سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها در اطلاعیه‌ای از وازیر یارانه کمک معیشتی مرحله ۱۶۱ (تیرماه ۱۴۰۳) به حساب کلیه سرپرستان خانوار دهک‌های چهارم تا نهم در سراسر کشور خبر داد.
یارانه معیشتی مرحله ۱۶۱ برای خانوارهای دهک های چهارم تا نهم در سراسر کشور، در تاریخ تیر ماه ۱۴۰۳ واریز شده و از ساعت ۲۴ شب گذشته (۳۱ تیر ماه) قابل برداشت است.
سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها در اطلاعیه‌ای از وازیر یارانه کمک معیشتی مرحله ۱۶۱ (تیرماه ۱۴۰۳) به حساب کلیه سرپرستان خانوار دهک‌های چهارم تا نهم در سراسر کشور خبر داد. در این اطلاعیه آمده است:
پیرو اطلاعیه قبلی در مورد نحوه پرداخت یارانه کمک معیشتی از بهمن ماه سال جاری، یارانه مرحله ۱۶۱ بر اساس دهک‌بندی اعلامی از سوی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، به حساب سرپرستان خانوار دهک‌های چهارم تا نهم در سراسر کشور واریز و از ساعت ۲۴ روز یکشنبه (۳۱ تیر ماه) قابل برداشت است.
بر همین اساس، در صورتیکه سرپرستان خانوار جزو دهک‌های چهارم تا نهم هستند، مبلغ ۳۰۰ هزار تومان به‌ازای هر نفر به حساب آنها واریز شده است.»
تغییر در دهک بندی یارانه نقدی
تغییر در رفتارهای مالی خانوار یکی از عوامل اصلی در تغییر دهک درآمدی است. در برخی موارد، ممکن است به دلایل خاص، گردش مالی بالا اعتراض‌پذیر باشد و مشکلاتی ایجاد کند که با رسیدگی وزارت کار قابل حل باشد. اما برای حفظ دهک خود، خانوارهای عادی بهتر است از هرگونه گردش مالی کلان غیرمرتبط با درآمد و هزینه خود پرهیز کنند و رفتار مالی خود را بهبود بخشند.
در دهه ۸۰ و در زمان اجرای مرحله اول قانون هدفمندی یارانه‌ها، خوداظهاری خانوارها مبنای خوشه‌بندی قرار گرفت؛ اما در ادامه با تجهیز بانک‌های اطلاعاتی جامع و استفاده از هوش مصنوعی، به‌تدریج مبانی دهک‌بندی به اطلاعات و رفتارهای مالی خانوارها گره خورد.
در این میان، گرچه کاستی‌هایی مثلاً در حوزه املاک با معاملات مبتنی بر چک وجود داشت، اما برای کاهش میزان خطا، امکان درخواست بازبینی نیز برای خانوارهای معترض مدنظر قرار گرفت و اگر متولیان دهک بندی در وزارت کار به وظیفه خود عمل کنند، هرگونه تغییر در دهک‌بندی قابل‌اعتراض و پیگیری است.
معیارهای دهک‌بندی
مرجع دهک‌بندی خانوارها، بانک اطلاعاتی «پایگاه رفاه ایرانیان» است که در آن، اطلاعات خانوارها اعم از تعداد اعضا، مالکیت خودرو و گردش مالی همه اعضای خانواده مبنای آزمون وسع قرار می‌گیرد و بر اساس نتیجه این آزمون، رتبه خانوار در میان همه خانوارهای کشور به دست می‌آید.
شواهد حاکی از این است که این پایگاه هنوز اطلاعات بورس و اطلاعات مالکیت زمین و مسکن را به‌عنوان مبانی اصلی دهک‌بندی مدنظر قرار نمی‌دهد و در حوزه گردش مالی نیز همچنان معاملات مبتنی بر چک را جداگانه دسته‌بندی نمی‌کند.
البته گردش مالی حاصل از همه این موضوعات در قالب واریز یا برداشت، بر دهک‌بندی تأثیر دارد. ازآنجایی‌که ۹ دهک از کل ۱۰ دهک درآمدی کشور مشمول دریافت یارانه نقدی هستند و کالابرگ الکترونیک نیز فقط به ۷ دهک پایین اختصاص می‌یابد، این تغییرات مالی می‌تواند با جابه‌جا کردن دهک درآمدی خانوار، به قطع یا وصل شدن حمایت‌های دولتی منجر شود.
تغییرات قابل اعتراض دهک درآمدی
جمعیت ایران به ۱۰ دسته ۱۰ درصدی تقسیم می‌شوند و هرگونه تغییر رفتار مالی که منجر به جابجایی یک خانوار نسبت به سایر خانوارها شود، می‌تواند در تعیین دهک درآمد آن خانوار مؤثر باشد.
در دهک‌بندی خانوارها، ۱۰ درصد جمعیت که کمترین درآمد را دارند در دهک اول قرار می‌گیرند و دهک‌های بعدی به‌تناسب وضعیت درآمدی تعیین می‌شوند تا دهک دهم که دربرگیرنده ۱۰ درصد ثروتمندتر جامعه است.
در این فرایند، دهک یک خانوار احتمال دارد با دریافت یک وام بانکی مثل وام ازدواج که رقم آن سنگین است، تغییر کند؛ اما صولت مرتضوی، وزیر کار اختصاصی در مورد این موضوع وعده رسیدگی داده و از خانوارهایی که با دریافت وام ازدواج دهک آنها تغییر کرده، خواسته است تا اعتراض خود را ثبت کنند.
در مورد پرداخت و دریافت رهن مسکن اجاره‌ای نیز همین مشکل برای مستأجران وجود دارد؛ چراکه مستأجران در زمان تغییر محل سکونت، باید مبالغ کلانی را به‌عنوان رهن از موجر قبلی دریافت کرده و به‌حساب موجر جدید واریز کنند.
در این میان دریافت قرض از دیگران نیز مزید علت می‌شود و دهک خانوار را تغییر می‌دهد. وزارت کار در مورد رسیدگی به این اتفاقات قولی نداده اما ازآنجایی‌که روزبه‌روز اتکا به هوش مصنوعی در آزمون وسع افزایش می‌یابد، می‌توان امیدوار بود که در فرایند رسیدگی به اعتراضات دهک‌بندی، این موارد اصلاح شود.
منبع:
ایسنا
- نویسنده: گسترش نیوز
