شاید نخستین‌بار که در سال ۲۰۱۸، از واژه امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) استفاده شد؛ هیچ‌کس فکر نمی‌کرد که این مفهوم تا این حد گسترش پیدا کند؛ دست‌کم تصور بیمه‌های غیرمتمرکز (Defi Insurance) برای افراد صاحب‌نظر هم دشوار بود. هرچند همین‌الان که شما این یادداشت را می‌خوانید، افرادی خسارت تأخیر احتمالی پرواز خود را به‌صورت آنی و با بیمه‌نامه‌های غیرمتمرکز دریافت می‌کنند.
به گزارش اکوایران، صنعت بیمه در جهان امروز یکی از ارکان اصلی ثبات اقتصادی و امنیت فردی جوامع به شمار می‌آید. این صنعت تاریخچه‌ای دیرینه دارد و با گذر زمان به دلیل پیشرفت‌های فناوری، تحولات چشمگیری داشته است. هرچند این صنعت با چالش‌هایی نظیر کندی روند امور اداری و نیاز به واسطه‌گری اشخاص ثالث همچنان دست‌به‌گریبان است. اینجاست که فناوری بلاک‌چین با وعده تحول و ارائه راهکارهای نوین وارد میدان می‌شود.
بیمه غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک‌چین چیست؟
بیمه غیرمتمرکز بلاک‌چینی، نوعی بیمه‌نامه مبتنی بر بستر قراردادهای هوشمند (Smart Contracts) است. در واقع تمامی شرایط، ضوابط و داده‌های موردنیاز به‌جای ذخیره‌سازی در پایگاه‌های داده متمرکز سنتی، در بین تأییدکننده‌های شبکه توزیع می‌شود. این قراردادها به‌صورت خودکار و بر اساس شرایط تعریف‌شده، تعهدات و پرداخت‌ها را مدیریت می‌کنند. این سازوکار، نیاز به بررسی‌های دستی و تصمیم‌گیری‌های انسانی را به حداقل می‌رساند و در نتیجه، هزینه‌های مربوط به اداره‌کردن و نظارت بر فرایندهای بیمه را کاهش می‌دهد.
یکی از جنبه‌های تفاوت کلیدی این نوع بیمه، افزایش شفافیت است. شاید بارها افرادی را مشاهده کرده باشید که به بخشی از سوابق بیمه‌ای خود اعتراض دارند یا عده‌ای ممکن است سوابق پزشکی خود را گم‌کرده باشند یا مثلاً شخصی در مورد عدم شفافیت بیمه‌نامه آتش‌سوزی منزل خود دچار مشکل شود. با استفاده از بلاک‌چین، تمام شرایط، تراکنش‌ها و تصمیمات به‌صورت عمومی و قابل رویت بر روی شبکه ثبت می‌شود. این امر موجب تقویت اعتماد بین طرفین قرارداد بیمه خواهد شد.
برای درک بهتر این مفهوم، به بررسی چند مورد از پروژه‌های برجسته بلاک‌چینی در حوزه بیمه می‌پردازیم:
inSure DeFi:
اکوسیستم غیرمتمرکزی است که سرمایه‌گذاران می‌توانند از آن برای محافظت ارزهای دیجیتال خود در برابر مواردی مانند بسته‌شدن مبادلات یا کلاه برداری استفاده کنند.
Etherisc:
این پروژه با ارائه بیمه خدمات پرواز غیرمتمرکز، به مسافران امکان می‌دهد تا در صورت تأخیر پرواز، بدون نیاز به ارائه درخواست‌های پیچیده، خسارت خود را دریافت کنند.
Nexus Mutual:
این شرکت یک تعاونی بیمه است و به دلیل ریسک‌های مرتبط با قراردادهای هوشمند اتریوم، پوشش‌های بیمه‌ای متناسبی برای آنها ارائه می‌کند. کاربران در این سیستم می‌توانند بیمه‌گر یا بیمه‌شونده باشند.
B3i:
این کنسرسیوم که توسط چندین شرکت بیمه‌ای بزرگ تشکیل شده، به دنبال ایجاد استانداردهای جهانی برای تبادل داده‌ها و معاملات در صنعت بیمه با استفاده از بلاک‌چین است.
همان‌طور که مشاهده کردید، بیمه غیرمتمرکز بلاک‌چینی، پتانسیل تغییر چشم‌انداز بلندمدت صنعت بیمه را دارد. این چشم‌انداز با بهره‌گیری از فناوری‌های غیرمتمرکز و باهدف ارائه خدمات شفاف‌تر، سریع‌تر و اقتصادی‌تر، دیدنی‌تر از گذشته به نظر می‌رسد. البته این تحول هنوز در مراحل ابتدایی خود به سر می‌برد و قطعاً شاهد نوآوری‌ها و پیشرفت‌های بیشتری در آینده آن خواهیم بود.
گسترش نقش بلاک‌چین در صنعت بیمه: فراتر از قراردادهای هوشمند
ظرفیت‌های گسترده‌تری علاوه بر استفاده از قراردادهای هوشمند در امور بیمه‌ای غیرمتمرکز دیده می‌شود. یکی از این ظرفیت‌ها، افزایش توانایی‌های تحلیلی است. با استفاده از داده‌های دقیق و بهروز شده بر روی پایگاه‌داده بلاک‌چین، شرکت‌های بیمه می‌توانند به تحلیل‌های دقیق‌تری در مورد ریسک‌ها و الگوهای بیمه‌ای دست پیدا کنند. این امر موجب بهبود سیاست‌گذاری‌ها و طراحی محصولات بیمه‌ای متناسب‌تر با نیاز مشتری می‌شود.
تأثیر بلاک‌چین بر تجربه مشتریان
فنّاوری بلاک‌چین نه‌تنها بر فرایندهای داخلی شرکت‌های بیمه تأثیر می‌گذارد، بلکه موجب تحول تجربه مشتریان هم می‌شود. با به‌کارگیری این فناوری، مشتریان از فرایندهای سریع‌تر و شفاف‌تر بهره‌مند می‌شوند. برای مثال، در مواقع بروز حوادث یا خسارت‌های مرسوم تحت پوشش، بیمه‌شوندگان می‌توانند به‌سرعت و بدون دردسرهای اداری، خسارت خود را دریافت کنند. این کار از نظر فنی با ادغام پایگاه‌های داده موازی از طریق یک قرارداد هوشمند انجام می‌شود.
فرض کنید در یک تصادف خودروی شما آسیب می‌بیند، اوراکل‌ها داده‌های خارج از بلاک‌چین مانند اطلاعات وضعیت آب‌وهوا را به قرارداد هوشمند می‌فرستند، پایگاه‌دادهٔ دوربین‌های کنترل ترافیک هم سهم شما در خسارت را مشخص کرده و در نهایت خودروی شما که به تجهیزات تکنولوژی اینترنت اشیا (IOT) مجهز است به‌صورت خودکار برند اتومبیل، سرعت و سایر داده‌ها را به قرارداد هوشمند بیمه ارسال می‌کند. در نهایت شما هنوز پشت فرمان اتومبیل خود هستید و صحنه تصادف را ترک نکرده‌اید؛ اما امور بیمه‌ای شما در حال انجام است.
شاید رسیدن به این نقطه و عمومی شدن این مثال‌ها که البته در حال آزمون و اجرایی‌شدن هستند، چند سالی زمان ببرد، اما لازم است مزایای فناوری‌های جدید مانند بلاک‌چین را از همین امروز بشناسیم.
بیمه‌های شخصی‌سازی‌شده و مبتنی بر بلاک‌چین
یکی از جذاب‌ترین جنبه‌های خدمات بیمه بلاک‌چینی، امکان ارائه بیمه‌های شخصی‌سازی‌شده است. با استفاده از داده‌های جمع‌آوری شده در بلاک‌چین، شرکت‌های بیمه می‌توانند پوشش‌های بیمه‌ای را متناسب با نیازهای ویژه هر فرد طراحی کنند. این رویکرد نه‌تنها برای مشتریان، بلکه برای شرکت‌های بیمه هم مفید است. چراکه امکان بررسی دقیق‌تر ریسک و ارائه خدمات بهتر را به آنها می‌دهد.
چند شرکت بزرگ در حوزهٔ امور بیمه‌ای مبتنی بر بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند به پیشرفت‌های خوبی رسیده‌اند. بیایید با چند مورد از آنها آشنا شویم:
ConsenSys Software Inc:
این شرکت با ارائه ابزارهای مختلف بلاک‌چینی، به شرکت‌های بیمه کمک می‌کند تا فرایندهای خود را خودکار و امن‌تر کنند.
Deloitte:
دلویت به شرکت‌های بیمه کمک می‌کند تا با استفاده از فناوری بلاک‌چین، تاریخچه پرونده‌های سلامت بیماران را حفظ کنند. این امر باعث جلوگیری از تقلب بیمه‌شونده‌ها و همین‌طور پیگیری بهتر وضعیت سلامتی آنها در صورت نیاز خواهد شد.
Lemonade:
این مؤسسه ترکیبی از هوش مصنوعی و بلاک‌چین را برای ارائه هرچه بهتر بیمه‌نامه‌های خانه، خودرو، حیوانات خانگی و غیره به کار می‌برد. در صورت ادعای خسارت، قراردادهای هوشمند بلافاصله مراحل تأیید ضرر و زیان می‌کنند تا بیمه‌شونده‌ها در سریع‌ترین زمان ممکن خسارت خود را دریافت کنند.
IBM:
این سازمان از طریق یکی از محصولات خود با نام IBM Blockchain، به کمک خودکارسازی فرایندهای ارزیابی و ادعای خسارت، بخش‌های ناکارآمد سیستم سنتی را برای شرکت‌های بیمه‌ای درخواست‌کننده بهبود داده است.
Nationwide:
این شرکت هم با استفاده از فناوری بلاک‌چین، پلتفرمی برای تأیید سریع‌تر و امن‌تر بیمه‌نامه‌ها ایجاد کرده که امکان بهبود فرایند جبران خسارت را فراهم می‌کند.
این تلاش‌ها بیانگر پیشروی بلاک‌چین در این عرصه است و نشان می‌دهد که چگونه فناوری بلاک‌چین می‌تواند در ارتقای صنعت بیمه نقش مؤثری ایفا کند.
چالش‌ها و موانع پیشِ رو
بیمهٔ غیرمتمرکز بلاک‌چینی ایده‌ای جدید و به طبع خدمات آن، جذاب است. چراکه مزایایی مانند شفافیت، حذف واسطه‌ها و کاهش هزینه‌ها را برای مشتریان به همراه داشته و از طرفی قدرت تحلیلی بیشتر و امکان ارائه محصولات متمایز را برای شرکت‌های بیمه‌ای به ارمغان می‌آورد. بااین‌حال چند چالش قابل‌توجه در مسیر توسعه آن دیده می‌شود:
امنیت و خطرات مرتبط با هک:
بلاک‌چین‌ها به‌طورکلی امن هستند، اما کدهای قراردادهای هوشمند و سایر بخش‌های درگیر در اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ممکن است نقاط ضعفی داشته باشند که هکرها بتوانند از آنها سوءاستفاده کنند.
پیچیدگی‌های فنی و نیاز به دانش روز:
استفاده از بیمه‌های غیرمتمرکز نیاز به درکی پایه‌ای از بلاک‌چین و قراردادهای هوشمند دارد که ممکن است برای بسیاری از کاربران دشوار باشد.
نوسان ارزهای دیجیتال:
ازآنجایی‌که تراکنش‌های مالی یک اپلیکیشن بیمه غیرمتمرکز اغلب با رمزارز بومی آن شبکه انجام می‌شود، نوسانات بازار می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی بر ارزش پوشش‌های بیمه داشته باشد.
مسائل حقوقی و قانونی:
نبود چارچوب‌های قانونی و حقوقی واضح برای بیمه‌های غیرمتمرکز می‌تواند منجر به چالش‌هایی در اجرای قراردادها و حل اختلافات شود.
دسترسی و پذیرش عمومی:
باتوجه‌به اینکه بیمه‌های غیرمتمرکز نسبتاً جدید هستند، دسترسی و پذیرش آنها در بین عموم مردم هنوز محدود است. این امر ممکن است شرایط را برای رقابت شرکت‌های بیمه‌ای غیرمتمرکز با شرکت‌های کهنه‌کار سنتی دشوار کند.
این چالش‌ها نشان می‌دهند باوجود اینکه بیمه‌های غیرمتمرکز مزایای بسیاری دارند؛ اما هنوز نیاز به توسعه و پیشرفت بیشتری داشته تا بتوانند به طور کامل و مؤثر جای خود را در صنعت به دست آورده و سهم خود را از بازار بگیرند.
- نویسنده: اکوایران
