به نظر می‌رسد نروژ در آستانه تحقق رویای حذف خودروهای بنزینی قرار دارد. طرحی که در سال ۲۰۱۷ و با هدف به صفر رساندن فروش خودروهای سوخت فسیلی طی ۵ سال پایه‌ریزی شد. حالا که در آستانه سال ۲۰۲۵ قرار داریم، این رویا تبدیل به واقعیت شده است. نروژ چگونه این طرح بلندپروازانه را محقق کرد؟
در سال ۲۰۱۷، نروژ هدفی بلندپروازانه تعیین کرد: حذف فروش خودروهای سوخت فسیلی تا سال ۲۰۲۵٫ در آن زمان، این هدف به نظر چیزی بیش از یک خیال خوش‌بینانه نبود که بتواند چهره دولت تحت رهبری ارنا سولبرگ، نخست‌وزیر محافظه‌کاری که از تولید نفت حمایت می‌کرد، نرم‌تر کند. سولبرگ که به لقب “ارنا آهنین” شهرت یافته بود، به نظر نمی‌رسید رهبری باشد که بتواند چنین تغییری را هدایت کند. اما اکنون که به ضرب‌الاجل نزدیک می‌شویم، این کشور نوردیک در آستانه رسیدن به این هدف قرار دارد.
به گزارش بلومبرگ، البته این دستاورد تا حد زیادی از صادرات سوخت‌های فسیلی نروژ تأمین شده است که در سال ۲۰۲۳ به رقم ۱۰۸ میلیارد دلار رسید. با این حال، این موفقیت در مقایسه با کاهش فروش خودروهای الکتریکی در سراسر اروپا و پیشرفت کند ایالات متحده در این حوزه، برجسته‌تر به نظر می‌رسد. در آمریکا، بازگشت دونالد ترامپ به قدرت می‌تواند روند پذیرش خودروهای الکتریکی را به خطر بیندازد. هارالد اندرسن، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو نروژ، این هدف اولیه را «آرمان‌شهری» توصیف می‌کند اما تأکید دارد که این اهداف بلندپروازانه با سیاست‌های درست همراه شدند.
انفجار خودروهای الکتریکی در نروژ
سیاست‌های نروژ در این حوزه عمدتاً شامل ارائه مشوق‌هایی بوده است که قدمت آنها به سال ۱۹۹۴ بازمی‌گردد. در آن زمان، خودرو کوچک الکتریکی «تینک سیتی»، که در المپیک زمستانی لیلهامر رونمایی شد، از پرداخت مالیات ثبت معاف شد. با پیشرفت فناوری در دو دهه بعد، دولت‌های متوالی نروژ امتیازات بیشتری به رانندگان خودروهای الکتریکی ارائه کردند، از جمله پارکینگ رایگان، دسترسی به خطوط ویژه اتوبوس، و معافیت از پرداخت عوارض و مالیات بر ارزش افزوده.
هرچند نروژ از سال ۲۰۲۳ شروع به کاهش برخی از این مشوق‌ها کرده است – مانند اعمال مالیات بر ارزش افزوده برای مدل‌های گران‌تر – اما مهم‌ترین امتیازات همچنان باقی مانده‌اند. این مسئله باعث شده خودروهای الکتریکی به بخش اصلی جاده‌های نروژ تبدیل شوند. در نتیجه، تعمیرگاه‌ها در حال سرمایه‌گذاری در آموزش کار با ولتاژ بالا و ایجاد امکانات مناسب برای تعمیر باتری‌ها هستند. همچنین، زنجیره‌های پمپ بنزین مانند Circle K در حال جایگزینی جایگاه‌های بنزین با ایستگاه‌های شارژ هستند و اپراتورهای شبکه برق با انبوهی از درخواست‌ها برای ایجاد پیوندهای ولتاژ بالا مواجه‌اند.
پیشرفت خودروهای الکتریکی در سراسر نروژ
ابتدا خودروهای الکتریکی در شهرهایی مانند اسلو و برگن گسترش یافتند، اما اکنون حتی در مناطق دورافتاده‌ای مانند جزیره قطبی سوالبارد و کیرکنس، نزدیک به مرز روسیه، نیز دیده می‌شوند. در سپتامبر، باتری‌ها حداقل ۹۰ درصد از خودروهای جدید فروخته‌شده در هر شهرستان نروژ را تأمین کردند و در برخی مناطق این رقم به ۹۸ درصد رسید. با این حال، خودروهای الکتریکی همچنان تنها یک‌چهارم از خودروهای موجود در جاده‌های نروژ را تشکیل می‌دهند و احتمالاً تا سال ۲۰۳۰ به نیمی از خودروها نمی‌رسند.
اکنون حدود ۱۷۰ مدل خودروی الکتریکی در نروژ قابل خریداری هستند. تسلا توانسته است از تویوتا و فولکس‌واگن پیشی بگیرد و به پرفروش‌ترین برند تبدیل شود. تولیدکنندگان چینی مانند Xpeng، BYD و Nio نیز برای به‌دست‌آوردن موقعیت برتر در مرکز شهر اسلو رقابت می‌کنند. فروشندگان برای جذب مشتریان، حتی مهمانی‌های هات‌داگ و برنامه‌های خانوادگی در مزارع آلباکا برگزار می‌کنند.
درس‌هایی برای دیگر کشورها
در حالی که دیگر کشورها در تلاشند تا انتقال از سوخت‌های فسیلی را تسریع کنند، ممکن است بخواهند استراتژی نروژ را که شامل ارائه مشوق‌ها و اجتناب از ممنوعیت کامل خودروهای احتراقی است، اتخاذ کنند. هرچند فروش خودروهای بنزینی و دیزلی همچنان در سال ۲۰۲۵ و بعد از آن مجاز است، اما با توجه به مقیاس این مشوق‌ها – که منجر به میلیاردها دلار کاهش درآمد مالیاتی شده است – هزینه مالکیت خودروهای الکتریکی به‌مراتب کمتر است.
جذابیت اولیه خودروهای الکتریکی عمدتاً به محیط‌زیست‌دوستان‌ترین نروژی‌ها محدود بود، اما با افزایش اعتماد به این فناوری و گسترش گزینه‌های شارژ، این روند تغییر کرده است. به گفته کریستینا بو، دبیرکل انجمن خودروهای الکتریکی نروژ، در ابتدا خریداران خودروهای احتراقی خود را به‌عنوان پشتیبان نگه می‌داشتند، اما امروز تقریباً دو‌سوم خانواده‌های دارای خودروهای الکتریکی فقط از این نوع خودروها استفاده می‌کنند. او می‌گوید: «مردم با چشمانی برق‌زده نزد من می‌آیند و می‌گویند هرگز نمی‌خواستند خودروی الکتریکی داشته باشند، اما حالا به داشتن آن افتخار می‌کنند. این یک درس برای دیگر کشورها است.»
- نویسنده: اکوایران
