در حالی که در بسیاری از کشورهای دیگر، بیمه‌هایی مانند بیمه ضد آدم‌ربایی و گروگان‌گیری، پرداخت باج، تخریب اطلاعات، بیمه حیوانات خانگی، بیمه سالمندان و موارد مشابه ارائه می‌شود، در ایران، تنوع محصولات بیمه به ۱۶ رشته مختلف تقسیم می‌شود.
ایران در مقایسه با دیگر کشورهای جهان، از نظر تنوع محصولات بیمه‌ای در وضعیت مطلوبی قرار ندارد، از مهم‌ترین پیامدهای کمبود تنوع بیمه‌ای در ایران، محدودیت انتخاب برای مشتریان و همچنین مانعی بر سر راه رشد و توسعه صنعت بیمه ایران است، اما آنچه که موجب این کم تنوعی شده چیست؟
در دنیای پرشتاب امروز، صنعت بیمه نقشی حیاتی در زندگی افراد ایفا می‌کند، این صنعت با ارایه انواع بیمه‌نامه‌ها، به افراد در برابر اتفاق‌های ناگوار و مخاطرات مختلف زندگی، از جمله بیماری، تصادف، آتش‌سوزی و … حمایت می‌کند.
یکی از مولفه‌های کلیدی در موفقیت صنعت بیمه، تنوع محصولات بیمه‌ای است. تنوع بیمه‌ای به این معنا که شرکت‌های بیمه، طیف وسیعی از بیمه‌نامه‌ها را با پوشش‌ها و تعهدات مختلف به مشتریان خود ارایه می‌کنند؛ این تنوع، امکان انتخاب بیمه‌نامه مناسب را با توجه به نیازها و شرایط هر فرد فراهم می‌کند.
تنوع بیمه‌ای در ایران: آرزوی دست‌نیافتنی یا ضرورتی انکارناپذیر؟
بررسی وضعیت تنوع محصولات بیمه‌ای در چند کشور دنیا نشان می‌دهد صنعت بیمه ایران طی سال‌های اخیر پورتفوی نسبتا ثابتی را به مشتریان خود ارایه داده و تغییر محسوسی در تنوع محصولات ایجاد نکرده که به اعتقاد برخی کارشناسان همین امر می‌تواند از جذابیت بیمه‌نامه‌ها بکاهد و ضریب نفوذ بیمه در کشور همچنان در سطح پایین قرار و با فاصله معناداری از استاندارد جهانی قرار داشته باشد.
بر اساس آخرین گزارش بیمه مرکزی، در صنعت بیمه ایران در حال حاضر ۱۶ رشته اصلی شامل درمان، بدنه اتومبیل، حوادث راننده، شخص ثالث، مسئولیت، زندگی (عمر)، کشتی، آتش سوزی، حوادث، مهندسی، باربری، هواپیما، نفت و انرژی، اعتبار، پول و سایر انواع زندگی ارایه می‌شود که برخی از آنها بیمه اجباری است.
در حالی که صنعت بیمه در ایران با چالش کمبود تنوع محصولات روبرو است، در بسیاری از کشورهای پیشرفته، شاهد ارایه طیف وسیعی از بیمه‌نامه‌های خاص و منحصر به فرد هستیم. این بیمه‌نامه‌ها، در پاسخ به نیازهای خاص افراد و گروه‌های مختلف جامعه طراحی شده‌اند و می‌توانند پوشش‌های متعددی را ارایه کنند.
در کشورهای دیگر ازجمله آلمان، کانادا، انگلیس و … علاوه بر بیمه‌نامه‌های مورد اشاره در صنعت بیمه ایران، انواع رشته‌های بیمه‌ای دیگری نیز عرضه می‌شود که مطابق با نیازهای امروزه افراد و کسب و کارها است؛ از جمله این بیمه‌نامه‌ها می‌توان به بیمه‌نامه سفر، بیمه‌نامه ضد آدم‌ربایی و گروگان‌گیری (پوشش هزینه‌های مربوط به مذاکره با آدم‌ربایان، پرداخت باج و همچنین غرامت در صورت فوت یا جراحت فرد بیمه شده)، بیمه‌نامه ضد حمله سایبری (این بیمه‌نامه به کسب‌وکارها در برابر خسارات ناشی از حملات سایبری، از جمله هک شدن اطلاعات، سرقت داده‌ها و اختلال در فعالیت‌های تجاری، پوشش می‌دهد)، بیمه هزینه‌های مربوط به درمان، جراحت و … حیوانات خانگی و بیمه نگهداری از سالمندان اشاره کرد.
بیمه نگهداری از سالمندان، یکی از بیمه‌نامه‌هایی است که به افراد در مراقبت از سالمندان در منزل (مراقبت‌های شخصی، حمایتی و درمانی) یا مراکز نگهداری، کمک می‌کند که با توجه به اینکه جمعیت سالمند در ایران رو به افزایش است برقراری این نوع بیمه نامه ضروری به نظر می‌رسد از سوی دیگر همین بیمه نامه موجب اشتغالزایی نیز می‌شود اما مشاهده می‌شود که این رشته بیمه‌ای هنوز در صنعت بیمه کشور جایگاه مشخصی ندارد.
تنوع بیمه‌نامه‌های خاص در کشورهای پیشرفته به مراتب بیشتر از ایران است. این تنوع، نشان‌دهنده پویایی و نوآوری در صنعت بیمه این کشورها و همچنین توجه به نیازهای خاص افراد و گروه‌های مختلف جامعه است.
کمبود تنوع بیمه‌ای در ایران و راهکارهای رفع آن
در حال حاضر، بسیاری از افراد در ایران به دلیل عدم وجود بیمه‌نامه مناسب با نیازهایشان، از داشتن پوشش بیمه‌ای محروم هستند. این امر، نه تنها به ضرر صنعت بیمه تمام می‌شود، بلکه پیامدهای منفی برای جامعه نیز به همراه دارد.
در دنیای امروز، شرکت‌های بیمه‌ای برای موفقیت در رقابت، باید به طور مداوم محصولات جدید و نوآورانه به بازار عرضه کنند. اما در ایران، به دلیل محدودیت‌های موجود در زمینه طراحی و ارایه محصولات جدید، شرکت‌های بیمه قادر به این کار نیستند.
یکی از مهم‌ترین این اقدامات، اصلاح قوانین و مقررات مربوط به صنعت بیمه است. این قوانین باید به گونه‌ای باشند که زمینه را برای نوآوری و تنوع در محصولات بیمه‌ای فراهم کنند.
همچنین، شرکت‌های بیمه باید با سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، نسبت به طراحی و ارایه محصولات جدید اقدام کنند و از سوی دیگر باید حمایت دولت نیز در پس این موضوع و شرکت‌های بیمه‌ای باشد.
علاوه بر این، لازم است با ارتقای سطح آگاهی مردم از مزایای تنوع بیمه‌ای، تمایل آنها به استفاده از این محصولات را افزایش داد.
بیمه‌نامه طلاق چیست
کارشناسان صنعت بیمه در ایران در خصوص تنوع خدمات بیمه‌ای و پاسخگویی به نیازهای جامعه، نظرات متفاوتی دارند.
برخی معتقدند که صنعت بیمه ایران از نظر تنوع خدمات در وضعیت مطلوبی قرار ندارد و نیازمند تحولات اساسی است؛ آنان آزادسازی نرخ و تغییر نظارت تعرفه به نظارت مالی را مهم‌ترین گام در توسعه تنوع خدمات می‌دانند و معتقدند که در حال حاضر بیمه‌گران در ارایه خدمات متناسب با نیازهای مختلف مشتریان محدودیت دارند.
آنان همچنین بر لزوم نیازسنجی در جامعه و ارایه بیمه‌نامه‌های متناسب با نیازهای مختلف افراد حقیقی و حقوقی تاکید می‌کنند که از جمله نمونه‌های این نیازها به بیمه‌نامه طلاق برای خانم‌های مطلقه اشاره می‌کنند.
در مقابل، برخی دیگر معتقدند که صنعت بیمه ایران به نیازهای جامعه پاسخگو است و مشکل اصلی در عدم فرهنگ‌سازی صحیح در طرف تقاضا است.
تنوع بیمه‌نامه‌ها بالاست، اما استقبالی نیست!
سوره اصغری، معاون مدیر ارشد بیمه عمر بیمه پاسارگاد به چالش‌های تنوع محصول در صنعت بیمه ایران پرداخت؛ او معتقد است که تنوع محصولات بیمه‌ای در وضعیت مطلوبی قرار دارد، اما به دلیل عدم فرهنگ‌سازی و اطلاع‌رسانی کافی، استقبال از این محصولات پایین است.
او با اشاره به تنوع بیمه‌های مسئولیت، از جمله بیمه مسئولیت پزشکان، وکلا و مدیران ساختمان افزود: با وجود این تنوع، هنوز شاهد استقبال کافی از این نوع بیمه‌ها نیستیم. به عنوان مثال، چه تعداد از مدیران ساختمان را می‌شناسید که بیمه مسئولیت در قبال ساکنان داشته باشند؟
این کارشناس بیمه‌ای وظیفه اصلی اطلاع‌رسانی و فرهنگ‌سازی در خصوص بیمه را بر عهده بیمه مرکزی دانست و عنوان کرد: بیمه مرکزی درصدی از درآمد شرکت‌های بیمه را دریافت می‌کند و وظیفه دارد که در زمینه تبلیغات و آگاه‌سازی مردم فعالیت کند، اما متاسفانه در این زمینه کم‌کاری می‌کند.
بیمه پای بازیکنان فوتبال یا بیمه صدای خوانندگان
اصغری درباره مقایسه تنوع بیمه‌ای ایران با کشورهای اروپایی گفت: بدیهی است که تنوع محصولات بیمه‌ای ما در مقایسه با کشورهای اروپایی در سطح پایین‌تری قرار دارد. به عنوان مثال، در اروپا شاهد بیمه‌هایی مانند بیمه پای بازیکنان فوتبال یا بیمه صدای خوانندگان هستیم، اما این موارد به صورت خاص و به درخواست مشتری ارایه می‌شود و قطعا در ایران فراگیر نیست.
او در ادامه به مشکلات قوانین و فرآیندهای اداری در صنعت بیمه اشاره کرد و افزود: علاوه بر عدم فرهنگ‌سازی، قوانین دست و پاگیر نیز یکی از چالش‌های اصلی این صنعت است. به عنوان مثال، هنوز در خصوص پرداخت خسارت‌های بیمه درمان، دولت الکترونیکی که همواره بر آن تاکید می‌شود به سازمان تامین اجتماعی متصل نشده و مدارک به صورت فیزیکی رد و بدل می‌شوند که این موضوع برای مشتریان بسیار زمان‌بر و آزاردهنده است؛ اگر این دو مشکل حل شود و استقبال از بیمه‌های موجود افزایش یابد، زمینه برای ارایه محصولات جدید نیز فراهم خواهد شد. به عنوان مثال، در حال حاضر حسابرسان درخواست بیمه مسئولیت دارند که این درخواست در حال بررسی است تا در صورت پذیرش به بازار عرضه شود.
تنوع بیمه‌ای در ایران: چالش‌ها، راهکارها و چشم‌انداز
در مجموع به نظر می‌رسد که برای حل چالش تنوع در صنعت بیمه ایران، نیاز به اقدامات مختلفی از جمله آزادسازی نرخ و شرایط، نیازسنجی در جامعه، فرهنگ‌سازی صحیح در خصوص بیمه، بومی‌سازی طرح‌های بیمه‌ای بین‌المللی و اطلاع‌رسانی درست و معرفی خدمات وجود دارد.
این موضوع که آیا صنعت بیمه ایران به نیازهای جامعه پاسخگو است یا خیر، به دیدگاه و تجربیات هر فرد بستگی دارد.
آنچه که مشخص است این است که تنوع بیمه‌ای، گامی ضروری در مسیر پیشرفت صنعت بیمه ایران است که با رفع چالش‌های موجود در این زمینه، می‌توان شاهد رشد و توسعه این صنعت و افزایش سطح رفاه و امنیت جامعه بود. حل این چالش نیازمند همکاری و همدلی همه فعالان این صنعت، از جمله بیمه‌گران، بیمه‌گذاران و دولت است.
با اتخاذ این تدابیر، می‌توان امیدوار بود که صنعت بیمه ایران در مسیر پیشرفت و توسعه قرار گرفته و به جایگاهی درخور در میان سایر کشورهای جهان دست پیدا کند.
منبع:
اکونگار
- نویسنده: گسترش نیوز
