علت این اهمیت خبری این است که این نرخ رابطه‌ای مستقیم و غیرمستقیم با بازارهای مالی دارد. با وجود این که نرخ بهره مربوط به سیاست‌های پولی سنتی است، نمی‌توان تاثیر آن را بر بازار ارزهای دیجیتال زیر سوال برد و معمولا رابطه‌ای پیچیده و قابل توجه بین این دو وجود دارد. بررسی دقیق این رابطه می‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا در لحظات حساس اقتصادی تصمیمات بهتری اتخاذ کنند. در ادامه با این مفاهیم بیشتر آشنا خواهیم شد و به توصیف رابطه‌ی نرخ بهره فدرال رزرو و قیمت بیت‌کوین خواهیم پرداخت.
نرخ بهره فدرال رزرو چیست؟
نرخ بهره فدرال رزرو، نرخ بهره‌ای است که بانک مرکزی ایالات متحده آمریکا برای بانک‌های زیر مجموعه‌اش در نظر می‌گیرد. به این معنی که اگر این بانک‌ها از فدرال رزرو وام بگیرند، باید به میزان نرخ بهره بازپرداخت خود را انجام دهند. درست است که این نرخ مربوط به بانک‌هاست؛ اما تاثیر زیادی بر سودی دارد که بانک‌ها برای سپرده‌ها به افراد می‌دهند و سودی که از وام‌گیرندگان دریافت می‌کنند. نرخ بهره ابزاری کلیدی در سیاست‌های پولی برای کنترل تورم و حفظ ثبات اقتصادی است. به عنوان مثال وقتی نرخ بهره بالا باشد، بانک‌ها میل کمتری به وام گرفتن پیدا می‌کنند و هزینه وام گرفتن برای وام‌گیرندگان نیز بالا می‌رود. در نتیجه سرمایه‌گذاران و صاحبان شرکت‌ها تمایل کمتری برای گرفتن وام نشان می‌دهند و این می‌تواند رشد آنها را کاهش دهد. این رابطه به صورت برعکس نیز صادق است؛ زمانی که نرخ بهره پایین باشد وام گرفتن هزینه‌ی پایین‌تری خواهد داشت و صاحبان سازمان‌ها و استارتاپ‌ها با راحتی بیشتری وام می‌گیرند و خدمات خود را توسعه می‌دهند.
همچنین نرخ بهره نشان‌دهنده‌ی چشم‌انداز بانک مرکزی از وضعیت اقتصادی است. در زمانی که اقتصاد در حال رکود است، کاهش نرخ بهره می‌تواند سرمایه‌گذاران را تحریک به رشد و توسعه کند. متقابلا در زمان‌های رونق اقتصادی، فدرال رزرو ممکن است برای جلوگیری از تورم و بازداری از سپردن پول‌ها در بانک‌ها، نرخ بهره را افزایش دهد تا افراد ترجیح دهند با پول خود به سرمایه‌گذاری‌های دیگر بپردازند.
تاثیر نرخ بهره بر بازارهای مالی
نرخ بهره تاثیر زیادی بر بازارهای مالی می‌گذارد. به عنوان مثال نرخ بهره معمولا با قیمت اوراق قرضه رابطه عکس دارد. فرض کنید شما سالانه ۵٪ سود از اوراق قرضه‌ی خود دریافت می‌کنید. با افزایش نرخ بهره، سپردن پول در بانک‌ها سود بیشتری برایتان به ارمغان خواهد آورد. در نتیجه قیمت اوراق قرضه کاهش پیدا می‌کند تا تمایل افراد به خرید آنها بالا برود.
اوضاع برای بازار سهام نیز به همین شکل است. زمانی که نرخ بهره بالا باشد، هزینه وام‌گرفتن برای سازمان‌ها و توسعه‌ی کسب و کار بالا می‌رود و به همین علت ممکن است سرمایه‌گذاران که به دنبال سودهای بیشترند، از بازار سهام خارج شوند و سرمایه خود را به بانک‌ها بسپارند.
نرخ بهره بر بازار ارز نیز تاثیر می‌گذارد و رابطه‌ای مستقیم دارد. افزایش نرخ بهره می‌تواند تقاضا برای یک ارز را افزایش دهد، زیرا سرمایه‌گذاران بین‌المللی به دنبال بازدهی بالاتر در کشورهایی با نرخ بهره بالاتر هستند. این مسئله می‌تواند به تقویت ارزش آن ارز در برابر سایر ارزها منجر شود.
درباره‌ی تورم نیز رابطه‌ای عکس وجود دارد. زمانی که نرخ بهره بالا باشد، هزینه‌ی قرض پول و دریافت وام بالا می‌رود و در نتیجه تقاضا برای کالاها و خدمات کاهش پیدا می‌کند. این کاهش تقاضا باعث می‌شود که قیمت کالاها نیز کاهش پیدا کند. به عنوان مثال در دوران رکود اقتصادی کرونا، فدرال رزرو به صورت مستمر نرخ بهره را افزایش داد تا به این وسیله تورم را کنترل کند.
بررسی رابطه بین نرخ بهره و قیمت بیت‌کوین
بیت‌کوین یک ارز دیجیتال غیر متمرکز است؛ به این معنی که توسط هیچ نهاد مرکزی‌ای کنترل و مدیریت نمی‌شود. با این حال تغییرات نرخ بهره می‌تواند به طور غیر مستقیم بر قیمت بیت‌کوین (https://ramzinex.com/sell-and-buy/bitcoin-btc/) تاثیر بگذارد. در چند سال اخیر بیت‌کوین یک مورد سرمایه‌گذاری در برابر گزینه‌های سرمایه‌گذاری سنتی مورد توجه افراد بوده است.
زمانی که نرخ بهره فدرال رزرو افزایش پیدا می‌کند، سرمایه‌گذاران ممکن است از دارایی‌های پرریسک‌تر مانند سهام و ارزهای دیجیتال به سمت سرمایه‌گذاری‌های امن‌تر با بازدهی ثابت مثل اوراق قرضه حرکت کنند. این مسئله می‌تواند تقاضا برای بیت‌کوین را کاهش دهد که باعث افت قیمت آن می‌شود. به طور برعکس در زمان‌هایی که نرخ بهره پایین است، افراد روی خوشی به دارایی‌های پرریسک‌تر مانند ارزهای دیجیتال و بیت‌کوین نشان می‌دهند.
از جهتی دیگر، بیت‌کوین اغلب به عنوان پوشش یا پناهگاهی امن در برابر سیاست‌های پولی انبساطی و تورم محسوب می‌شود. اگر از این جهت به این رابطه نگاه کنیم، در دوره‌هایی که نرخ بهره پایین‌تر است و نقدینگی بیشتری به اقتصاد تزریق می‌شود، سرمایه‌گذاران ممکن است به بیت‌کوین به عنوان یک دارایی برای حفظ ارزش نگاه کنند. در این شرایط تقاضا برای خرید بیت‌کوین افزایش پیدا می‌کند و در نتیجه قیمت آن نیز بالا می‌رود.
عوامل موثر در تغییرات قیمت بیت‌کوین
قیمت بیت‌کوین تحت تاثیر مجموعه‌ای از متغیرها و عوامل قرار دارد که مهم‌ترینشان را در ادامه بررسی خواهیم کرد.
- عرضه و تقاضا: یکی از اصلی‌ترین عواملی که قیمت یک دارایی را تحت تاثیر قرار می‌دهد عرضه و تقاضای آن است. با توجه به این که عرضه‌ی بیت‌کوین تعداد ثابت ۲۱ میلیون عدد است، افزایش تقاضای آن در برحه‌های مختلف می‌تواند منجر به افزایش قیمت شود.
- رویدادهای سیاسی و اقتصادی: بحران‌های مالی، سیاست‌های اقتصادی کشورها و تغییرات ژئوپلتیک می‌توانند تقاضا برای دارایی‌هایی مانند بیت‌کوین را افزایش یا کاهش دهند. به عنوان مثال خبر شروع جنگ روسیه و اوکراین باعث افت قیمتی شدیدی برای آن شد؛ زیرا افراد در مواقع جنگ ترجیح می‌دهند دارایی‌هایی با نقدشوندگی بالا در اختیار داشته باشند.
- قانون‌گذاری‌ها: آزاد کردن یا محدودیت گذاشتن دولت‌ها برای ارزهای دیجیتال، می‌تواند تاثیری مستقیم روی قیمت آن بگذارد. زمانی که بیت‌کوین در کشوری آزاد شود، مردم به خرید آن روی می‌آورند و تقاضا برای آن بالا می‌رود و در نتیجه قیمت نیز افزایش پیدا می‌کند. به عنوان مثال پس از غیرقانونی اعلام شدن استخراج و معامله بیت‌کوین در چین در سپتامبر ۲۰۲۱، قیمت این ارز به شدت سقوط کرد.
- نوسانات بازارهای مالی: نوسانات بازارهای مالی سنتی نیز می‌توانند بر قیمت بیت‌کوین اثر بگذارند. به عنوان مثال در دوره‌هایی که بازار سهام نوسان‌های شدید دارند، سرمایه‌گذاران به دنبال افزایش تنوع دارایی‌ها به بیت‌کوین روی می‌آورند.
- هاوینگ: الگوریتم بیت‌کوین طوری طراحی شده است که پاداش پیدا کردن بلاک‌های جدید هر چهار سال نصف می‌شود. در ادامه‌ی این تغییر، سود ماینرها کمتر می‌شود و در نتیجه تمایل آنها به سمت فروش با قیمت‌های بالاتر می‌رود. هاوینگ تا به حال در میان مدت باعث افزایش قیمت بیت‌کوین شده است.
تحلیل تاریخی تغییرات نرخ بهره و قیمت بیت‌کوین
در طول تاریخ، نوسانات نرخ بهره فدرال رزرو با نوسانات بیت‌کوین همبستگی مستقیمی نداشته است؛ اما در برخی دوره‌ها الگوهای مشخصی دیده شده است. به عنوان مثال در سال ۲۰۲۰ و در زمان همه‌گیری کووید-۱۹، نرخ بهره به پایین‌ترین سطح خود رسید و بانک‌های مرکزی شروه به تزریق نقدینگی در اقتصاد کردند. این کار نگرانی‌ها درباره‌ی افزایش تورم را دامن زد و از طرفی قیمت بیت‌کوین پس از آن یک رالی صعودی را تجربه کرد.
در سال ۲۰۲۱ و اوایل ۲۰۲۲، با افزایش نگرانی‌ها درباره افزایش تورم و انتظاری که از فدرال رزرو برای افزایش نرخ بهره می‌رفت، بازار ارزهای دیجیتال از جمله بیت‌کوین با نوسانات شدید مواجه شد. در این مواقع سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دادند دارایی‌های پرریسک‌تر خود را بفروشند و به سمت دارایی‌های با بازده ثابت و کم‌ریسک حرکت کنند. در نتیجه قیمت بیت‌کوین کاهش یافت.
با مرور این دو مورد، باید دانست که رابطه بین نرخ بهره و قیمت بیت‌کوین یک رابطه علی نیست و همواره رفتار یکسانی نداشته است. در برخی مواقع حتی با افزایش نرخ بهره، بیت‌کوین همچنان به رشد خود ادامه داده است. به عنوان مثال از ژانویه ۲۰۲۳ قیمت بیت‌کوین افزایشی بوده و نرخ بهره نیز رو به افزایش بوده است. این مورد نشان می‌دهد که عوامل دیگری نیز در تعیین قیمت بیت‌کوین نقش دارند و نباید فقط به نرخ بهره نگاه کرد.
پیش‌بینی روند آینده قیمت بیت‌کوین با توجه به نرخ بهره
پیش‌بینی قیمت هر ارز دیجیتالی حتی بیت‌کوین که بالاترین حجم بازار را در دنیای ارزهای دیجیتال دارد امری بسیار پر چالش است. با این حال با توجه به سیاست‌های فدرال رزرو و تغییرات نرخ بهره، می‌توان برخی از روندهای احتمالی را مورد بررسی قرار داد.
اگر فدرال رزرو سیاست‌های انقباضی خود را ادامه دهد و نرخ بهره را افزایش دهد، احتمال کاهش تقاضا برای دارایی‌های پر ریسک از جمله بیت‌کوین وجود دارد. در این سناریو سرمایه‌گذاران ممکن است به سمت دارایی‌های امن‌تر حرکت کنند و این موجب کاهش قیمت بیت‌کوین می‌شود.
اما با توجه به کاهش نیم‌درصدی اخیر نرخ بهره توسط فدرال رزرو، و امید به تکرار این عمل در آینده برای پایین آوردن نرخ بهره و جبران افزایش‌هایی که به دنبال بحران کرونا انجام شده بود، می‌توان انتظار داشت که بیت‌کوین به عنوان یک دارایی برای حفظ ارزش پول در برابر تورم جایگاه خود را حفظ کند و با کاهش ارزش پول سنتی، قیمت آن افزایش پیدا کند.
به عنوان جمع‌بندی نباید فراموش کرد که عوامل غیر مالی‌ای مانند قانون‌گذاری‌ها و رویداد هاوینگ که به تازگی رخ داده است؛ نقش مهمی در تعیین قیمت بیت‌کوین دارند و هرگونه پیش‌بینی در مورد آینده قیمت این ارز باید با احتیاط صورت بگیرد.
| متغیر | افزایش نرخ بهره | کاهش نرخ بهره |
| قیمت اوراق قرضه | کاهش | افزایش |
| قیمت سهام | کاهش | افزایش |
| ارزش پول ملی | افزایش | کاهش |
| تورم | کاهش | افزایش |
| قیمت بیت‌کوین | کاهش | افزایش |
