اکوایران: این روزها در فضای هیجانی بازار ارز و طلا، برخی معتقد هستند که دولت با افزایش قیمت دلار آزاد تأمین کسری بودجه را جبران می‌کند و برخی هم متصورند که با فروش سکه و طلا، این کسری حل خواهد شد. اکوایران در دیدبان امروز صحت این ادعا را بررسی می‌کند.
به گزارش اکوایران، دلار تهران در ابتدای هفته جاری سقف قیمتی را لمس کرد و پس از آن وارد یک محدوده رنج اصلاحی شد. قیمت دلار در معاملات امروز بازار ارز با کاهش صد تومانی نسبت به روز قبل در محدوده ۹۳ هزار و ۳۵۰ تومان قرار گرفت. دلار دیجیتال در شبانه روز گذشته تحت تأثیر اصلاح بیت‌کوین و بازار رمزارزها با افزایش تقاضا مواجه شده است و همین مسئله به رشد افزایش تقاضای تتر دامن زده است. قیمت تتر هم امروز با رشد ۴۶۰ تومانی نسبت به روز قبل مواجه شد و اختلاف خود با دلار تهران را کاهش داد.
شاید مهم‌ترین اتفاق تابلوی معاملات امروز بازار ارز، اصلاح بیشتر قیمت درهم و کاهش حباب آن باشد. حباب درهم در معاملات امروز با کاهش بیش از ۸۰۰ تومانی نسبت به روز گذشته در محدوده ۱۰۰ تومان قرار گرفته است که اگر ادامه داشته باشد در تعدیل انتظارات افزایشی در بازار ارز قابلیت اثرگزاری خواهد داشت.
این روزها، همزمان با جریان اخبار درباره استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، ادعاهایی هم از نقش او در افزایش نرخ ارز و رشد دلار مطرح می‌شود که برخی از این ادعاها با توجه به وضعیت هیجانی در بازار ارز و طلا بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. برخی مدعی هستند که وزیر اقتصاد و دولت با افزایش نرخ ارز به دنبال جبران کسری بودجه هستند ولی درباره چگونگی امکان این عمل صحبتی نمی‌شود.
در کشور، ارز و طلا انحصارای در اختیار بانک مرکزی قرار دارد و دولت و وزرات اقتصاد ارزهایی که به دست می‌آورند باید تحویل بانک مرکزی داده و ریال تحویل بگیرند. اما نکته ای که در این میان باید بدان توجه شود آن است که بانک مرکزی با توجه به نرخ تسعیر در بودجه ۱۴۰۳، به ازای هر یورو ۳۱ هزار تومان (۳۱۰ هزار ریال) به دولت می‌دهد و دیوان محاسبات در کشور هرساله درآمد و هزینه دولت، وزارتخانه ها و تمام موسسات دولتی را بررسی می‌کند.
در چنین شرایطی به دو دلیل ادعای تامین کسری بودجه دولت با افزایش نرخ ارز در بازار آزاد رد می‌شود. دلیل اول آن است که بانک مرکزی به نرخ مشخصی، ارز را برای دولت تسعیر می‌کند و متناسب با نرخ ارز در بازار ارز آزاد نیست. دلیل دوم هم بررسی بودجه توسط سازمان دیوان محاسبات کشور است که با توجه به مشخص بودن منابع و مصارف چنین اختلافی مشخص خواهد شد. بررسی اکوایران نشان می‌دهد که با توجه به موارد مطرح شده ادعای افزایش قیمت ارز در بازار آزاد برای تأمین کسری بودجه نادرست است.
البته در وضعیت هیجانی بازار طلا، برخی هم مدعی هستند که دولت به وسیله بانک مرکزی و فروش سکه و طلا در حال تامین کسری بودجه است؛ ادعایی که با توجه به پیش‌فروش سکه توسط بانک مرکزی بیشتر توانسته مردم را مجاب کند. بانک مرکزی عرضه کننده انحصاری طلاست و دولت اگر بخواهد با فروش طلا و سکه کسری بودجه را تأمین کند باید معادل ریالی طلا از بانک مرکزی قرض بگیرد، که تا کنون این مبلغ افزایش ناگهانی بدهی بانک مرکزی به دولت رویت نشده است.
علاوه بر دلیل فوق، لازم نیست دولت برای تأمین کسری بودجه به سختی دلار را در خارج از مرز به طلا تبدیل کند و بعد در بازار به وسیله بانک مرکزی عرضه کند؛ آن هم در شرایط تحریمی که ذخایر طلا راه‌گشاست. انتشار اوراق و فروش آن به بانک مرکزی راه راحت‌تری است و در ابعاد وسیع‌ترین قابلیت انجام دارد .
با توجه به موارد گفته شده دولت با افزایش نرخ دلار و فروش طلا کسری بودجه خود را تامین نمی‌کند و ادعاهای مطرح شده در این زمینه با توجه به سیکل عملکرد اقتصادی کشور صحیح نیست.
طلا عقب‌نشینی کرد
با این حال، قیمت طلا و سکه در معاملات امروز کاهش محسوسی داشته است و خوش‌بینی نسبت به صلح اوکراین و روسیه به اصلاح اونس جهانی طلا کمک کرده است و اونس تا کانال ۲ هزار و ۸۸۰ دلاری اصلاح داده است. در چنین شرایطی با اصلاح اونس جهانی طلا و نرخ دلار، قیمت طلا و سکه در معاملات امروز کاهش پیدا کرد. سکه امامی اصلاح یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومانی را ثبت کرد و حباب آن هم به ۱۹ درصد کاهش پیدا کرد.
طلای آب شده هم در معاملات امروز به کانال ۲۸ میلیون تومانی بازگشت و حباب آن ۱.۹۵ درصد شد.
- نویسنده: اکوایران
