گرگان- کارشناسان افزایش مراودات تجاری بین استان گلستان با کشورهای همسایه از جمله قزاقستان را راه مقابله با رکود صنعت کشاورزی می دانند و به ایجاد زیرساخت در پایانه تجاری اینچه برون تاکید دارند.
بازار؛ گروه استان‌ها: با توجه به تغییر اقلیم گلستان و گسترش خشکسالی در استان از رونق افتاده و بسیاری از کشاورزان در زمان کشت محصولی امیدی به پرداخت آن هم به میزان قابل توجه ندارد. برخی از زارعان هم چون کسب و کار دیگری بلد نیستند در این پیشه ماندند و این روزها نه کار اقتصادی که از درآمد کشت و کار صرفا تامین معیشت و گذران زندگی می کنند. در چنین شرایطی که منابع زیرزمینی استان دیگر تاب زراعت ندارد کارشناسان برای رشد اقتصاد و ایجاد تحول در منطقه به استفاده از ظرفیت جغرافیای منطقه تاکید دارند.
به باور کارشناسان آنچه تاکنون در گلستان نادیده انگاشته شده، استفاده از مرزهای گلستان با کشورهای همسایه برای توسعه تجارت است فرصتی که با وجود شناسایی آن در بیشتر از یک دهه قبل هنوز ترتیب اثری برای توسعه زیرساخت های آن انجام نشده است. این درحالی است که گلستان با تعداد قابل توجهی قزاق می تواند با کشور قزاقستان از طریق همین افراد مقیم در گلستان به عنوان سفیر بهره ببرد. هرچند که بازرگانان و تجار در این مدت تلاش به برقراری روابط تجاری با قزاقستان داشتند اما همین میزان تجارت هم به واسطه کمبود زیرساخت هایی مثل سیلو، انبار و سیستم تخلیه بار در پایانه تجاری اینچه برون بسیار محدود بوده است.
«حسینقلی قوانلو» مدیرعامل شرکت کیمیا دانه ماهان به ایجاد زیرساخت در منطقه آزاد اینچه برون در کوتاه ترین زمان تاکید دارد و معتقد است: بدون ظرفیت کریدور شمال–جنوب، این منطقه مزیتی نخواهد داشت. به باور این فعال اقتصادی، درصورتیکه از این ظرفیت به بهترین نحو استفاده نشود، خود به خود منطقه آزاد هم ابتر می ماند. مشروح گفتگو با این تولیدکننده گلستانی را در زیر بخوانید.
* گلستان چه ظرفیتی برای تجارت با قزاقستان دارد؟
کشور قزاقستان از چند جهت برای ما مهم است. با توجه به حضور شش هزار قزاق در استان و ارتباط بین دو ملت آن هم از دیرباز، باعث شده تا در شرایط فعلی هم این کشور ارتباطات خوبی با استان گلستان داشته باشد.امابا توجه به وجود این بسترها مراودات تجاری با این کشور دارارای اهمیت است چراکه قزاقستان به لحاظ تولید و صادرات از شرایط خوبی برخوردار است تاجایی که مطابق آمارها تولید ناخالص داخلی آن نزدیک به ۲۵۰ میلیارد دلار اعلام شده است. شاید یکی از دلایل این رونق تولید اتصال این کشور با بازار بزرگ جهانی است.
به جای توجه به صادرات نفت، گاز و منابع زیرزمینی باید به حوزه خدمات یعنی ایجاد کریدورها توجه کرد چراکه درآمدزایی و اشتغال در این حوزه کمتر از فروش منابع زیرزمینی مانند نفت نیست
از طرفی قزاقستان از گذشته تلاش به راهیابی به کشورهای جنوبی ایران را داشت به همین دلیل برای ایجاد خط ریلی شمال به جنوب گلستان هزینه بسیار بالایی برای راهیابی به آب‌های آزاد کرد. با توجه به چنین ظرفیت‌هایی نیاز هست که گلستان به عنوان دروازه ورودی قزاقستان قدری جدی تر عمل کند. حدود ۸هشت سال است که در استان تفاهمنامه و نقشه راه تعیین شده اما اتفاق خاصی نیفتاده است. سرمایه‌گذاری که استان هم در این بخش انجام دادیم بسیار پایین بود که با توجه به مزیت این منطقه حیف است که این ظرفیت از دست برود.
* ایجاد خط ریلی چه مزایایی برای گلستان خواهد داشت؟
امروزه با توجه به شرایط موجود، به نظرم شاید به جای توجه به صادرات نفت، گاز و منابع زیرزمینی باید به حوزه خدمات یعنی ایجاد کریدورها توجه کرد چراکه درآمدزایی و اشتغال در این حوزه کمتر از فروش منابع زیرزمینی مانند نفت نیست. امروز خدمات در کل کشور بیش از ۵۰ درصد GDP یا تولید ناخالص داخلی را پوشش می‌دهد که بخشی از این خدمات را مراودات تجاری مالی و حمل و نقل در بر می‌گیرد بنابراین به نظرم باید مبنای توسعه استان را در بخش خدمات و پس از آن در صنعت و کشاورزی دانست.
به همین خاطر برای موانع پیش رو را با تعامل و همکاری بین دستگاه و سرمایه گذاری بخش خصوصی هرچه سریعتر رفع کرد در این راستا ایجاد خط آهن شاهرود- گلستان از ضروریان به شمار می رود چراکه منجر به تحولات زیادی در استان خواهد شد.بدون ظرفیت کریدور شمال – جنوب منطقه آزاد اینچه برون هم مزیتی نخواهد داشت تمام دلایل توجیهی منطقه آزاد استفاده از این پتانسیل بود اگر این کریدور مورد استفاده قرار نگیرد و از این ظرفیت به بهترین نحو استفاده نشود خود به خود منطقه آزاد هم ابتر خواهد ماند در نتیجه باید همه تلاش دولت فعلی بر ایجاد خط ریلی در کنار توسعه خطوط ترانزیتی باشد.
* می توان به توسعه مبادلات تجاری با قزاقستان امیدوار بود؟
تاکنون گلستان از ظرفیت مجاورت با کشورهای همسایه ای مانند قزاقستان نتوانسته به خوبی بهره ببرد این برای صادرات به قزاقستان در حوزه کلان کشوری بسیار پررنگ تر است زیرا علی رغم وجود چنین ظرفیت هایی صادرات ایران به قزاقستان در طول سال، بیشتر از ۳۵ میلیارد دلار نیست.
با توجه به پیشرفت کشور در تولید ماشین آلات صنعتی، ایران می تواند با ترکیه برای صادرات ماشین آلات صنعتی به قزاقستان رقابت کند
معمولا قزاقستان ۹۵ درصد محصولات غذایی و کشاورزی مورد نیازش را وارد می کند که این برای استانی مانند گلستان که قطب کشاورزی کشور به شمار می رود یک فرصت است از سویی دیگر با توجه به سرعت توسعه قزاقستان در حوزه صنعت، این کشور نیاز بالایی به واردات ماشین آلات صنعتی دارد اما درحال حاضر این نیاز قزاقستان از سوی کشور ترکیه تامین می شود بنابراین ایران با توجه به پیشرفت‌های خوبی که در این حوزه داشته میتواند با ترکیه در حوزه صادرات ماشین آلات صنعتی وارد رقابت شود.
* دربخش کشاورزی گلستان فرصت تولید و صادرات چه محصولاتی را دارد؟
با توجه به تغییر اقلیم منطقه و شیوع خشکسالی ر استان صنعت کشاورزی مانند گذشته در گلستان رونق ندارد به همین خاطر به توجه بیشتر مسئولان به ایجاد کریدور شمال به جنوب از گلستان تاکید دارم تا از این ظرفیت برای رونق اقتصادی استان استفاده کنیم.
همانطور که پیشتر هم اشاره کردم بیشتر از صنعت این روزها می‌توان از خدمات کسب درآمد کرد که کریدورها برای ارائه خدمات حرف اول را می زنند. از این رو با ایجاد زیرساخت ها در پایانه صادراتی می توان از مسیر دروازه ورودی گلستان به کشورهای اورآسیا استفاده کرد اما آنچه که پس از گذشت سال ها مشاهده می شود بی رونقی در منطقه به واسطه فقدان امکاناتی نظیر سیلو و انبار یخچالدار و سیستم مجوز تخلیه و بارگیری است.
- نویسنده: تحلیل بازار
