاداران آسیابانی از سراسر کشور، جلوه‌ای ویژه و معنوی به خود می‌گیرد و میراثی گران‌سنگ برای نسل‌های آینده محسوب می‌شود.
در قلب محله آسیابان قهستان، هر سال با فرا رسیدن ماه محرم، شور و شعور خاصی جریان می‌یابد؛ شور و شعوری که به گفته پیرغلامان و پیشکسوتان هیئت ابوالفضلی، ریشه در بیش از ۹۰ سال پیش دارد.
از همان سال ۱۳۲۳ که این هیئت پا گرفت، مراسمی چون «علم‌بندان» و «نخل‌گردانی» در دل این محله به شکلی منسجم و پرشکوه برگزار می‌شود، اما چنان که «غلامرضا برزگر» پیشکسوت و پیرغلام امام حسین (ع) می‌گوید، این آئین‌ها پیشینه‌ای بسیار کهن‌تر دارد که نسل به نسل منتقل شده و هنوز هم با همان عشق و حرارت ادامه دارد.
از روز ۲۴ ذی‌الحجه که مصادف با روز مباهله است، اعضای هیئت از چهار کمیته مختلف — فرهنگی، خدماتی، مراسم و عزاداری — گرد هم می‌آیند تا مقدمات برگزاری مراسم را آغاز کنند. حسینیه و مسجد جامع آسیابان به تدریج رنگ و بوی عزاداری می‌گیرد، بیرق‌های سیاه بر فراز مسجد برافراشته شده و نوای طبل و سنج در کوچه‌پس‌کوچه‌های محله پیچیده می‌شود.
علم‌بندان؛ مراسمی که دل‌ها را به هم پیوند می‌دهد
روز ششم محرم، زمان برگزاری آیینی است که برای اهالی آسیابان بسیار مقدس است: «علم‌بندان». دو علم بزرگ به دقت و عشق تمام با وسایل و ابزار مخصوص تزیین می‌شوند؛ این مراسم با دود کردن اسپند و نغمه‌سرایی «یا حسین» آغاز شده و با هم‌نوایی سینه‌زنان محله، دل‌های عزاداران را به هم می‌دوزد. صدای یا حسین‌های مشتاقان در دل شب محله را در بر می‌گیرد و در پایان، با سخنرانی روحانی، عزاداری رسمیتی معنوی و عمیق‌تر می‌یابد.
پس از مراسم، علم‌ها به در خانه بزرگان درگذشته هیئت برده شده و برای آنان طلب آمرزش می‌کنند؛ سپس فاتحه‌ای بر مزار شهدا خوانده می‌شود تا یاد و نام همه رفتگان این محله زنده نگه داشته شود.
نخل‌گردانی؛ جلوه‌ای از عشق و وفاداری
روز هشتم و نهم محرم، حال و هوای محله تغییر می‌کند. مراسم «بستن نخل» با حضور مداحان و عزاداران آغاز و تا ظهر ادامه می‌یابد. این مراسم با استقبال گسترده آسیابانی‌های مقیم سراسر کشور همراه است که هر کدام با پای عشق و نوکری امام حسین (ع) به این دیار بازمی‌گردند و به شکوه هیئت می‌افزایند.
نخل‌گردانی عصر روز نهم محرم، مراسمی پرشور و با شکوه است که همچنان به عنوان یکی از شاخص‌ترین آیین‌های محله شناخته می‌شود. روز عاشورا نیز مراسم ادامه یافته و هرچند در سال‌های اخیر تعزیه‌خوانی فقط در روز عاشورا به مدت نیم ساعت اجرا می‌شود، اما ذوق و شوق جوانان و پیرغلامان این محله در حفظ این سنت‌های معنوی مثال‌زدنی است.
پیرغلامی؛ خدمت به سیدالشهداء
غلامرضا برزگر که خود سال‌ها نوکری امام حسین (ع) را افتخار می‌داند، درباره اهمیت نقش جوانان در حفظ این میراث معنوی می‌گوید: پیشکسوتان دوست دارند جوان‌ها در مراسم شبیه‌خوانی و دیگر مناسک هیئت فعال باشند، اما متأسفانه بسیاری از آنها به دلیل اشتغال در شهرهای دیگر نمی‌توانند حضور یابند. امیدواریم این ظرفیت در آینده بیش از پیش فعال شود.
نسخه‌های خطی تعزیه‌ها و متون مرثیه‌خوانی، که اجداد این هیئت به یادگار گذاشته‌اند، گواهی است بر اصالت و پایبندی این محله به شعائر حسینی.
محله آسیابان؛ آیینه تمام‌نمای عشق به امام حسین (ع)
مراسم محرم در محله آسیابان، با تمام شور و شکوه و معنویت‌اش، تنها یک سنت مذهبی نیست؛ بلکه پیوندی ناگسستنی است میان گذشته و حال، میان نسل‌ها، میان عاشقان امام حسین (ع) که در هر نقطه‌ای از ایران زمین زندگی می‌کنند و به این محله بازمی‌گردند تا در خدمتی خالصانه و عاشقانه شریک باشند.
این پیوند و عشق عمیق به سال‌های دور بازمی‌گردد و تا زمانی که نام و یاد امام حسین (ع) بر لبان عاشقان جاری است، علم بندان و نخل گردانی و دیگر مراسم، همچنان پرشور و پرحرارت در کوچه‌های آسیابان می‌رقصد.
همزمان با عصر تاسوعا وباحضور استاندار خراسان جنوبی آیین سوگواری هیأت ابوالفضلی در محله آسیابان شهر قهستان برگزار شد
انتهای پیام/۲۵۸
- نویسنده: تسنیم tasnimnews
