تنها بلیبوردهای شهرهای ایران نیست که مبلغ خودروهای چینی شده اند بلکه چین اکنون بزرگترین صادرکننده خودروی جهان است. چرا و چگونه به این جایگاه رسیده است؟
بازار، گروه خودرو: سرعت تسخیر بازارهای جهانی خودرو توسط چینی ها اگر چه قابل پیش بینی اما خارج از تصورات معمول است. اکنون چینی ها در این صنعت به وارد کننده اول جهان در بسیاری از مواد اولیه مرتبط با خودرو بدل شده اند و درآن سو به برگترین صادر کننده خودروی جهان نیز بدل شده اند. این موفقیت قطعا بدون روابط اقتصادی گسترده با کشورهای تامین کننده مواد اولیه و همچنین متقاضی خودرو و نیز استفاده از مزیت های قیمتی و … ممکن نیست.
مطلب زیر که چگونگی روند تبدیل شدن چین به بزرگترین صادرکننده خودرو جهان می پردازد، برگرفته از گزارش مجمع جهانی اقتصاد است که به خوبی به این موضوع می پردازد که چین چگونه به بزرگترین تولید کننده خودرو در جهان بدل شده و رقبایی مانند آمریکا و ژاپن را پشت سر گذاشته است.
تحلیلی که سال گذشته منتشر شد تخمین زد که تنها ۵ درصد از تراشه‌های خودروهای چینی در داخل کشور تولید می‌شوند. از ۵۵ کشور نقشه برداری شده که تراشه ها را به عنوان بالاترین رده صادراتی دارند، ۲۲ کشور با چین به عنوان بزرگترین واردکننده همسو هستند
شتاب عجیب خودروهای چینی از ۱۹۹۵ تا کنون
سال ۱۹۹۵ است و بیل کلینتون هنوز در اولین دوره ریاست جمهوری خود در ایالات متحده است. این کشور نزدیک به یک پنجم آلومینیوم جهان را تولید می کند اما این وضعیت به تدریج در حال تغییر است، زیرا تولیدکنندگان سعی می کنند هزینه های انرژی را کاهش دهند. همه نگاه ها به ایسلند است که معروف به سرزمین برق ارزان و بدون کربن است.
کمی بیش از یک ربع قرن بعد، سهم ایسلند از حجم آلومینیوم در خارج از کشور سه برابر شده است و این فلز سبک حدود ۴۰ درصد از سهم صادرات این کشور را تشکیل می دهد.
بخش اعظم این فلز به صنعت خودروسازی اختصاص می یافت؛ جایی که افتخار آلمانی ها تولید خودروهای فولکس واگنی بود که به چین صادر می شدند و تقاضای رو به رشد این کشور به خودروها را برآورده می کردند و در عین حال با تولیدات پررونق چین رقابت می کردند و خیابان و آزاد راه های شهر های چین را زیر پا در می نوردیدند.
چین اکنون بالاترین سهم صادرات خودرو را در قیاس با رقبای بین المللی قدیمی و سنتی و مدرن را دارا می باشد و به ۱۱۷ کشور خودرو ارسال می کند. این آمار نه تنها نشان از افزایش تولید و صادرات دارد، بلکه بیانگرموفقیت در توزیع و گسترش بازارهای هدف دارد به نحوی که بزرگراه ها و جاده های کشورهای زیادی از جهان اکنون زیر چرخ های خودرهای چینی است
اما از آن زمان تاکنون تغییرات در بازار خودروی چین و جهان به گونه ای سریع و به نفع چینی ها رقم خورده که حداقل بر اساس آخرین داده ها چین به بزرگترین کشور صادرکننده خودرو در جهان تبدیل شده و این روند نیز بر اساس تحلیل ها اجتناب ناپذیر بود.
رقابت سخت قیمتی با خودروهای برقی چینی
همچنین در پایان سال ۲۰۲۳؛ شرکت خودرو سازی بی وای دی که یک تولیدکننده چینی است به بزرگترین سازنده خودروهای الکتریکی تبدیل شد و فروش سالانه این شرکت در خارج از کشور ۳۳۴ درصد افزایش یافت.
وقتی صحبت از انتشار گازهای گلخانه ای مربوط به حمل و نقل می شود، برق یک راه خروج است. چین تولید خودروهای برقی را به گونه ای افزایش داده است که قیمت ها را به حدی کاهش داده است که قیمت برخی از مدل ها معادل ۱۱۰۰۰ دلار یا حتی کمتر است.
با همه این اوصاف باید یادآور شد که تجارت لزوماً مسیر خطی را دنبال نمی کند. شرکت ها می توانند برای تولید کالاهای خود سایت مونتاژ و فروشگاهی در خارج از کشور راه اندازی کنند، سپس آنها را به مراکز دیگر ارسال کنند. بسیاری از خودروهای الکتریکی صادر شده از چین نیز در واقع خودروهای تسلا تولید داخل هستند که یک برند آمریکایی است و احتمالاً راهی آمریکای شمالی می شود.
مسیر چین به سمت تسلط در صنعت خودرو و بازار های جهانی خودرو یکی از موضوعات بسیاری قابل توجهی است که می توان به راحتی آن را از بررسی تحول در تجارت جهانی ردیابی کرد، جایی که نشان می دهد صادرات خودروهای چینی با روندی صعودی و شتابان در حرکت بوده و اکنون بالاترین سهم صادرات خودرو را در قیاس با رقبای بین المللی قدیمی و سنتی و مدرن را دارا می باشد و به ۱۱۷ کشور خودرو ارسال می کند. این آمار نه تنها نشان از افزایش تولید و صادرات دارد، بلکه بیانگرموفقیت در توزیع و گسترش بازارهای هدف دارد به نحوی که بزرگراه ها و جاده های کشورهای زیادی از جهان اکنون زیر چرخ های خودروهای چینی است.
در سال ۱۹۹۵ ژاپن در رتبه بندی کشورهای واردکننده نیکل استرالیا اولین کشور بود، اما اکنون چین به بزرگترین واردکننده نیکل از استرالیا تبدیل شده است
جایگاه اول چین در واردات آلومینیم، نیکل و لیتیوم
پیشتر اشاره به داستان ایسلند کردیم. آلومینیوم که به فلز انرژی نیز معروف است در حال حاضر علاوه بر ایسلند در ۱۱ کشور دیگرجهان نیز جایگاه نخست مهمترین محصول صادراتی را به خود اختصاص داده است، این در حالی است که پیش بینی می شود در آینده نزدیک تقاضای این فلز انرژی بر ۴۰ درصد افزایش یابد. از همین رو برخی استفاده از آلومینیوم و افزایش مصرف ان را بدون اشکال نمی دانند و تجیح می‌دهند انرژی تجدیدپذیر فراوان کشورهایی که الومینیم صادر می کنند را برای محصولاتی صرف کنند که دوستدار محیط‌زیست هستند. در مقابل برخی دیگر معتقدند که روند افزایش صادرات الومینیم در ایسلند به ایجاد یک رونق اقتصادی ناپایدار کمک کرده است، در حالی که غذاهای دریایی سنتی هنوز از نظر حجم صادرات در رتبه دوم این کشورقرار دارند.
اما یک چیز قطعی به نظر می رسد: آلومینیم برای خودروهای برقی سبک تر و کارآمدتر بسیار مهم بوده و خواهد بود که نشان می دهد به این راحتی نمی توان از این فلز انرژی بر دل کَند.
همانطور که برای خودروسازان چینی، آلومینیم تنها یکی از بسیاری از مواد اولیه مورد نیاز است. نیکل نیز در ساخت طیف گسترده ای از باتری های ماشین های الکتریکی در چین استفاده می شود. و لذا تقاضا برای نیکل نیز مانند آلومینیم رو به رشد است. نگاهی به تقاضای چین برای این کالا از سال ۱۹۹۵ تا کنون نیز موید این ادعا است. در سال ۱۹۹۵ ژاپن در رتبه بندی کشورهای واردکننده نیکل استرالیا اولین کشور بود، اما اکنون چین به بزرگترین واردکننده نیکل از استرالیا تبدیل شده است.
همین امر در مورد لیتیوم فراوان شیلی که یک عنصر ضروری در تولید باتری خودروهای الکتریکی است، صادق می باشد. زمانی آمریکا بزرگترین واردکننده آن بود رخ داده و اکنون چین مقام اول و آمریکا مقام دوم را به خود اختصاص داده اند.
از ۳۲ کشوری که در نقشه صادر کنندگان برتر آهن و فولاد ترسیم شده تقریباً نیمی از آنها اکنون با چین به عنوان مقصد برتر مرتبط هستند همین امر در مورد لیتیوم فراوان شیلی که یک عنصر ضروری در تولید باتری خودروهای الکتریکی است، صادق می باشد. زمانی آمریکا بزرگترین واردکننده آن بود رخ داده و اکنون چین مقام اول و آمریکا مقام دوم را به خود اختصاص داده اند
هدایت تجارت در جهتی پایدارتر
همچنین باید یاد آور شد که صنعت خودروسازی چین مقدار زیادی فولاد وارد می کند. از ۳۲ کشوری که در نقشه صادر کنندگان برتر آهن و فولاد ترسیم شده تقریباً نیمی از آنها اکنون با چین به عنوان مقصد برتر مرتبط هستند.
لذا در مجمع جهانی اقتصاد هشدار داده شده که اروپا برای تامین فولاد مورد نیاز خود با وجود یک وارد کننده بزرگ در خارج از منطقه قاره سبر (چین) به سختی تحت فشار قرار خواهد گرفت در حالی که پیشنهاد تشکیل بازار مشترک فولاد یکی از اصول پایه گذاری اتحادیه اروپا بود.
ماده دیگری که به طور کلی با اروپا مرتبط نیست اما از مواد ضروری برای صنعت خودروسازی چین در حال رشد به شمار می رود، لاستیک طبیعی است. آمارها نشان می دهد، تقاضای مرتبط با گسترش اخیر تولید خودروهای الکتریکی در چین به افزایش قیمت لاستیک به بالاترین سطح خود در ۳ سال گذشته کمک کرده است.
بزرگترین صادرکنندگان آن، مانند تایلند و اندونزی، فهرستی از بزرگترین واردکنندگان لاستیک را دارند که نه تنها چین، بلکه سایر تولیدکنندگان بزرگ خودرو از جمله ژاپن، ایالات متحده و کره جنوبی را شامل می شود.
هر خودروی جدیدی که در این کشورها مونتاژ می شود احتمالاً شامل هزاران نیمه هادی خواهد بود که اگر برقی باشد شاید این مقدار دو برابر شود.
چین اخیراً تلاش خود را برای تعیین استانداردهای خود برای چیپ های مورد استفاده در خودروهای الکتریکی و خودران به عنوان بخشی از تلاش برای تکیه بیشتر بر منابع داخلی آغاز کرده است. تحلیلی که سال گذشته منتشر شد تخمین زد که تنها ۵ درصد از تراشه‌های خودروهای چینی در داخل کشور تولید می‌شوند. از ۵۵ کشور نقشه برداری شده که تراشه ها را به عنوان بالاترین رده صادراتی دارند، ۲۲ کشور با چین به عنوان بزرگترین واردکننده همسو هستند.
به این ترتیب چین به یک صنعت گر بزرگ در عرصه خودروسازی بزرگ بدل شده که مواد اولیه را از سراسر جهان جذب و با ایجاد ارزش افزوده از راه به کارگیری بهره وری، نیروی انسانی ارزان تر، بومی سازی و انحصارسازی تکنولوژی در صنعت خودرو جاده های جهان را تسخیر می کند.
- نویسنده: تحلیل بازار
