ایلام- «کمبود و گرانی نهاده‌های دامی از جمله مشکلات دامداران استان ایلام است که هنور برطرف نشده است» این جمله بخشی از یادداشت مهسا نظری فعال رسانه ای برای بازار است.
مهسا نظری؛ بازار: استان ایلام یکی از مهمترین قطب‌های تولید دام در کشور است، زیرا پرورش دام و دامداری قسمت مهم و بزرگی از اشتغال و تولیدات استان را تشکیل می دهد.
همچنین اقصی نقاط استان ایلام با توجه به وجود اقلیم‌های متفاوت، قابلیت‌های مناسبی برای پرورش و نگهداری دام به ویژه در بخش‌های روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تامین گوشت و فراورده‌های لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استان‌های همجوار نیز صادر می شود.
با این حال دامداران ایلامی این روزها به واسطه مواجهه با مشکلات بزرگ و کوچک حال ناخوشی دارند و اگر به حل مشکلات آنها توجه نشود شاهد از بین رفتن یکی از بخش‌های استراتژیک تامین گوشت و شیر استان در آینده ای نه چندان دور خواهیم بود.
کمبود نهاده‌های دام در ایلام
کمبود و گرانی نهاده‌های دامی از جمله مشکلات دامداران هم استانی است، زیرا صنعت دامداری در ایلام به دلیل خشکسالی، کمبود خوراک دام، خشک شدن مراتع این روزها با چالش‌های زیادی روبروست.
خشک شدن مراتع و کمبود جدی علوفه در کنار کمبود و گرانی خوراک دام موجب شده است عشایر استان ایلام که شاهد تلف شدن دام‌ها هستند برای کاهش خسارت به سمت ذبح و یا فروش دام‌های مولد روی آورند
البته در این میان، خشکسالی مزید بر علت شده است، به طوری که هرساله به دلیل کمبود بارش‌ها و فقر پوشش گیاهی، میلیون‌ها راس دام سهمی از علوفه مراتع ندارند و باید به صورت دستی تغذیه شوند که این مساله دامداران سنتی را بیشتر دچار مشکل و مجبور به هزینه کردن در این بخش هم کرده است.
لازم به ذکر است، خشک شدن مراتع و کمبود جدی علوفه در کنار کمبود و گرانی خوراک دام موجب شده است عشایر استان ایلام که شاهد تلف شدن دام‌ها هستند برای کاهش خسارت به سمت ذبح و یا فروش دام‌های مولد روی آورند، باتوجه به اینکه این دام‌ها سرمایه اصلی عشایر استان هستند و جمعیت دامی موجود در استان را برای باروری در فصل پاییز تضمین می‌کنند، وقتی تلف می‌شوند یا با قیمتی پایین به فروش می‌رسند، نه تنها یک خانوار برای امرار معاش خود با مشکل مواجه می‌شود، بلکه تولیدات و به تبع چرخه غذایی نیز در اقصی نقاط استان مختل می‌شود.
همچنین کمبود نهاده‌های دامی موجب ورود خسارات بالایی به دامداران، گران شدن لبنیات، گوشت قرمز، ورود دلالان و نابودی صنعت دامداری در استان می‌شود.
عدم توزیع نامناسب خوراک دام
برسی‌های علمی نشان داده دلالان عامل عدم توزیع مناسب نهاده‌های دامی هستند، اما با این وجود مشکلات سیستم توزیع نیز باعث شده تا مشکلات جدیدی در حوزه تامین نهاده‌ها و خوراک دام داشته باشیم، چرا که نبود سیستم نظارتی باعث توزیع ناعادلانه نهاده‌ها شده است.
از سوی دیگر نیز در توزیع نهاده‌های دام باید به دنبال اجرای سیستم پاک بود و همچنان سعی شود نهاده‌های دامی به طور مناسب توزیع گردند و اگر مصداقی از تخلف نیز رخ داد برخورد قانونی و اشد مجازات صورت گیرد
اابته لازم به ذکر است که مسئولان هر چند از ذخیره کافی نهاده‌های دامی در استان ایلام برای شرایط اضطراری خبر می‌دهند، اما توزیع این نهاده‌ها نه‌تنها به موقع نیست بلکه به مقدار بسیار کمی نیز پرداخت می‌شود که کفاف دام دامداران را نمیدهد، همین امر هم دامدار را به سوی خرید نهاده‌های دامی از بازار آزاد سوق می‌دهد، اما مگر یک فرد عشایر نشین که همواره با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کند، چقدر درآمد دارد که بتواند نهاده مورد نیاز خود را از بازار آزاد بخرد؟
برای حل این مشکل باید اقدامات اساسی لحاظ شود، با در نظر گرفتن اینکه دامداران به دلیل تورم و مشکلات اقتصادی پولی برای تأمین خوراک نمی‌توانند در بازار آزاد نیاز خود را خریداری کند و عدم تهیه نهاده مورد نیاز هم سبب نابودی دامپروری می‌شود، در ایتدا باید بین هزینه‌ها و درآمد دامداری‌ها تناسب ایجاد شود و یا دولت از دامداران حمایت کند تا توان خرید خوراک دام را داشته باشند.
از سوی دیگر نیز در توزیع نهاده‌های دام باید به دنبال اجرای سیستم پاک بود و همچنان سعی شود نهاده‌های دامی به طور مناسب توزیع گردند و اگر مصداقی از تخلف نیز رخ داد برخورد قانونی و اشد مجازات صورت گیرد.
مساله تامین نهاده‌های دامی که به واسطه پدیده خشکسالی و گرانی پیچیده‌تر شده، مشکلات روزافزونی را برای تولیدکنندگان دام و طیور در استان ایجاد کرده است، به طوری که در صورت تداوم می‌تواند تیشه به ریشه صنعت دامپروری در استان بزند، در این راستا بهتر است با حمایت از دامداران و رفع موانع ذکر شده از گسترش این معضل به طور جدی جلوگیری شود.
- نویسنده: تحلیل بازار
