ادعای عجیب گم‌شدنِ یک میلیون برنج توسط فردی در برنامه‌ای تلویزیونی که معادلِ بارِ ۵۰۰ کیلومتریِ ۴۰ هزار تریلی یا ۵۰ کشتی است با وجود اینکه واکنش‌های زیادی در فضای مجازی به همراه داشت، اما پاسخی منطقی به همراه نداشته است.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم ، طی روزهای گذشته فردی ادعایی درباره گم شدن یک میلیون تن برنج در سال ۱۴۰۱ مطرح کرد اما به این موضوع پاسخ نداد که این حجم بزرگ از برنج کجاست یا چه سرنوشتی داشته است.
در صورتی که این موضوع مورد صحت‌سنجی قرار گیرد، احتمالاً خطاهای مشخصی به آن وارد است که در این گزارش به آن پرداخته می‌شود.
بر اساس برآوردی که در این مدت کوتاه توسط تشکل‌های برنج انجام شده است، گم شدن این حجم برنج یا امکان نگهداری آن در انبارها را خالی از منطق می‌دانند و خواستار پاسخ‌گویی شده‌اند.
یک میلیون تن برنج معادل بار ۴۰ هزار تریلی به مسافت ۵۰۰ کیلومتر
در یکی از این استدلال‌ها به شکل جالبی این فرضیه رد شده است به طوری که اگر این حجم برنج بار چندین تریلی (۴۰ هزار) شود و به‌صورت قطاری پشت هم قرار گیرند، ۵۰۰ کیلومتر فضا اشغال می‌کند که معادل ۵۰ کشتی نیز است و بنابراین امکان نگهداری یا احتکار این حجم از برنج در انبارها وجود ندارد.
جنگ اوکراین و روسیه و افزایش واردات غلات
به دلیل جنگ اوکراین و روسیه در سال ۱۴۰۰ میزان واردات غلات و برنج به کشور به شکل بی‌سابقه‌ای در سال ۱۴۰۱ افزایش یافت تا نگرانی‌ها درباره عدم امکان واردات غلات در سال‌های آینده رفع شود.
با توجه به واردات بیش از نیاز در سال ۱۴۰۱، واردات در سال‌های آتی کم شد تا نیاز بازار به‌تدریج به تعادل برسد؛ بر اساس این فرضیه، این یک میلیون تن برنج همان واردات اضافه است.
آماردهی غلط وزارت جهاد کشاورزی
وزارت جهاد کشاورزی در سال گذشته میزان تولید برنج در کشور را رقم بالای ۲ میلیون و ۵۰۰ تا ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن اعلام کرد و در سال‌های گذشته نیز میزان واردات برنج حدود ۲ میلیون و ۲۰۰ هزار تن اعلام شده است،در حالی واقعیت عرصه با این اعداد همخوانی نداشته است.
برآورد آمار تولید برنج در سال جاری به‌روز و منطقی شد به طوری که در سال جاری با در نظر گرفتن خشکسالی یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن تا یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن اعلام شده است.
حتی دلیل تغییر ماه های اخیر یکی از مدیران بلندپایه وزارت جهاد کشاورزی نیز به خاطر همین دادن اطلاعات غلط درباره میزان تولید برنج دانسته می‌شود که در واقع منجر به اخلال در نظام تصمیم‌گیری برای تنظیم بازار شده است.
احتکار و نگهداری خانگی برنج
یکی از استدلال‌های دیگری که درباره این ادعا مطرح است که البته به‌طور کامل منطقی نیز به نظر نمی‌رسد، احتکار برنج در انبارها و نگهداری خانگی است.
این روایت این‌طور مطرح شده که ۲۶ تا ۳۰ میلیون خانوار در کشور وجود دارد و در صورتی که هر کدام به‌طور متوسط ۲۰ کیلوگرم برنج در خانه های خود ذخیره داشته باشند، معادل ۶۰۰ هزار تن برنج می‌شود و ادعا شده که مابقی نیز در انبارها احتکار شده است.
نظر تشکل های برنج درباره این ادعا
بنابراین گزارش، با توجه به برخی فضاسازی‌های هیجانی که در فضای مجازی درباره ادعای گم شدن یک میلیون تن برنج ایجاد شده است در این گزارش به این موضوع پرداخته شد.
در ذیل مطلب، اظهارات دو تشکل برنج در این ارتباط آورده شده است.
اخلال در نظام تصمیم‌گیری وزارت جهادکشاورزی با ارائه آمار اشتباه
مسیح کشاورز، دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم اظهار داشت: امسال با اعلام تولید واقعی یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن و لغو ممنوعیت واردات، زیرساخت‌های تأمین امنیت غذایی تقویت شده است. به گفته وی، امسال ۳۶۰ هزار تن برنج وارد کشور شده و برای جبران کسری، باید ۱ میلیون و ۲۴۰ هزار تن دیگر نیز تا پایان سال وارد شود.
دبیر انجمن تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان برنج ایران ضمن انتقاد از برخی آمارهای دولتی که تولید سال ۱۴۰۳ را ۲ میلیون و ۷۰۰ هزار تن اعلام کرده بودند،اظهار داشت: با انحراف حدود ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار تن بین این آمار و آمار واقعی، برنامه‌ریزی‌ها به اشتباه انجام شد.
وی گفت: بر اساس مصرف سرانه ۳۶ کیلوگرمی، نیاز کشور حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار تن برنج است و هرگونه تفاوت میان تولید داخل و واردات برنامه‌ریزی‌شده، کسری قابل‌توجهی بر جای می‌گذارد.
کشاورز درباره ادعای گم شدن یک میلیون تن برنج، با مرور تجربه بحران برنج سال ۱۴۰۱ اظهار داشت: در آن سال باوجود واردات ۱ میلیون و ۳۶۰ هزار تن برنج توسط بخش خصوصی و ۴۲۰ هزار تن توسط دولت (که عمدتا برای تکمیل ذخایر دولتی بود)، برخی ناظران از مازاد یک میلیون تنی صحبت کردند که به گفته وی ناشی از تفسیر غلط از میزان کل واردات به میزان یک میلیون و ۷۸۰ هزار تن که معادل کل واردات در آن سال است.
وی با بیان اینکه این تفسیر غلط عامدانه یا ناآگاهانه موجب تشویش اذهان عمومی شد، افزود: قبل از اینکه فردی در جایگاه کارشناس در رسانه قرار می‌گیرد در ابتدا باید وجاهت جایگاه و صلاحیت او، بررسی شود.
گم شدن نیمی از تولید برنج کشور درست نیست
مجیدرضا خاکی، دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران، در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم درباره ادعای گم‌شدن یک میلیون تن برنج در سال ۱۴۰۱ اظهار داشت: امیدواریم فردی که چنین ادعایی را مطرح کرده، در صورت در اختیار داشتن مستندات کافی، موضوع را از مسیرهای قانونی پیگیری کند تا در صورت لزوم، ابعاد آن برای افکار عمومی روشن شود؛ در غیر این صورت، چنین اظهاراتی ممکن است منجر به ابهام و برداشت‌های نادرست از واقعیت موجود شود.
این مقام تشکلی با اشاره به وضعیت واردات برنج در آن سال توضیح داد:در سال ۱۴۰۱، در مجموع کمتر از یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج به کشور وارد شد که حدود ۲۰ درصد آن توسط شرکت بازرگانی دولتی و با هدف تقویت ذخایر راهبردی صورت گرفت و باقی‌مانده این میزان در حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار تن، توسط بازرگانان بخش خصوصی وارد شد.
وی افزود: علت اصلی افزایش واردات در آن مقطع، کاهش میزان تولید در سال قبل، وقوع جنگ اوکراین و شرایط نامطمئن بازار جهانی غلات بود. در چنین فضایی، تصمیم‌گیران ترجیح دادند میزان واردات را کمی بیش از نیاز واقعی در نظر بگیرند تا از بروز بحران احتمالی جلوگیری شود.
خاکی گفت: با این حال، سهم افزایش‌یافته واردات بخش خصوصی نسبت به سال ۱۴۰۰ به ۲۵۰ هزار تن هم نرسید و از این رو، طرح ادعای واردات اضافی یک میلیون تن، غیر کارشناسی و محل تردید است.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: حجم یک میلیون تن برنج معادل تقریباً نیمی از تولید سالانه داخلی و برابر با حدود ۵۰ کشتی بزرگ ۲۰هزارتنی است؛ چنین حجمی را نمی‌توان به‌راحتی «ناپدیدشده» تلقی کرد.
خاکی گفت:از سوی دیگر، فرایند واردات به‌گونه‌ای است که بازرگان ابتدا محموله را ترخیص و به فروش می‌رساند، و پس از گذشت چند ماه انتظار طولانی، ارز آن تخصیص می‌یابد؛ بنابراین احتمال انباشت یا «گم‌شدن» چنین حجمی با منطق تجاری نیز همخوان نیست.
خاکی درباره سرنوشت برنج مازاد واردشده گفت:طی سال‌های ۱۴۰۲ و ۱۴۰۳، سالانه حدود یک میلیون تن برنج وارد کشور شده است. این میزان، با توجه به سرانه مصرف و نیاز واقعی بازار، کفاف تقاضای سالانه را نمی‌داد. با این حال، تا نیمه نخست سال ۱۴۰۳ نیز، بازار در وضعیت نسبتاً باثباتی قرار داشت، چراکه مازاد واردات سال ۱۴۰۱، بخشی از کسری بازار را جبران کرده بود.
وی افزود: از نیمه دوم سال گذشته، به‌دلیل کاهش ذخایر انباری، محدود شدن واردات و بیش برآوردی از تولید داخلی، روند افزایشی قیمت‌ها آغاز شد و به سال جاری نیز تسری یافت.
وی در پایان تأکید کرد:واقع‌نگری در برآورد میزان تولید داخلی و استمرار تأمین برنج وارداتی، برای حفظ ثبات بازار کاملاً ضروری است. خوشبختانه در سال جاری، سیاست‌گذار با رویکردی دقیق‌تر وارد عمل شده و شاهد نزولی شدن قیمت‌ها در بازار هستیم. با آغاز عرضه برنج داخلی، انتظار می‌رود این روند کاهشی تداوم یابد.
تشویق اذهان عمومی با برنج
بنابراین گزارش، طرح ادعای بزرگ دربارهٔ گم‌شدن یک میلیون تن برنج، بدون ارائه پاسخ، می‌تواند منجر به تشویش اذهان عمومی شود و لازم است طرح هرگونه شائبه، همراه با پاسخ یا دلیل منطقی باشد.
انتهای پیام/
- نویسنده: تسنیم tasnimnews
