در چند سال اخیر دولت طرح ثبت‌نام وام با استفاده از کارت یارانه را ایجاد کرده است. این طرح برای حمایت از دهک های پایین و مزیت آن عدم نیاز به ضامن است. به این ترتیب، اقشار کم درآمد جامعه نیز می‌توانند از تسهیلات دولتی بهره‌مند شوند.در این گزارش به بررسی چگونگی دریافت این نوع از وام ها می پردازیم.
در سال‌های اخیر، بانک ها و موسسات مالی و اعتباری طیف گسترده‌ای از وام ها و تسهیلات را برای مشتریان خود ارائه کرده‌اند. این تسهیلات معمولا با شرایط ویژه‌ای به متقاضیان ارائه می‌شوند و وجود ضامن یکی از مهم‌ترین پیش‌شرط‌های دریافت آنها است. متأسفانه، همه افراد ممکن نیست ضامن مناسبی برای دریافت وام داشته باشند و این مانعی بر سر راه آنها برای بهره‌مندی از این تسهیلات است.
برای رفع این مشکل، در چند سال اخیر دولت طرح ثبت‌نام وام با استفاده از کارت یارانه را ایجاد کرده است. این طرح برای حمایت از دهک های پایین و مزیت آن عدم نیاز به ضامن است. به این ترتیب، اقشار کم درآمد جامعه نیز می‌توانند از تسهیلات دولتی بهره‌مند شوند.در این گزارش به بررسی چگونگی دریافت این نوع از وام ها می پردازیم.
شرایط دریافت وام با کارت یارانه
نکته مهم در طرح وام با استفاده از کارت یارانه این است که متقاضی، به جای معرفی ضامن، از محل واریزی یارانه دولت به حساب خود، ضمانت بازپرداخت وام را فراهم می‌کند. در این شیوه، بانک یا موسسه اعتباری وام‌دهنده، بدون نیاز به معرفی ضامن، مبلغ وام را مستقیماً به حساب متقاضی واریز می‌کند. سپس، بازپرداخت اقساط این وام به صورت خودکار و از طریق محل واریز یارانه‌ها و با استفاده از کارتی به نام “یارا کارت” انجام میشود.
این روش به متقاضیان کم‌درآمد امکان بهره‌مندی از تسهیلات بانکی را می‌دهد، بدون اینکه نیاز به معرفی ضامن داشته باشند. درواقع، یارانه دولتی که به حساب آنها واریز میشود، به عنوان ضمانت بازپرداخت وام عمل می‌کند.
علی‌رغم اینکه بانک مرکزی به منظور دسترسی اقشار مختلف مردم، بخصوص دهک های کم درآمد، به تسهیلات بانکی، پرداخت “وام با یارانه” و استفاده از “یارا کارت اعتباری” را مجاز اعلام کرده است، اما در عمل اکثر بانک‌ها با چالش کمبود منابع مالی مواجه هستند.
به همین دلیل، بسیاری از بانک‌ها یا اساساً چنین وام‌هایی را در نظر نگرفته‌اند، یا آن را محدود به قشر خاصی از متقاضیان نموده‌اند. این موضوع مانع از دسترسی همه اقشار جامعه، به ویژه گروه‌های کم‌درآمد، به این تسهیلات بانکی شده است.در حقیقت، علی‌رغم وجود این مصوبه بانک مرکزی، عدم تأمین منابع مالی کافی توسط بانک‌ها، مانع اصلی در اجرای کامل و گسترده این طرح حمایتی برای اقشار کم درآمد جامعه به شمار می‌رود.
به عنوان مثال، بانک کشاورزی در اواخر دهه نود، به عنوان نخستین بانک در کشور، در راستای اجرای دستور بانک مرکزی، تسهیلاتی را در قالب “یارا کارت اعتباری” برای کشاورزان در نظر گرفت.
در این طرح، کشاورزانی که نزد بانک کشاورزی دارای حساب بانکی بودند و یارانه های خود را از طریق این بانک دریافت می‌کردند، می‌توانستند تا سقف ۵۰ میلیون ریال از این کارت برای خرید کالاها و خدمات استفاده نمایند. پشتوانه این کارت اعتباری نیز حساب یارانه ای خود افراد بود.این اقدام بانک کشاورزی، نخستین تجربه در زمینه ارائه “وام با یارانه” و “یارا کارت اعتباری” در کشور محسوب میشود که هدف آن افزایش دسترسی کشاورزان به تسهیلات بانکی و کاهش محرومیت آنان بود.
در آینده، با ایجاد زیرساخت های مناسب، احتمال دارد که بانک ها امکان اخذ وام با یارانه را فراهم کنند. در این صورت، پیش بینی می شود که بانک ها و موسسات اعتباری ممکن است شرایطی را برای دریافت این نوع وام در نظر بگیرند، مانند:
داشتن حساب بانکی در بانک مربوطه
نداشتن بدهی بانکی یا چک برگشتی
دریافت یارانه از دولت
سرپرست خانوار بودن
این شرایط احتمالی می تواند به عنوان ملاک های اصلی مدنظر بانک ها و موسسات اعتباری برای اعطای وام با استفاده از کارت یارانه باشد. البته تحقق این موضوع منوط به ایجاد زیرساخت های لازم در آینده است.
مدارک لازم برای دریافت وام با کارت یارانه
با توجه به اینکه در حال حاضر، طرح اخذ تسهیلات با استفاده از کارت یارانه هنوز اجرایی نشده است، نمی توان مدارک و اسناد قطعی در این خصوص معرفی کرد. اما پیش بینی می شود که در صورت اجرایی شدن این طرح در آینده، بانک ها و موسسات اعتباری احتمالاً مدارک و اسناد زیر را به عنوان شرایط دریافت این نوع تسهیلات مدنظر قرار دهند:
مدارک هویتی مانند کارت ملی، شناسنامه و عکس
اسناد مثبت دریافت یارانه از دولت
مدارک مربوط به داشتن حساب بانکی در بانک مربوطه
اسناد مربوط به خدمت نظام وظیفه، مانند کارت معافیت سربازی
بدیهی است که در صورت نقص یا فقدان هریک از این مدارک، درخواست دریافت تسهیلات توسط بانک عامل رد خواهد شد و در نتیجه، وامی به فرد تعلق نخواهد گرفت. در صورت اجرایی شدن طرح وام با کارت یارانه در آینده، متن این گزارش به روز رسانی خواهد شد و اسناد و مدارک مورد نیاز در این زمینه اطلاع رسانی خواهد شد.
مبلغ وام یارانه بگیران با کارت یارانه
متأسفانه در حال حاضر، طرح اعطای وام به یارانه بگیران با استفاده از کارت یارانه هنوز به صورت کامل اجرایی نشده است. بنابراین، نمی‌توان در مورد مبلغ و سقف این وام، اظهارنظر قطعی ارائه داد.
با این حال، می‌توان پیش‌بینی کرد که بانک‌ها احتمالا بر اساس اعتبار حساب متقاضی، مبلغ وام یارانه بگیران را متفاوت تعیین خواهند کرد. به عنوان مثال، ممکن است که بانک‌ها سقف وام را از مبالغ کوچک مانند ۲ تا ۵ میلیون تومان شروع کرده و بر حسب نیاز افراد، آن را تا مبالغ بالاتر مانند ۲۰۰ میلیون تومان افزایش دهند.
در صورت اعلام دولت در خصوص مبلغ وام یارانه بگیران با کارت یارانه، متن گزارش به روز رسانی خواهد شد و سقف جدید مبالغ ذکر خواهد شد.
محاسبه نرخ سود و بازپرداخت وام با کارت یارانه
در مورد محاسبه نرخ سود وام های مرتبط با کارت یارانه، باید توجه داشت که این مقدار متغیر خواهد بود. چرا که عوامل مختلفی مانند تعداد اقساط و مبلغ وام دریافتی در تعیین نرخ سود نقش دارند. به عنوان مثال، ممکن است وام با کارت یارانه در اقساط ۳۶ ماهه با سود ۱۲ درصد یا ۴۸ ماهه با سود ۱۸ درصد در نظر گرفته شود. حتی امکان ارائه این وام ها بدون سود نیز وجود دارد.
همچنین، باید در نظر داشت که محاسبه نرخ سود و نحوه بازپرداخت این وام ها زمانی قابل بحث خواهد بود که آنها توسط نهادهای ذی صلاح به متقاضیان پرداخت شوند. در حال حاضر، چنین وامی برای متقاضیان در نظر گرفته نشده است، بنابراین نمی توان به طور قطع در مورد جزئیات آن اظهار نظر کرد.
- نویسنده: گسترش نیوز
