نقش بالقوه مصر به عنوان میانجی بین ایران و واشنگتن می‌تواند جایگاه این کشور را در برابر ایالات متحده تقویت کند و پیامد‌هایی فراتر از مسئله فلسطین داشته باشد. برای ایران، بهبود رابطه با قاهره می‌تواند توسعه اقتصادی را از طریق افزایش استفاده از کانال سوئز و افزایش تجارت با مصر تسهیل نماید.
به گزارش اقتصاد آنلاین، روزنامه “الوطن” چاپ کویت در یادداشتی درباره چشم انداز رابطه تهران – قاهره می‌نویسد:”رابطه مصر و ایران از دیرباز عاملی حیاتی در شکل دادن به اتحاد‌ها و همسویی‌های منطقه‌ای بوده که بازتاب دهنده دیدگاه‌ها و اولویت‌های متفاوت است. طی چهار دهه گذشته دو کشور یا در وضعیت قطعی روابط دیپلماتیک به سر برده بودند و یا سطح حداقلی از رابطه را حفظ کردند با این وجود، ایران به طور مداوم ابتکارعمل را برای احیای رابطه کامل با مصر به دست گرفته است”.
چرا ایران به دنبال احیای رابطه کامل با مصر است؟
روزنامه “الوطن” چاپ کویت در ادامه با اشاره به دلیل تلاش ایران برای احیای کامل رابطه با مصر می‌نویسد:”فشار ایران برای احیای کامل رابطه مصر ظاهرا با تغییر رویکرد آن کشور به سمت سیاست‌های پراگماتیستی (عملگرایانه) در خاورمیانه تشویق می‌شود چرا که پیش از این نیز ایران بهبود قابل توجهی در رابطه با دیگر کشور‌های حاشیه خلیج فارس داشته است اگرچه ارتباط میان تهران و قاهره کماکان ضعیف باقی مانده است. علیرغم فاصله جغرافیایی، ایران در همان عرصه‌های منطقه‌ای سیاست خارجی مصر از جمله سوریه، عراق، غزه، باب المندب و حتی شاخ آفریقا عمل می‌کند. این فاصله باعث شده است که برخی همکاری را غیر فوری بدانند و تمایلی به تعمیق روابط اقتصادی نداشته باشند. با این وجود، این وضعیت به سختی تقویت روابط دیپلماتیک را تضمین می‌کند. سطوح کنونی گفت‌و‌گو‌های امنیتی، پرداختن به نگرانی‌های متقابل مانند امنیت دریای سرخ و باب المندب و روابط با انصارالله یا ثبات عراق از دید مصری‌ها کافی به نظر می‌رسد”.
احتمال تمایل ایران برای میانجی گری مصر بین تهران – واشنگتن
این روزنامه کویتی در ادامه گمانه زنی پیرامون چرایی تمایل ایران به احیای رابطه کامل با مصر می‌نویسد:”در حال حاضر ایران به دنبال مذاکره با “دونالد ترامپ” رئیس جمهور آمریکا است. این موضوع پرسش‌هایی را در مورد این که آیا ایران می‌خواهد مصر بین آن کشور و واشنگتن میانجی گری کند و این موضوع چه منافع یا موانعی می‌تواند داشته باشد را مطرح می‌سازد. اهمیت روابط مصر و ایران ممکن است برای قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی مهم‌تر از خود آن دو کشور به ویژه مصر باشد”.
اقدامات عملی‌ای که ایران برای بهبود روابط با مصر انجام داده است
“الوطن” در ادامه با اشاره به گام‌های عملی‌ای که تهران برای بهبود رابطه با قاهره برداشته می‌نویسد:”ایران طی سالیان اخیر از مصر دعوت کرده تا روابط دیپلماتیک خود را تقویت کند و فرصت‌های دوجانبه جدیدی را در حوزه گردشگری و اقتصاد پیشنهاد کرده است. “عباس عراقچی” وزیر امور خارجه ایران، میراث مشترک تاریخی و تمدنی دو کشور را مورد تاکید قرار داده و از افزایش همکاری‌ها که به نفع منطقه و جهان اسلام باشد حمایت کرده است. در دوره ریاست جمهوری “ابراهیم رئیسی” رئیس جمهور پیشین ایران، تهران سیاستی را با هدف بهبود روابط با کشور‌های عربی همسایه، از جمله چندین دور گفت‌و‌گو با مصر و عربستان سعودی و توافق آشتی با عربستان سعودی با میانجی گری چین را دنبال کرد. روابط با امارات نیز بهبود یافته و مقام‌های ایرانی از جمله مقام عالی رهبری نیز خواستار سطح تازه‌ای از تعامل دیپلماتیک ایران با کشور‌های منطقه هستند. دیدار “مسعود پزشکیان” رئیس جمهور کنونی ایران با “عبدالفتاح السیسی” همتای مصری اش در حاشیه نشست جی – ۸ از سوی رسانه‌ها به عنوان “لحظه‌ای تاریخی” مورد تحسین قرار گرفت و برخی از رسانه‌ها به گرم شدن رابطه دیپلماتیک تهران و قاهره اشاره کردند. احیای کامل روابط می‌تواند رویکرد‌های قاهره و تهران را در مورد مسائل کلیدی منطقه‌ای هماهنگ کند. نقش بالقوه مصر به عنوان میانجی بین ایران و واشنگتن می‌تواند جایگاه این کشور را در برابر ایالات متحده تقویت کند و پیامد‌هایی فراتر از مسئله فلسطین داشته باشد. برای ایران، بهبود رابطه با قاهره می‌تواند توسعه اقتصادی را از طریق افزایش استفاده از کانال سوئز و افزایش تجارت با مصر تسهیل نماید”.
آیا مصر نیز به اندازه ایران به دنبال احیای کامل روابط است؟
این روزنامه کویتی اشاره می‌کند که شاید تمایل مصر به اندازه میل ایران به احیای رابطه دوجانبه نباشد و در این باره می‌نویسد:” تنش زدایی منطقه‌ای اخیر ایران به دنبال همکاری‌های عملگرایانه آن کشور صورت می‌گیرد و احیای رابطه با بازیگر مهم عربی‌ای، چون مصر می‌تواند به مثابه یک دستاورد سیاسی بزرگ و شاخصی از تغییر موازنه قوای منطقه‌ای قلمداد شود. با این وجود، منافع مصر از احیای کامل رابطه با تهران ممکن است به اندازه منافعی نباشد که ایران عایدش خواهد شد. نگرانی‌های مشترک مانند امنیت دریای سرخ و تجارت بالقوه نفت از طریق عراق، مشروط به لغو تحریم‌های ایالات متحده خواهند بود. هم چنین، در توافق‌های احتمالی آتی ممکن است به تنش‌های پیرامون مسئله فلسطین پرداخته شود. با این وجود، چالش‌ها از جمله نگرانی مصر در مورد رفتار منطقه‌ای ایران و امنیت خلیج فارس که مصر آن را جزء لاینفک امنیت خود می‌داند، وجود دارند. نوسانات در روابط ایران با کشور‌های حاشیه خلیج فارس نشان دهنده این پیچیدگی است. کاهش فعالیت ایران در مناقشات منطقه‌ای، خروج آن کشور از سوریه و کاهش نفوذ آن کشور در نوار غزه در پی حملات اخیر اسرائیل علیه حماس نشان دهنده یک ارزیابی استراتژی مجدد است. اکنون به نظر می‌رسد تمرکز اصلی بر روی مذاکرات هسته‌ای پیش روی ایران با دولت ترامپ باشد. علیرغم این موانع، ایران مصمم است در برابر چالش‌های اسرائیل و واشنگتن تسلیم نشود. ایران به‌عنوان یک قدرت منطقه‌ای آماده است تا موقعیت استراتژیک خود را مجددا حفظ کند، قابلیت‌های بازدارندگی خود را بازسازی نماید و به دنبال جایگزین‌هایی برای کاهش نفوذ اخیرش در سوریه و لبنان باشد”.
- نویسنده: اقتصاد آنلاین
