مگس میوه مدیترانه‌ای، آفتی کوچک با تأثیری بزرگ، هر ساله میلیاردها تومان خسارت به باغداران شمال کشور وارد می‌کند.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از بابل، مگس میوه مدیترانه‌ای (Ceratitis capitata)، یکی از خطرناک‌ترین آفات کشاورزی جهان، در سال‌های اخیر تهدید جدی برای باغات مرکبات و میوه‌های هسته‌دار شمال کشور به شمار می‌رود. این آفت که قادر است بیش از ۳۰۰ گونه گیاهی از جمله پرتقال، لیمو، هلو، زردآلو، سیب و انار را آلوده کند، با تخم‌گذاری در داخل میوه‌ها باعث پوسیدگی، کاهش کیفیت و نابودی محصول می‌شود. قدرت تکثیر سریع و سازگاری بالای این حشره، ضرورت اجرای روش‌های علمی و تلفیقی مدیریت و کنترل آن را دوچندان کرده است.
کشاورزان بابل طی سال‌های گذشته با چالش‌های جدی ناشی از حملات این آفت مواجه بوده‌اند. محمد نریمانی، یکی از باغداران منطقه، از ضررهای سال گذشته خود گفت و تجربه خود را در مقابله با مگس مدیترانه‌ای به اشتراک گذاشت؛ او با تلاش شخصی و کمک به باغ همسایه، موفق شد امسال محصول سالم و پرثمر داشته باشد. این تجربه نشان‌دهنده اهمیت همکاری میان کشاورزان و نقش حیاتی اقدامات پیشگیرانه و بهداشتی در کنترل آفات است. رضا نیکزاد، دیگر باغدار منطقه، نیز با بیان شیوه‌های جمع‌آوری و امحاء میوه‌های آلوده، بر ضرورت آگاهی و به‌کارگیری روش‌های علمی در حفظ سلامت محصولات تأکید کرد.
کارشناسان کشاورزی معتقدند که تنها با مشارکت فعال کشاورزان و اجرای برنامه‌های تلفیقی می‌توان خسارت ناشی از این آفت را به حداقل رساند. احمد نصرالهی، کارشناس کشاورزی، ضمن تأکید بر رعایت اصول بهداشتی باغ و اجرای راهکارهای علمی، به تجربه موفق شهرستان بابل اشاره کرد و آن را الگویی مؤثر برای سایر مناطق کشور و حتی جهان دانست.
مدیر جهاد کشاورزی بابل، رحیم شهیدی‌پور، با ارائه آمارهای دقیق از عملیات ردیابی و کنترل آفت در سطح بیش از ۶ هزار هکتار باغ، از کاهش چشمگیر جمعیت مگس میوه مدیترانه‌ای خبر داد. اجرای برنامه‌های جامع و تلفیقی شامل پایش مستمر با تله‌های فرمونی و غذایی، جمع‌آوری میوه‌های آلوده، طعمه‌پاشی و کاور اسپری با سموم توصیه‌شده، نشان داد که مدیریت علمی و هماهنگ در کنار همکاری کشاورزان می‌تواند خسارت آفت را به حداقل برساند و محصولات سالم و صادرات‌محور تولید کند.
این تجربه موفق، که با بهره‌گیری از روش‌های نوین و استانداردهای جهانی همراه بوده، نشان می‌دهد کشورهایی مانند اسپانیا، یونان و ترکیه نیز با رویکردهای مشابه توانسته‌اند کنترل پایدار مگس میوه مدیترانه‌ای را محقق کنند و با ترکیب فناوری‌های نوین نظیر رهاسازی حشرات نر عقیم (روش SIT) با اقدامات زراعی و بهداشتی، جمعیت آفت را به شکل قابل توجهی کاهش دهند. کارشناسان بر این باورند که ادامه این مسیر علمی در ایران نیز می‌تواند تولید سالم، کاهش خسارت اقتصادی و تقویت صادرات محصولات باغی را تضمین کند.
در نهایت، تجربه بابل در مدیریت مگس میوه مدیترانه‌ای نشان‌دهنده اهمیت تلفیق دانش روز کشاورزی، فناوری‌های نوین و مشارکت فعال کشاورزان است؛ الگویی که می‌تواند به عنوان نمونه‌ای موفق در کشور و سطح بین‌المللی معرفی شود و افق تازه‌ای برای تولید پایدار و سالم محصولات باغی شمال ایران و دیگر مناطق کشور بگشاید.
ویژگی خطرناک این آفت، قدرت بالای سازگاری و تکثیر سریع آن است؛ به‌گونه‌ای که در شرایط مناسب می‌تواند چندین نسل در سال تولید کند. به همین دلیل، کنترل و مدیریت این آفت نیازمند اجرای روش‌های تلفیقی شامل ردیابی و پایش مستمر با استفاده از تله‌های فرمونی و غذایی، رعایت بهداشت باغ از طریق جمع‌آوری میوه‌های آلوده و حذف علف‌های هرز، شکار انبوه با نصب تله‌های متعدد در سطح باغ، و در نهایت استفاده از طعمه‌پاشی و کاور اسپری با سموم توصیه‌شده در صورت افزایش جمعیت آفت است.
محمد نریمانی کشاورز مازندرانی در گفتگو با تسنیم از متضرر شدنش توسط این مگس مدیترانه‌ای گلایه داشت و گفت: من یک هکتار باغ مرکبات دارم و سال قبل بسیاری از محصولاتم خراب شد. با یک کارشناس کشاورزی مشورت کردم و این کارشناس علت این ضرر را آفت اعلام کرد. مرحله سم‌پاشی را درست انجام دادم اما از چسب زرد برای دور کردن مگس استفاده نکردم. باغ من مگس‌زده نبود اما باغ همسایه مگس داشت و به باغ من سرایت کرده بود. همسایه من پیرمردی است که فرزند ندارد و حوصله سم‌پاشی هم ندارد. برای همین امسال خودم باغ این همسایه را سم‌پاشی کردم و باعث شد امسال محصول سالم و خوبی داشته باشیم.
رضا نیکزاد دیگر باغدار بابلی به تسنیم گفت: هر روز صبح سری به باغ می‌زنم و پرتقال‌های مگس‌زده را جمع‌آوری و انباشته می‌کنم. پرتقال‌ها را در یک حلبی روغن نباتی جمع کرده و با چوب آتش می‌زنم. مروجین گفتند که محصول مگس‌زده نباید دفن شود چون تخم‌های مگس دوباره از زیر زمین در فصل زاد و ولد بیرون می‌آیند. به همین دلیل من از این روش استفاده می‌کنم.
وی افزود: سال قبل خیلی از هم محلی‌هایم محصولاتشان در انبار خراب وآفت زده شد و مشتری هم با قیمت بسیار کم و برای آبگیری خریدار بودند اما امسال با سم پاشی به موقع و استفاده از چسب ضد افت زرد رنگ و راهنمایی همسایه ها آفت کمتر بود و محصول بهتری داریم. داشتن آگاهی واستفاده از علم روز در بخش کشاورزی خیلی کمک کننده است .
احمد نصرالهی کارشناس کشاورزی تأکید کرد: تنها با مشارکت فعال کشاورزان در رعایت اصول بهداشتی باغ و اجرای برنامه‌های تلفیقی می‌توان خسارت ناشی از این آفت را کاهش داد و سلامت محصولات کشاورزی را حفظ کرد.
وی افزود: تجربه موفق شهرستان بابل در کاهش چشمگیر جمعیت مگس میوه مدیترانه‌ای نشان می‌دهد که مدیریت علمی و هماهنگ، همراه با همکاری کشاورزان، می‌تواند الگویی مؤثر برای سایر مناطق کشور و حتی جهان باشد.
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان بابل از کاهش چشمگیر آفت مگس میوه مدیترانه‌ای در باغات این منطقه خبر داد و اعلام کرد که با اجرای برنامه‌های تلفیقی مقابله و کنترل، میزان خسارت ناشی از این آفت به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است.
رحیم شهیدی‌پور، فعال‌سازی ایستگاه‌های پیش‌آگاهی در مراکز جهاد کشاورزی و استفاده از روش‌های نوین پایش و مدیریت را از عوامل مهم این موفقیت دانست. در عملیات ردیابی و مدیریت آفت طی آبان‌ماه سال جاری، در سطح ۶۹۰۹ هکتار باغات بابل، تعداد ۹۱۸ عدد مگس میوه با استفاده از ۲۶ تله فرمونی به همراه کارت زرد، تله‌های جلب‌کننده غذایی نظیر بیولور، سراتراپ و سراتینکس در ۱۰ ایستگاه مانیتورینگ شهرستان شکار شدند. این آمار نشان‌دهنده کاهش محسوس جمعیت آفت در مقایسه با سال‌های گذشته است.
شهیدی‌پور با اشاره به فعال‌سازی ایستگاه‌های پیش‌آگاهی در ۹ مرکز جهاد کشاورزی شهرستان، از کشاورزان خواست تا اصول بهداشت باغ را جدی بگیرند. وی تأکید کرد که حذف علف‌های هرز داخل و حاشیه باغات، جمع‌آوری و دفن میوه‌های ریخته شده پای درختان در عمق ۵۰سانتی‌متری خاک، از اقدامات کلیدی در کاهش آلودگی و جلوگیری از تکثیر آفت محسوب می‌شود.
وی همچنین توصیه کرد که نصب تله‌های جلب‌کننده فرمونی (تریمدلور و بایولور) به تعداد ۳۰تا ۵۰تله و تله‌های جلب‌کننده غذایی (سراتراپ، سراتینکس و سراتل) حداقل به تعداد ۵۰ تا ۸۰ تله در هر هکتار باغ مرکبات، به‌ویژه روی درختان پرتقال، به‌منظور شکار انبوه ضروری است. علاوه بر این، در صورت شکار روزانه بیش از ۳ عدد مگس در هر تله، انجام کاور اسپری با سموم توصیه‌شده نظیر مالاتیون یا دیپترکس باید در دستور کار قرار گیرد.
بر اساس گزارش جهاد کشاورزی بابل، مبارزه زراعی در سطح ۴۰۳۵ هکتار با جمع‌آوری ۷۹۲۲کیلوگرم میوه‌های ریخته شده پای درختان انجام شده است. همچنین در سطح ۹۶هکتار مبارزه به شیوه شکار انبوه از طریق نصب تله‌های جلب‌کننده، در سطح ۶۷۴ هکتار عملیات طعمه‌پاشی و در سطح ۴۹۲۰هکتار کاور اسپری در باغات شهرستان اجرا شده است. این اقدامات نشان‌دهنده رویکرد جامع و تلفیقی در مدیریت آفت است که نتایج مثبتی به همراه داشته است.تجربه جهانی نشان می‌دهد که کشورهایی مانند اسپانیا، یونان و ترکیه نیز با استفاده از روش‌های تلفیقی مشابه توانسته‌اند جمعیت مگس میوه مدیترانه‌ای را به‌طور چشمگیر کاهش دهند. در این کشورها، علاوه بر استفاده از تله‌های فرمونی و غذایی، رهاسازی حشرات نر عقیم (روش SIT) نیز به‌عنوان یک فناوری نوین در کنترل آفت به کار گرفته شده است. این روش با کاهش توان تولیدمثل آفت، نقش مؤثری در مدیریت پایدار آن دارد. به نظر کارشناسان، ترکیب این روش با اقدامات زراعی و بهداشتی در ایران نیز می‌تواند آینده‌ای روشن برای تولید سالم و صادرات‌محور محصولات باغی رقم بزند.
در نتیجه، تجربه موفق بابل در کاهش آفت مگس میوه مدیترانه‌ای نشان می‌دهد که مدیریت علمی، مشارکت کشاورزان و استفاده از فناوری‌های نوین می‌تواند الگویی پایدار برای سایر مناطق کشور باشد و حتی در سطح بین‌المللی به‌عنوان یک نمونه موفق معرفی شود.
انتهای پیام/
- نویسنده: تسنیم tasnimnews
