با پایان سومین سال جنگ روسیه و اوکراین، مذاکرات اولیه برای برقراری آتش بس میان دو طرف آغاز شده است. در این میان، جنگ در اوکراین بر بازیگران مختلفی از جمله اتحادیه اروپا، ایالات متحده و چین تاثیرگذار بوده است.
به گزارش اقتصادآنلاین، در تاریخ ۲۴ فوریه سال جاری، جنگ روسیه و اوکراین سومین سال خود را پشت سر گذاشت. این درگیری طولانی‌ترین و پر تلفات‌ترین نزاع در اروپا از زمان جنگ جهانی دوم به این سو بوده است. این جنگ نه تنها خسارات عظیمی را به اوکراین و روسیه وارد کرده، بلکه عمیقاً کل اروپا را نیز تحت تأثیر قرار داده است. اکنون با ورود “دونالد ترامپ” به قضیه ممکن است جنگ روسیه و اوکراین نقطه عطف تازه‌ای را شاهد باشد.
با این وجود، در حال حاضر برای ناظران دشوار است که ارزیابی کنند آیا واقعاً می‌توان به این امر دست یافت یا خیر. قدر مسلم آن که حتی در صورت پیشرفت در مذاکرات، بعید به نظر می‌رسد که جنگ روسیه و اوکراین به سرعت پایان یابد. دلیل آن ساده است: هیچ یک از طرفین در حال حاضر شرایط یا تمایلی برای آتش بس ندارند.
هم اوکراین و هم روسیه بزرگترین بازندگان جنگ هستند
سایت “ثینک چاینا” در مطلبی با پرداختن به برندگان و بازندگان جنگ اوکراین می‌نویسد:”ارتش روسیه در آغاز جنگ حملاتی رعد آسا را آغاز کرد و از چندین جهت به خاک اوکراین حمله کرد تا بتواند اوکراین را با ضربه‌ای شدید شکست دهد. با این وجود، ارتش روسیه در مواجهه با مقاومت سرسختانه نیروهای اوکراینی مجبور به عقب نشینی شد. میدان نبرد روسیه و اوکراین تا سال ۲۰۲۳ میلادی به بن بست رسیده بود. نیروهای روسیه پس از سال ۲۰۰۴ میلادی به تدریج در مناطق شرقی اوکراین پیشروی کردند، در حالی که اوکراین نیز به منطقه کورسک روسیه نفوذ کرد. در حال حاضر، نیروهای روس کماکان به حملات خود در شرق اوکراین ادامه می‌دهند و در عین حال در تلاش هستند تا نیروهای اوکراینی را از کورسک بیرون برانند. از زمان روی کار آمدن دولت ترامپ، حمایت آمریکا از اوکراین به طور قابل توجهی کاهش یافته است. ایالات متحده حتی با تحت فشار قرار دادن اوکراین در داخل و خارج از میدان جنگ، نشانه‌هایی از وادار کردن اوکراین به مذاکره با روسیه را از خود نشان داده است. پس از سه سال جنگ سخت، اوکراین متحمل تلفات گسترده‌ای شده، زیرا مناطق وسیعی از قلمرو شرقی خود را از دست داده است. هم چنین، این کشور به شدت به کمک‌های خارجی برای حفظ جنگ و اقتصاد خود وابسته است. در صورت وقوع آتش بس، مقام‌های اوکراینی برای بازپس گیری مناطق از دست رفته و توجیه اقدامات خود در داخل کشور در تلاش خواهند بود. حتی کشورهای اتحادیه اروپا که به طور مداوم از اوکراین در مقاومت در برابر روسیه حمایت کرده‌اند، ممکن است این سناریو را رضایت بخش بدانند. هم چنین، این جنگ برای روسیه ویرانگر بوده و باعث تحمیل تلفات قابل توجه و رکود اقتصادی داخلی شده است. با این وجود، در مرحله فعلی بعید به نظر می‌رسد که روسیه با آتش بس موافقت کند، زیرا به اهداف خود دست نیافته است. روسیه قلمرو از دست رفته کورسک را بازپس نگرفته و چهار منطقه شرق اوکراین را به خاک خود ضمیمه نکرده و تاکنون نتوانسته اوکراین را از تلاش برای پیوستن به ناتو منصرف کند. “ولادیمیر پوتین” رئیس‌جمهور روسیه نیز برای توجیه آتش بس در داخل کشور با مشکل مواجه است”.
آتش بس ممکن است، اما با شروط روسیه و آمریکا
این سایت با اشاره به این که بزرگترین متغیر در جنگ روسیه و اوکراین ایفای نقش آمریکاست، می‌نویسد:”در حال حاضر، به نظر می‌رسد دولت ترامپ برای دستیابی به آتش بس بین روسیه و اوکراین بسیار مصمم است، حتی اگر این به معنای دور زدن اوکراین و متحدان اروپایی برای مذاکره با روسیه باشد. ترامپ در اعمال فشار حداکثری مهارت دارد، اما در بستر مناقشه روسیه و اوکراین، از این استراتژی صرفا در مورد اوکراین استفاده کرده است. دولت آسیب دیده اوکراین علیرغم برخورداری از حمایت کشورهای اتحادیه اروپا ممکن است مقاومت در برابر فشارهای ایالات متحده را دشوار بداند و چاره‌ای جز مذاکره با روسیه نداشته باشد. روسیه مطمئناً مایل به مذاکره است، اما با توجه به موقعیت نسبتاً بهتری که در میدان نبرد دارد و این واقعیت که ایالات متحده رویکرد آشتی جویانه را در پیش گرفته، احتمالا خواسته‌های زیادی را مطرح خواهد کرد. انتظار می‌رود روسیه نه تنها خروج نیروهای اوکراینی از کورسک و حفظ کریمه که مدت‌ها پیش ضمیمه خاک خود کرده را به عنوان خواسته‌های خود مطرح کند، بلکه به دنبال تصرف چهار منطقه شرقی اوکراین و تضمین عدم پیوستن اوکراین به ناتو خواهد بود. در همین حال، اوکراین و اتحادیه اروپا خواستار خروج کامل نیروهای روسیه از خاک اوکراین، جبران خسارات وارده و حتی محاکمه جنایتکاران جنگی خواهند شد. در غیر این صورت، هرگونه توافقی به معنای باختی تحقیرآمیز برای اوکراین خواهد بود و اتحادیه اروپا نمی‌تواند چنین نتیجه‌ای را هم در داخل و هم در خارج توجیه کند. بنابراین، حتی اگر ایالات متحده بتواند هر دو طرف را برای یک آتش‌بس موقت تحت فشار قرار دهد، بعید به نظر می‌رسد که درگیری‌ها و تنش‌ها بین روسیه، اوکراین و اتحادیه اروپا در کوتاه‌مدت حل و فصل شود”.
پیروزی کامل برای روسیه و اوکراین امکان پذیر نیست
این سایت با اشاره به این که در حال حاضر، محتمل‌ترین نتیجه جنگ روسیه و اوکراین یک پیروزی کامل برای روسیه یا اوکراین نیست، می‌افزاید:” درعوض، تحت فشار و میانجی گری ایالات متحده، هر دو طرف احتمالاً در حالی که به مبارزه ادامه می‌دهند، وارد مذاکره می‌شوند و در نهایت به آتش بس بلند مدت دست خواهند یافت. دستیابی به معاهده صلح دشوار خواهد بود. درست مانند جنگ کره در دهه ۱۹۵۰ میلادی که در آن طرفین درگیر صرفا یک توافق نامه آتش بس را امضا کردند و کره جنوبی و کره شمالی تا به امروز هنوز یک معاهده صلح رسمی امضا نکرده‌اند. جنگ روسیه و اوکراین منجر به تحمیل خسارات سنگینی بر هر دو طرف شد، در حالی که کشورهای اروپایی نیز شوک‌های شدیدی را در تامین انرژی و بهبود اقتصادی خود متحمل شدند. در اصل، روسیه و اوکراین و همچنین اروپا در کل بازنده این جنگ هستند”.
آمریکا و چین برندگان بزرگ جنگ روسیه و اوکراین
“ثینک چاینا” با اشاره به این که بزرگترین برندگان جنگ روسیه و اوکراین در وهله نخست آمریکا و پس از آن چین بوده‌اند، می‌نویسد:”جنگ روسیه و اوکراین به طور قابل توجهی نفوذ روسیه در شرق اروپا، خاورمیانه و آسیای مرکزی را تضعیف کرده و در عین حال انسجام ناتو را تقویت کرده است. ایالات متحده به عنوان نیروی مسلط در ناتو، نقش رهبری خود را در امنیت اروپا از طریق جنگ جاری در اوکراین تحکیم کرده است. در عین حال، ایالات متحده نیز تامین کننده اصلی تسلیحات به اوکراین است. در کنار افزایش هزینه‌های نظامی کشورهای ناتو، پیمانکاران دفاعی آمریکایی سود قابل توجهی کسب کرده‌اند. این جنگ همچنین منجر به کاهش قابل توجه صادرات انرژی روسیه به اروپا شده و اروپا را مجبور به واردات مقادیر قابل توجهی گاز طبیعی مایع با قیمت بالاتر و سایر محصولات انرژی از ایالات متحده کرده است. فشار اخیر ایالات متحده بر اوکراین برای دستیابی به توافق بر سر واگذاری استخراج معادن اوکراین به شرکت‌های آمریکایی نمونه دیگری از اعمال نفوذ آمریکا در جنگ روسیه و اوکراین برای منافع خود است”.
سودی که از جنگ اوکراین عاید چین شده است
این سایت با اشاره به این که چین نیز یکی دیگر از برندگان جنگ جاری در اوکراین بوده، می‌افزاید:”پس از آغاز جنگ اوکراین، چین موضع میانجی گرانه را اتخاذ کرد و از هر دو طرف درگیر سود برد. چین از یک سو خواستار احترام به تمامیت ارضی اوکراین شد و از سوی دیگر بر حفظ روابط نزدیک اقتصادی و تجاری خود با تاکید کرد. اگرچه ایالات متحده و اتحادیه اروپا بار‌ها چین را متهم کرده‌اند که کالاهای با قابلیت کاربرد دوگانه به روسیه ارائه داده و عملاً از حمله روسیه به اوکراین حمایت می‌کند، چین بر حق خود برای توسعه روابط تجاری عادی با روسیه پافشاری می‌کند. هم چنین، چین با افزایش شدید واردات انرژی از روسیه حوزه انرژی خود را تنوع بخشیده است. به لطف تحریم‌های شدید غرب علیه روسیه، شرکت‌های چینی که در زمینه خودرو، ماشین‌آلات و محصولات الکترونیکی فعالیت می‌کنند، به بازار روسیه نفوذ کرده‌اند و خلاء ناشی از خروج شرکت‌های غربی، ژاپنی و شرکت‌های کره جنوبی از بازار روسیه را پر کرده‌اند. در عین حال، چین همکاری اقتصادی و تجاری با کشورهای آسیای مرکزی را تقویت کرده و ساخت راه آهن چین – قرقیزستان – ازبکستان را توسعه داده، پروژه‌ای که مدت‌ها با مانع تراشی از سوی روسیه مواجه شده بود. هم چنین، چین و روسیه در حال تعمیق همکاری در توسعه خاور دور روسیه هستند که به نفع احیای منطقه شمال شرق چین است. با این وجود، فراتر از این دستاوردها، جنگ وحشیانه روسیه و اوکراین به مدت سه سال ادامه یافته است. این نه تنها یک تراژدی برای روسیه و اوکراین است، بلکه یک تراژدی برای بشریت می‌باشد. آتش بس و حل و فصل مناقشه از طریق مذاکره، بهترین نتیجه ممکن خواهد بود”.
- نویسنده: اقتصاد آنلاین
