بازار سرمایه در روزهای اخیر تحت تأثیر تحولات سیاسی و کاهش اعتبار صندوق‌های اهرمی با فشار فروش قابل توجهی مواجه شده است. این وضعیت منجر به افت مقطعی قیمت بسیاری از نمادهای بورسی شد.
روزهای اخیر، بازار سرمایه شاهد تحرکات قابل توجهی بوده که موجب تقویت شاخص بورس شده است. نمادهای شاخص‌ساز، با حجم بالای معاملات و نقش کلیدی در هدایت بازار، توانستند تأثیر مثبتی بر روند کلی معاملات بگذارند. این نمادها با حمایت جریان نقدینگی قوی و حضور فعال بازارسازان، ضمن تثبیت روند صعودی، زمینه‌ساز افزایش اعتماد سرمایه‌گذاران شدند.
همزمان با این رشد، بسیاری از نمادهایی که در هفته‌های گذشته عملکرد ضعیف‌تری داشتند و از موج‌های صعودی بازار جا مانده بودند، مجدداً مورد توجه قرار گرفتند. افزایش تقاضا برای این نمادها موجب شکل‌گیری صف‌های خرید شد و نشان داد که سرمایه‌گذاران به دنبال فرصت‌های جدید برای ورود به بازار هستند. این روند بیانگر آن است که پس از اصلاح‌های مقطعی، بازار در حال ورود به مرحله‌ای است که می‌تواند زمینه‌ساز رشد متوازن‌تر نمادهای مختلف شود.
در چنین شرایطی، ترکیب حمایت نمادهای بزرگ و بازگشت نمادهای کم‌تحرک‌تر به جریان معاملات، سبب شده است تا بازار سرمایه وارد فازی جدید از تحرکات مثبت شود. با افزایش حجم نقدینگی و تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران، چشم‌انداز بازار به‌ویژه در کوتاه‌مدت، امیدوارکننده‌تر از قبل به نظر می‌رسد
پرویز خالقی کارشناس بورس در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: «بازار سرمایه در روزهای اخیر تحت تأثیر تحولات سیاسی و کاهش اعتبار صندوق‌های اهرمی با فشار فروش قابل توجهی مواجه شده است. این وضعیت منجر به افت مقطعی قیمت بسیاری از نمادهای بورسی شد و به‌جز چند سهم خاص نظیر صندوق‌های اهرمی، برخی بانک‌ها و شرکت‌های منتخب، باقی بازار در محدوده منفی قرار گرفت. بااین‌حال، روند عرضه همچنان ادامه یافت و بازار موفق به رهایی از فشار فروش نشد.»
پرویز خالقی معتقد است که صف فروش صندوق‌های اهرمی ارتباطی به اختلاف دامنه نوسان آنها با پرتفوی زیرمجموعه‌شان ندارد. در غیر این صورت، باید شاهد تشکیل صف خرید می‌بودیم مشکل اصلی، ریسک سیستماتیک تحمیل‌شده بر کل بازار است. صندوق‌های اهرمی نیز مانند سایر سهم‌ها رفتار کرده‌اند
همچنین خالقی، در تحلیل روند اخیر اظهار داشت: «صف فروش صندوق‌های اهرمی ارتباطی به اختلاف دامنه نوسان آنها با پرتفوی زیرمجموعه‌شان ندارد. در غیر این صورت، باید شاهد تشکیل صف خرید می‌بودیم.»
وی تأکید کرد: «مشکل اصلی، ریسک سیستماتیک تحمیل‌شده بر کل بازار است. صندوق‌های اهرمی نیز مانند سایر سهم‌ها رفتار کرده‌اند و بررسی عملکرد یک‌ساله بازار نشان می‌دهد که افت و رشد این صندوق‌ها کاملاً وابسته به شرایط کلی بازار بوده است، نه صرفاً دامنه نوسان.»
تحولات سیاسی همواره نقش مهمی در تغییرات بازار سرمایه ایفا کرده‌اند. این تأثیرات می‌توانند باعث افزایش تقاضا، کاهش نقدینگی، یا تغییر رفتار سرمایه‌گذاران شوند. در روزهای اخیر، شرایط سیاسی و اقتصادی بر روند کلی بازار تأثیرگذار بوده و موجب شده است که سرمایه‌گذاران نسبت به آینده بازار رویکرد محتاطانه‌تری اتخاذ کنند.
به طور قطع تحلیل‌گران کاهش ضریب اعتباری را عامل اصلی فشار فروش می‌دانند. چراکه صندوق‌های اهرمی که نقش مهمی در تأمین نقدینگی و تنظیم رفتار بازار دارند، با این کاهش اعتبار دچار محدودیت‌هایی شده‌اند که به افزایش عرضه و افت قیمت‌ها دامن زده است. این صندوق‌ها معمولاً در شرایط نوسانی بازار به‌عنوان خریدار عمل می‌کنند و در روندهای صعودی، عرضه‌کننده محسوب می‌شوند. کاهش اعتبار آنها موجب شده تا قدرت خریدشان کاهش یابد و تأثیر منفی بر کلیت بازار داشته باشد.
واکنش بازار سرمایه به اخبار سیاسی و اقتصادی
بازار سرمایه در شرایط رشد سریع معمولاً نسبت به تغییرات سیاسی حساسیت بالایی دارد. در این وضعیت، کوچک‌ترین اخبار منفی سیاسی می‌تواند واکنش‌های شدید و ناگهانی ایجاد کند. بررسی روند گذشته بازار نشان داده است که تصمیمات دولتی مرتبط با سیاست‌های اقتصادی، مذاکرات بین‌المللی و تغییرات مدیریتی می‌توانند تأثیر مستقیمی بر رفتار سرمایه‌گذاران داشته باشند. معمولاً واکنش‌های اولیه در این شرایط بسیار سریع و شدید است، اما با گذشت یک یا دو روز معاملاتی، بازار به تعادل نسبی نزدیک‌تر می‌شود.
پویان مظفری در گفتگو با خبرنگار بازار گفت: «جریان نقدینگی در بازار با احتیاط بیشتری همراه شده است. برخی سرمایه‌گذاران، به‌ویژه کسانی که در معاملات کوتاه‌مدت فعال هستند، ترجیح داده‌اند با فروش دارایی‌های خود منتظر روشن شدن نتایج مذاکرات روز جمعه باشند. در چنین شرایطی، احتیاط بیش‌ازحد می‌تواند به کاهش حجم معاملات منجر شود و به‌طور موقت، روند رشد بازار را کند کند. از سوی دیگر، این دوره اصلاحی ممکن است برای بازار مفید باشد، زیرا از شدت نوسانات کاسته می‌شود و نقدینگی با کیفیت‌تری در گردش قرار می‌گیرد.»
پویان مظفری معتقد است که بازار سرمایه درگیر سطح بالایی از عدم قطعیت است، که باعث افزایش ریسک معاملات شده است. پس از پشت سر گذاشتن مرحله اول رشد قدرتمند، ضروری است که در مرحله دوم، سرمایه‌گذاران با دقت و وسواس بیشتری رفتار کنند. برخی تحلیل‌گران بر این باورند که اعلام ناگهانی برخی تصمیمات دولتی به افزایش فشار فروش دامن زده است
وی افزود:«بازار نیازمند محرک‌های مثبت و عوامل اثرگذار است. در شرایط کنونی، بازار نه سقوط شدیدی را تجربه می‌کند و نه رشدی محسوس دارد. در این فضا، نقش تحولات بنیادی از جمله انتشار گزارش‌های مالی، ورود نقدینگی جدید، و وضعیت سیاست‌های اقتصادی، بیشازپیش اهمیت پیدا خواهد کرد.»
مظفری تاکید کرد:«بازار سرمایه درگیر سطح بالایی از عدم قطعیت است، که باعث افزایش ریسک معاملات شده است. پس از پشت سر گذاشتن مرحله اول رشد قدرتمند، ضروری است که در مرحله دوم، سرمایه‌گذاران با دقت و وسواس بیشتری رفتار کنند. برخی تحلیل‌گران بر این باورند که اعلام ناگهانی برخی تصمیمات دولتی به افزایش فشار فروش دامن زده است. این در حالی است که حتی اگر این تصمیمات از پیش اطلاع‌رسانی می‌شدند، مشخص نبود که آیا روند عرضه تغییر می‌کرد یا خیر. سازمان بورس معتقد است که برخی تصمیمات اقتصادی اثرات مالی مشخصی داشته‌اند و اجرای آنها با تأخیر دلایل خاصی داشته است. بازار در مقطع حساسی قرار دارد و تصمیمات جدید تأثیرات مضاعفی بر آن گذاشته است.»
براساس این گزارش ریسک‌های سیاسی مانع ورود جریان پول قوی به بازار شده‌اند و سرمایه‌گذاران ترجیح داده‌اند در دارایی‌هایی سرمایه‌گذاری کنند که در شرایط بحرانی نقدشوندگی بالاتری دارند. صنایعی نظیر بانکداری، فولاد، پتروشیمی و پالایشگاه‌ها ممکن است در شرایط خاص قابلیت نقدشوندگی بیشتری داشته باشند، اما در دوران بحران، همین صنایع نیز با چالش‌های جدی مواجه می‌شوند.
علاوه بر عوامل سیاسی، انتشار گزارش‌های مالی سالانه شرکت‌ها، اخبار اقتصادی مهم و تغییرات مدیریتی از جمله رویدادهای اثرگذار بر بازار خواهند بود. بااین‌حال، مذاکرات سیاسی همچنان به‌عنوان مهم‌ترین عامل تعیین‌کننده روند بازار مطرح است.
نگاهی به روند بازار در ۵ تا ۶ ماه گذشته نشان می‌دهد که این عوامل چگونه در مقاطع مختلف اثرگذار بوده‌اند. عملکرد صندوق‌های اهرمی نیز نشان داده است که در شرایط فروش هیجانی، این صندوق‌ها نقش خریدار را ایفا می‌کنند و در شرایط صف خرید، عرضه‌کننده بازار محسوب می‌شوند. این الگوی رفتاری موجب سودآوری آنها شده است و باید در تحلیل روند بازار مورد توجه قرار گیرد.
منبع:
بازار
سارا سمیع شمس
- نویسنده: گسترش نیوز
