عضویت ایران در صندوق بین المللی پول در مدت اخیر با اما و اگرهای زیادی مواجه شده است. مخالفان عضویت در آن به نبود هیچ مزیت مالی برای ایران اشاره کرده، و موافقان به ضرورت حفظ کرسی مدیریتی ایران تاکید می‌کنند. با این حال کمیسیون اقتصادی مجلسه روزهای گذشته به باقی ماندن ایران در این صندوق و ضرورت پرداخت حق عضویت آن رای داده است.
اقتصادآنلاین- فرشته رضایی؛ مدتی است که باقی ماندن یا نماندن ایران در صندوق بین‌المللی پول به یکی از مباحث پرچالش کشور تبدیل شده است. موافقان ادامه عضویت ایران در این نهاد بین‌المللی، به استفاده از تمامی ظرفیت‌های ایران در خارج از کشور معتقدند و مخالفان با اشاره به مبلغ بالای مورد نیاز برای پرداخت به این صندوق، عضویت در این نهاد را به نفع ایران نمی‌دانند. کمیسیون اقتصادی مجلس در روزهای اخیر به محلی برای بحث و گفت‌وگو در این خصوص تبدیل شده بود که در نهایت نظر نهایی این کمیسیون، ادامه عضویت ایران در این صندوق بود. در این زمینه غلامحسین زارعی، عضو هیات کمیسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه نباید به سادگی صندلی مدیریتی در صندوق بین‌المللی پول را از دست بدهیم، به موافقت مجلس با کلیات لایحه افزایش سرمایه ایران در صندوق بین‌المللی پول اشاره کرده و گفته است: ما ۸۰ سال است که عضو صندوق بین‌المللی پول هستیم. ۲۵ صندلی مدیریتی در صندوق بین‌المللی پول وجود دارد و این صندلی‌های مدیریتی بر اساس سهام کشورهای عضو تعریف شده است.
تصمیم مجلس بر سر ماندن یا نماندن ایران در صندوق بین المللی پول
نماینده مردم «دشتی و تنگستان» در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه موضوع افزایش سرمایه در صندوق بین‌المللی پول، چند سال یک بار مطرح می شود، به خانه ملت گفت: از این رو اعضا می‌توانند سرمایه خود را در این صندوق افزایش دهند. ایران دارای صندلی در هیئت رئیسه صندوق بین المللی پول است و از این رو باید حضور ایران در دوره جدید افزایش سرمایه صندوق بین‌المللی مد نظر قرار می‌گرفت.
این نماینده مجلس شورای اسلامی با اشاره به بررسی لایحه افزایش سرمایه ایران در صندوق بین‌المللی پول در کمیسیون اقتصادی، ادامه داد: این موضوع در جلسات کمیسیون اقتصادی مطرح شد و نهایتاً کمیسیون با این موضوع موافقت کرد چرا که ما برای تمدید عضویت در این صندوق تا پایان آبان ماه فرصت داشتیم و باید در فوریت در دستور کار مجلس قرار می‌گرفت و بررسی می شد.
زارعی با اشاره به نیاز و ضرورت حضور ایران در دور جدید افزایش سرمایه در صندوق بین‌المللی پول تاکید کرد: از این رو ضرورت داشت حضور ایران در این صندوق مد نظر قرار گرفته تا جایگاه و سهام ایران در این بخش افزایش پیدا کند.
وی با اشاره به تاثیرات اقتصادی و امنیتی عضویت ایران در این صندوق، بیان کرد: درست است که این صندوق ماهیت اقتصادی داشته و مباحث اقتصادی را مورد پیگیری قرار می‌دهد اما قطعاً این مسئله یک زنجیره مرتبط است که در مسائل بین‌المللی نیز جایگاه خاص خود را دارد.
زارعی با بیان اینکه ما نباید به سادگی صندلی مدیریتی در صندوق بین‌المللی پول را از دست دهیم، ادامه داد: البته ممکن است در مواقعی این صندوق تنگناهایی برای ما ایجاد کرده باشد و به اذعان برخی از نمایندگان ممکن است این صندوق با درخواست تسهیلات ایران در مقاطعی نیز مخالفت کرده باشد اما اینکه ما این کرسی را از دست بدهیم، قطعاً تبعات سنگینی برای ما به همراه خواهد داشت.
برخی رفاقتی در این جایگاه قرار دارند/ باید از ظرفیت IMF استفاده کنیم
در همین زمینه مجید شاکری، کارشناس اقتصادی به اقتصادآنلاین گفت: ایران کلاً ۵ کرسی در واشنگتن دارد. یکی نمایندگی در بانک جهانی و ۴ کرسی هم در IMF یا همان صندوق بین‌المللی پول که ما به این خاطر که مدیر خانواده و رئیس گروه هستیم چهار کرسی در آن داریم. اما چرا رئیس گروهیم؟ به این خاطر که افزایش سرمایه داشته‌ایم. اما اینکه نباید سهم فعلی و جایگاه خود را از دست بدهیم این موضوع خدشه ناپذیر است. اما سوال این است که برای چه کاری؟ یعنی اگر مساله ما فقط این باشه که بخواهیم از کمک‌های صندوق استفاده کنیم، ما از صندوق به خصوص بعد از انقلاب کمکی نداشتیم. اگر بخواهیم درباره کمک‌های فنی صندوق صحبت بکنیم نمی‌توانیم بگوییم کمک‌های فنی صندوق آنقدر موثر بوده، حتی کمک گرفتن از کارشناسان ایرانی موجود در صندوق به نظر مفیدتر از استفاده از خود کمک‌های صندوق است که اتفاقا با بسته حمایتی آنان هم همراه نیست. اما وقتی شما فقط ۵ کرسی در واشنگتن دارید هر کاری باید بکنید که آنها را حفظ کنید به شرط اینکه برنامه‌ای برای آن داشته باشید.
شاکری بیان کرد: یک واقعیت وجود دارد و آن اینکه نمایندگی‌های ایران در صندوق بین المللی پول و در بانک جهانی برایشان هیچ برنامه‌ای وجود ندارد و خیلی افراد به این مراکز و نهادها فقط به عنوان سهمیه و رفاقتشان می‌روند و خیلی وقت‌ها این رویکرد غیر ملی باعث فجایعی شده است. مانند کارهایی که در زمان تلاش برای تغییر نماینده ایران در دوره آقای همتی در صندوق بین المللی پول انجام شد که نماینده وقت ایران وارد همدستی با کشورهای زیر مجموعه ایران بر علیه ایران شد. این بخاطر این است که ما از این عضویت هیچ برنامه‌ای نداریم. اما اگر آدمی داشته باشیم که آن آدم قدر آن جایگاه و کرسی را بداند و برنامه‌ای برای این موضوع داشته باشد موثر است.
به گفته این کارشناس، ما کسانی را داشتیم مثل همین الان نماینده ایران در بانک جهانی یا بخشی از نمایندگان در صندوق بین المللی پول که واقعا به لحاظ کیفیت با گذشته تفاوت دارند و بهترند، اما باز هم اینجا برنامه جمعی وجود ندارد.
شاکری ادامه داد: شاید حفظ این ۴ کرسی به قیمت افزایش سرمایه ولو با پرداخت هزینه‌ای که می‌دانیم بازگشتی ندارد انجام شود، اما لازم است حتما یک هماهنگی بر سر این ۵ کرسی ما بین وزیر اقتصاد و رییس کل بانک مرکزی رخ بدهد و یک برنامه‌ای برای اینها آماده شود. کارکردی که این ۵ تا کرسی می‌توانند داشته باشند خیلی بیشتر از نمایندگی ایران در سازمان ملل است. یعنی اگر نمایندگی ایران در سازمان ملل محدود به همان جغرافیای اطراف سازمان ملل است، اینها هیچ محدودیتی ندارند و کارهای زیادی می‌توانند انجام دهند. اما هیچوقت من ندیدم از ظرفیت آنها استفاده شود حتی وقتی که آنها انگیزه و دانش کافی برای این کار را هم دارند.
آمریکا اجازه استفاده از اعتبارات IMF را به ایران نمی‌دهد
وی توضیح داد: برای اینکه درک واقعی‌تری از فضای داخلی آمریکا به ایران منتقل شود، باید اجازه بدهند مواردی مثل رایزنی، حضور مستمر در اندیشکده‌های خارج از صندوق و گفتگوهای کلاسیک را این نماینده‌ها انجام بدهند. الان درک‌هایی که از ایران در آمریکا و از آمریکا در ایران وجود دارد درک‌های خیلی سطحی و کاریکاتوری است و شما ۵ کرسی در خود واشنگتن دارید و هیچ استفاده‌ای از آن نمی‌توانید بکنید.
وی در مورد استفاده ایران از اعتبارات این صندوق هم بیان کرد: ما فعلا به این نقطه نمی‌رسیم و آمریکایی‌ها هیچ موافقتی ندارند که اجازه چنین کاری را بدهند. حتی در زمانی که کرونا هم بود و تسهیلات وام سریع ویژه کرونا راه انداخته بودند، باز هم آمریکایی‌ها مانع استفاده از استفاده ایران مانع از انجام این موضوع شدند. آمریکایی‌ها بازیگر مسلط در صندوق هستند و به عنوان سهامدار ارشد اجازه چنین کاری نمی‌دهند. در شرایط حاضر ایران باید افزایش سرمایه را در صندوق بین المللی پول انجام بدهد برای اینکه جایگاه خود را از دست ندهد ولی همزمان باید حتماً فکری برای استفاده درست از این پنج نفر به عنوان نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در واشنگتن انجام دهد.
- نویسنده: اقتصاد آنلاین
