اهدای خون همواره در بخش درمان کشور حائز اهمیت بوده است و همواره نیاز به آن احساس می شود. برخی از بیماران نیاز به پلاکت خون دارند و افراد واجد شرایط با اهدای پلاکت خون به این بیماران کمک می کنند. در این گزارش به مناسبت روز جهانی اهدای پلاکت خون به بررسی شرایط مربوط به اهداکنندگان پلاکت خون می پردازیم. در ادامه به این موضوع اشاره می کنیم که چه خوراکی هایی باعث افزایش پلاکت خون می شود.
پلاکت یکی از اجزای مهم خون به حساب می آید و با توجه به اینکه عمر مفید آن بین ۳ تا ۵ روز است، برخی از بیماران که قادر به تولید پلاکت خون نیستند، نیاز به تزریق مکرر پلاکت دارند تا از بروز خونریزی جلوگیری شود. یکی از روش های اهدای پلاکت، پلاکت فرزیس نام دارد. در این فرآیند، پلاکت ها از خون کامل اهدا کننده جدا شده و سایر اجزای خون به بدن او برمی گردد. در این روش، خون اهدا کننده با استفاده از یک ست یکبار مصرف جدا شده و به دستگاهی تمام اتوماتیک منتقل می شود که قادر است ترکیبات مختلف خون را از یکدیگر تفکیک کند. در هر بار اهدای پلاکت به روش فرزیس، به میزان ۶ تا ۸ واحد پلاکت معادل با اهدای خون معمولی جمع آوری می شود. بنابراین شاهد این هستیم که فرایند اهدای پلاکت خون پیچیده است و برای بیماران بسیار حیاتی به حساب می آید.
در این گزارش به مناسبت روز جهانی اهدای پلاکت خون در ۱۹ سپتامبر به بررسی همه جانبه این فرایند پزشکی می پردازیم و به این سوال پاسخ می دهیم که اهدا کننده پلاکت خون باید چه شرایطی را داشته باشد.
در چه شرایطی می توان پلاکت خون را اهدا کرد؟
بر اساس اعلام اداره کل انتقال خون استان تهران، افرادی که شرایط لازم برای اهدای خون کامل را دارند، می‌توانند پلاکت اهدا کنند. این افراد باید از نظر سلامتی در وضعیت مطلوبی باشند، حداقل ۱۸ سال سن داشته و وزن آن ها بیش از ۵۰ کیلوگرم باشد. همچنین باید حداقل هشت هفته از آخرین اهدای خون کامل آن ها گذشته باشد. مصرف آسپرین و داروهای مشابه آن باید حداقل ۷۲ ساعت قبل از اهدای پلاکت متوقف شود و در صورت مصرف هر داروی مشابه، لازم است با پزشک اهدا مشورت شود. برخی داروهای ضد انعقادی ممکن است اثرات طولانی‌مدتی داشته باشند و باید یک یا دو هفته قبل از اهدای پلاکت قطع شوند. همچنین اهداکننده باید حداقل یک ساعت قبل از اهدای پلاکت، غذایی کامل مصرف کرده باشد.
مدت زمان کل فرایند از آغاز تا پایان حدود یک تا یک و نیم ساعت به طول می‌انجامد که این زمان بیشتر از مدت زمان اهدای خون است. افرادی که برای نخستین بار به منظور اهدای پلاکت به روش فرزیس مراجعه می‌کنند یا از آخرین اهداشان بیش از چهار هفته گذشته باشد، باید قبل از انجام اهدا، آزمایش های ضروری را انجام دهند.
چه غذاهایی پلاکت خون را بالا می برد؟
فولات یا اسیدفولیک یکی از انواع ویتامین B است که برای حفظ سلامت سلول‌های خونی ضروری به شمار می‌رود. یکی از بهترین روش‌ها برای افزایش تعداد پلاکت‌های خون، دریافت روزانه مقادیر کافی از ویتامین B9 است. بر اساس اطلاعات مؤسسه ملی سلامت آمریکا، بزرگسالان و زنان باردار به ترتیب به ۴۰۰ و ۶۰۰ میکروگرم فولات در روز نیاز دارند. سبزیجات برگ‌دار تیره مانند اسفناج، کلم بروکسل، لوبیا چشم‌بلبلی، جگر گاو، برنج و مخمر از جمله مواد غذایی هستند که می‌توانند به افزایش جذب فولات کمک کنند. همچنین لازم به ذکر است که مصرف بیش از حد مکمل‌های اسیدفولیک می‌تواند بر عملکرد ویتامین B12 تأثیر منفی بگذارد و باید از آن پرهیز شود.
ویتامین C نقش حیاتی در تقویت سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کند و به عملکرد بهینه پلاکت‌ها کمک می‌نماید. این ویتامین همچنین در جذب آهن، که برای تولید پلاکت‌ها و گلبول‌های قرمز ضروری است، تأثیر بسزایی دارد. بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات منبع غنی ویتامین C هستند. از جمله این منابع می‌توان به مرکباتی مانند لیمو و پرتقال، فلفل دلمه‌ای، توت‌فرنگی و کیوی اشاره کرد. لازم به ذکر است که حرارت می‌تواند ویتامین C را تخریب کند؛ بنابراین، توصیه می‌شود که این مواد غذایی به‌صورت خام مصرف شوند.
ویتامین D نقش مهمی در حفظ پایداری و عملکرد صحیح سیستم ایمنی، اعصاب، ماهیچه‌ها و استخوان‌های بدن دارد. این ویتامین همچنین به مغز استخوان در تولید پلاکت‌ها و سایر سلول‌های خونی کمک می‌کند. بزرگسالان بین ۱۹ تا ۷۰ سال به طور روزانه به ۱۵ میکروگرم ویتامین D نیاز دارند. بدن انسان با استفاده از نور خورشید می‌تواند ویتامین D تولید کند، اما برخی افراد ممکن است به اندازه کافی در معرض آفتاب قرار نگیرند یا به آن دسترسی نداشته باشند. برای تأمین ویتامین D کافی، می‌توان از منابع غذایی مانند ماهی‌های چرب، زردۀ تخم‌مرغ، روغن جگر ماهی و شیر یا ماست غنی‌شده بهره برد. همچنین، گیاه‌خواران می‌توانند از غلات، شیر سویا، آب‌پرتقال و مکمل‌های غنی‌شده با ویتامین D استفاده کنند.
- نویسنده: گسترش نیوز
