- سهم خرمای پیارم در صادرات غیرنفتی ایران
- بررسی قیمت‌گذاری و بازار جهانی خرمای پیارم
- چرا خرمای پیارم پتانسیل سرمایه‌گذاری دارد؟
- موانع توسعه صادرات پیارم؛ از تولید سنتی تا عدم یکپارچگی در برند
- نقش فروشگاه‌های تخصصی در بهبود زنجیره عرضه داخلی و خارجی
- آینده خرمای پیارم؛ فرصت یا تهدید؟
- ظرفیت‌های خرمای پیارم در دیپلماسی غذایی ایران
- فرصت سرمایه‌گذاری در دل نخلستان‌ها
در کنار مزه، خصوصیات تغذیه‌ای این خرما نیز آن را به محصولی خاص در میان مصرف‌کنندگان تبدیل کرده است. اما آنچه در این میان بیش از همه توجه فعالان اقتصادی را جلب کرده، ظرفیت بالای صادراتی خرمای پیارم در سبد محصولات غیرنفتی ایران است.
سهم خرمای پیارم در صادرات غیرنفتی ایران
خرما به‌عنوان یکی از محصولات کشاورزی استراتژیک ایران، در سبد صادرات غیرنفتی کشور جایگاه ویژه‌ای دارد. طبق آمارهای رسمی، ایران در زمره بزرگترین تولیدکنندگان خرما در جهان است. با این حال، تنها بخشی از این ظرفیت به صادرات اختصاص یافته و از میان انواع مختلف خرما، خرمای پیارم سهم قابل‌توجهی در بازارهای جهانی دارد.
این نوع خرما به‌دلیل ظاهر جذاب، قابلیت نگهداری بالا و مقاومت در برابر فساد، یکی از ارقام محبوب در کشورهای اروپایی، روسیه، چین و حاشیه خلیج فارس است. صادرات پیارم، برخلاف برخی محصولات کشاورزی فصلی یا حجیم، نیازمند امکانات لجستیکی بسیار خاصی نیست و همین ویژگی، آن را برای صادرکنندگان خرد و متوسط نیز جذاب کرده است.
بررسی قیمت‌گذاری و بازار جهانی خرمای پیارم
قیمت جهانی خرمای پیارم تحت‌تأثیر عواملی مانند کیفیت محصول، نوسانات ارز، نوع بسته‌بندی و نحوه ارسال تعیین می‌شود. به‌طور میانگین، این خرما در بازارهای صادراتی با قیمتی بین ۳ تا ۷ دلار به ازای هر کیلوگرم معامله می‌شود. با توجه به ارزش افزوده بالا و حاشیه سود مناسب، بسیاری از فعالان حوزه کشاورزی و صادرات در سال‌های اخیر به سمت تولید و توزیع این رقم حرکت کرده‌اند.
در بازار داخلی، قیمت خرمای پیارم نیز تابع کیفیت، تازگی و برند عرضه‌کننده آن است. نکته قابل توجه اینکه با توجه به خاص بودن این خرما، رقابت در حوزه فروش داخلی نیز به‌سمت برندینگ و بسته‌بندی حرفه‌ای سوق پیدا کرده است.
چرا خرمای پیارم پتانسیل سرمایه‌گذاری دارد؟
در شرایطی که تحریم‌ها و محدودیت‌های بین‌المللی برخی مسیرهای صادراتی را برای کالاهای صنعتی دشوار کرده، محصولات کشاورزی همچون خرما به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی ارزآوری برای کشور مطرح شده‌اند.
خرمای پیارم، به‌ویژه در سال‌های اخیر، توجه بسیاری از کارآفرینان و شرکت‌های سرمایه‌گذار را جلب کرده است؛ چرا که:
- زمین‌های کشت آن عمدتاً در نواحی جنوب شرقی ایران با آب‌وهوای مناسب مستقرند.
- دوره بازدهی اقتصادی نخل پیارم در صورت رسیدگی مناسب، نسبتاً پایدار و بلندمدت است.
- بازار مصرف این خرما متنوع و غیرمتمرکز است، از خاورمیانه تا اروپا و شرق آسیا.
- تغییر سبک تغذیه مردم جهان به‌سمت غذاهای طبیعی و ارگانیک، تقاضای جهانی را افزایش داده است.
موانع توسعه صادرات پیارم؛ از تولید سنتی تا عدم یکپارچگی در برند
با تمام ظرفیت‌هایی که اشاره شد، صادرات خرمای پیارم با موانعی نیز روبروست. مهم‌ترین آنها عبارت‌اند از:
- نبود سیاست‌گذاری یکپارچه و منسجم در حمایت از تولیدکنندگان خرمای خاص
- نبود سیستم‌های کنترل کیفیت و استانداردسازی یکنواخت
- استفاده از روش‌های سنتی در فرآوری و بسته‌بندی
- نداشتن برند ملی واحد برای عرضه در بازار جهانی
در حالی‌که کشورهایی مانند تونس، امارات و حتی اسرائیل با برندسازی موفق، سهم بزرگی از بازار خرما را در اختیار گرفته‌اند، خرمای ایران اغلب به‌صورت خام و بدون نام تجاری تثبیت‌شده صادر می‌شود.
نقش فروشگاه‌های تخصصی در بهبود زنجیره عرضه داخلی و خارجی
یکی از تحولات مهمی که طی سال‌های اخیر در بازار خرمای ایران رخ داده، ظهور فروشگاه‌های تخصصی آنلاین و برندهای متعهد به کیفیت و بسته‌بندی حرفه‌ای است. این فروشگاه‌ها نه‌تنها تجربه خرید بهتری برای مصرف‌کنندگان داخلی فراهم کرده‌اند، بلکه با رعایت استانداردهای صادراتی، امکان ورود آسان‌تر به بازارهای خارجی را فراهم می‌کنند.
در این میان، برخی فروشگاه‌ها مانند: تمور الدوحه، بتیل، خرمانیک با ارائه مستقیم و بهداشتی محصولات درجه‌یک، به‌ویژه در زمینه خرید خرمای پیارم درجه یک، توانسته‌اند بخشی از این زنجیره را پوشش دهند. این مدل‌های عرضه نوین اگر با زیرساخت صادراتی پیوند بخورند، می‌توانند جایگاه جهانی خرمای ایران را به‌طور قابل‌توجهی ارتقا دهند.
آینده خرمای پیارم؛ فرصت یا تهدید؟
بررسی روند بازار جهانی و داده‌های تقاضا نشان می‌دهد که خرمای پیارم می‌تواند تا سال‌های آینده نیز در زمره محصولات کشاورزی با مزیت نسبی باقی بماند. با این حال، بهره‌برداری از این مزیت، نیازمند یک نگاه ساختاریافته است؛ نگاهی که تولید، بسته‌بندی، بازاریابی و توزیع را در قالب زنجیره‌ای هماهنگ به هم متصل کند.
دولت‌ها، اتحادیه‌های صادراتی، سرمایه‌گذاران و فروشگاه‌های خصوصی هر یک بخشی از این پازل هستند. تنها در صورتی که این بخش‌ها هم‌افزا عمل کنند، خرمای پیارم می‌تواند به یک «برند صادراتی ملی» تبدیل شود؛ نه فقط یک محصول لوکس منطقه‌ای.
ظرفیت‌های خرمای پیارم در دیپلماسی غذایی ایران
با توجه به افزایش تمرکز کشورهای توسعه‌یافته بر واردات محصولات سالم، ارگانیک و سنتی، خرمای پیارم می‌تواند به‌عنوان یک عنصر مؤثر در دیپلماسی غذایی ایران ایفای نقش کند. بسیاری از کشورهایی که روابط سیاسی محدودی با ایران دارند، نسبت به محصولات بومی و اصیل ایرانی علاقه‌مند هستند. توسعه نشان‌سازی (branding) پیرامون خرمای پیارم، استفاده از آن در نمایشگاه‌های جهانی مواد غذایی و قرار دادن آن در بسته‌های هدیه فرهنگی، همگی گام‌هایی است که می‌تواند این محصول را به سفیری نرم برای اقتصاد ایران تبدیل کند.
فرصت سرمایه‌گذاری در دل نخلستان‌ها
اگرچه بازار خرما در نگاه اول ممکن است یک بازار سنتی به‌نظر برسد، اما تحلیل روندهای جهانی و مدل‌های صادراتی نشان می‌دهد که خرمای پیارم در حال تبدیل‌شدن به کالایی راهبردی است. توجه به زیرساخت‌های فرآوری، سرمایه‌گذاری در زنجیره تامین و حمایت از برندهای تخصصی می‌تواند این محصول را از یک خوراکی محلی به یک دارایی صادراتی پایدار بدل کند. آینده صادرات غیرنفتی ایران، نیازمند توجه به چنین گنج‌های نادیده‌ای است؛ گنج‌هایی که در سایه نخل‌های بلند هرمزگان سال‌هاست پنهان مانده‌اند.
احد
تاریخ : 7 - ژوئن - 2025خرمای پیارم هم مثل بقیه محصولات کشاورزی ایران فقط به‌صورت فله‌ای صادر می‌شه و سود اصلی نصیب کشورهای بسته‌بند می‌شه. این واقعاً جای تأسف داره.
کارشناس روابط عمومی
تاریخ : 7 - ژوئن - 2025بله، متأسفانه نبود برند ملی و عدم توسعه زیرساخت‌های بسته‌بندی حرفه‌ای باعث شده که بخش زیادی از ارزش افزوده صادرات خرما نصیب دیگر کشورها بشه.