بر اساس اطلاعات منتشرشده، دولت در راستای هدفمندتر کردن حمایت های معیشتی و جلوگیری از هدررفت منابع عمومی، معیارهای مشخصی را برای شناسایی افراد با توان مالی بالا در نظر گرفته است؛ افرادی که دیگر واجد شرایط دریافت یارانه نقدی نیستند. این سیاست بخشی از برنامه کلان دولت برای بازتوزیع عادلانه منابع و تمرکز بر حمایت از دهک های پایین و آسیب‌پذیر جامعه محسوب می‌شود.
پس از مدت‌ها گمانه‌زنی و اخبار متناقض، دولت پزشکیان از ماه گذشته روند حذف یارانه نقدی گروه‌های پردرآمد را کلید زده است. دامنه این اقدام به‌تدریج گسترده‌تر شده و حتی برخی از ایرانیان مقیم خارج از کشور نیز در فهرست حذف‌شدگان قرار گرفته‌اند.
احمد میدری، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، اعلام کرد که در دوره دولت چهاردهم، یارانه نقدی ۷۵۰ هزار نفر قطع شده است. به گفته او، ۱۵۰ هزار نفر از این افراد ساکنان خارج از کشور هستند و مابقی بر اساس معیارهای اقتصادی در دهک‌های بالای درآمدی شناسایی شده‌اند. میدری با تأکید بر لزوم شفافیت در اجرای این طرح، از تدوین لایحه‌ای دوفوریتی برای ارائه به مجلس خبر داد که قرار است جزئیات حذف یارانه‌ها و چگونگی رسیدگی به اعتراضات را مشخص کند.
فرصت اعتراض و هشدار جدی
وزیر تعاون خاطرنشان کرد که افرادی که یارانه‌شان قطع شده، می‌توانند اعتراض خود را ثبت کنند. در صورتی که ثابت شود درآمد آنها کمتر از حد تعیین‌شده است، یارانه به حسابشان بازمی‌گردد. با این حال، او هشدار داد که ارائه اطلاعات نادرست در جریان اعتراض، ممکن است به محرومیت از سایر حمایت های دولتی مانند یارانه نقدی، وام یا زمین یارانه‌ای منجر شود.
معیارهای حذف یارانه نقدی
دولت برای شناسایی افراد پردرآمد و حذف یارانه آنها، معیارهای مشخصی را در نظر گرفته است که شامل موارد زیر می‌شود:
۱. سفر خارجی بیش از پنج بار در سال گذشته
۲. اقامت دائم در خارج از ایران
۳. داشتن خودروهای لوکس با ارزش بیش از ۳ میلیارد تومان
۴. مالکیت املاکی که مجموع ارزش آنها از ۳۵ میلیارد تومان فراتر رود
۵. تراکنش‌های غیرعادی در حساب‌های بانکی غیرتجاری
به گفته مقامات، این سیاست با هدف توزیع عادلانه‌تر منابع و تقویت حمایت از اقشار کم‌درآمد طراحی شده است.
نظام جدید دهک‌بندی خانوارها
سیده طیبه حسینی، سخنگوی سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها، از اجرای طرحی جدید برای دهک‌بندی خانوارها خبر داد. بر اساس آیین‌نامه مصوب اسفند ۱۴۰۰، سازمان ثبت احوال وظیفه دارد پایگاه اطلاعات خانوارها را ایجاد و به‌روزرسانی کند. این پایگاه تغییرات ناشی از تولد، فوت، ازدواج یا طلاق را به‌صورت الکترونیکی ثبت می‌کند.
این طرح تاکنون در استان‌های سمنان، قزوین، زنجان، بوشهر، خراسان جنوبی، مرکزی و یزد نیز اجرا شده است.
ازدواج: پس از ازدواج، پرونده جدیدی برای زوج تشکیل می‌شود و سرپرست خانوار با دریافت پیامک، باید حساب بانکی خود را ثبت کند. سپس خانوار برای دهک‌بندی بررسی می‌شود و در صورت قرار گرفتن در دهک‌های ۱ تا ۹، یارانه دریافت می‌کند.
طلاق: در صورت طلاق، زن از پرونده خانوار قبلی خارج شده و پرونده جدیدی برای او ایجاد می‌شود.
تولد: با هر تولد، فرزند به پرونده خانوار پدر اضافه می‌شود.
فوت: در صورت فوت سرپرست، فرد جدیدی به‌عنوان سرپرست معرفی شده و برای ثبت حساب بانکی پیامک دریافت می‌کند.
روش های استعلام دهک بندی خانوار
یکی از پرسش‌های متداول میان متقاضیان یارانه، این است که «چگونه بفهمیم در کدام دهک قرار داریم؟» پاسخ به این سؤال برای کسانی اهمیت دارد که قصد دارند نسبت به دهک‌بندی خود اعتراض و درخواست بازنگری ثبت کنند.
برای اطلاع از دهک‌بندی خانوار، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که در ادامه معرفی شده‌اند. در تمامی این روش‌ها، داشتن کد ملی سرپرست خانوار الزامی است. همچنین، برخی از این روش ها تنها از طریق شماره تلفن همراه ثبت‌شده به نام سرپرست قابل انجام است.
۱. مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +۱۰
یکی از راه‌های سنتی استعلام یا ثبت اعتراض، مراجعه حضوری به دفاتر پلیس +۱۰ و دریافت خدمات مربوط به تفکیک خانوار یا به‌روزرسانی اطلاعات اقتصادی است.
۲. استفاده از سامانه اینترنتی حمایت
سریع‌ترین و رسمی‌ترین روش، مراجعه به سامانه حمایت به نشانی hemayat.mcls.gov.ir است. این سامانه امکان استعلام آنلاین دهک‌بندی، مشاهده وضعیت یارانه و ثبت اعتراض را برای سرپرستان خانوار فراهم کرده است.
مراحل استعلام در سامانه حمایت:
- ورود به سایت و انتخاب گزینه «ورود و ثبت‌نام».
- احراز هویت از طریق پنجره ملی خدمات دولت هوشمند.
- مشاهده وضعیت اقتصادی خانوار در بخش «وضعیت اقتصادی».
- ثبت اعتراض در صورت وجود مغایرت از طریق گزینه «درخواست بررسی».
۳. استعلام با کد دستوری USSD
با شماره‌گیری کد دستوری زیر از طریق تلفن همراهی که به نام سرپرست خانوار ثبت شده، می‌توان وضعیت یارانه را بررسی کرد:
#کدملی*۴۳۸۵۷*۴*
در این روش، تنها اطلاعات کلی درباره برقرار بودن یا قطع بودن یارانه نمایش داده می‌شود، اما جزئیات دهک‌بندی در دسترس نیست.
۴. تماس با تلفن گویای وزارت رفاه
برای استعلام تلفنی یا پیگیری اعتراض‌ها، می‌توانید با شماره‌های زیر تماس بگیرید:
۰۲۱۶۳۶۹
۰۹۲۰۰۰۰۶۳۶۹
کارشناسان این خطوط پاسخگوی سؤالات مربوط به دهک‌بندی، یارانه معیشتی، تفکیک خانوار و ثبت اعتراض‌ها هستند.
نحوه ثبت اعتراض به دهک‌بندی یا قطع یارانه
اگر یارانه شما قطع شده یا با دهک تعیین‌شده موافق نیستید، می‌توانید با مراجعه به سامانه حمایت درخواست خود را ثبت کنید. مهم‌ترین دلایلی که ممکن است دهک خانوار را اشتباه نشان دهد شامل موارد زیر است:
۱. عدم تفکیک خانوار پس از ازدواج یا طلاق
۲. استفاده تجاری از حساب بانکی شخصی (کارپردازها و مدیران خرید)
۳. قرار گرفتن کارت بانکی در اختیار افراد دیگر
۴. فروش خودرو به صورت قولنامه‌ای و عدم فک پلاک
۵. ابتلای یکی از اعضای خانواده به بیماری‌های خاص و پرهزینه
مراحل ثبت اعتراض:
مراجعه به سایت hemayat.mcls.gov.ir
ورود به سامانه با کد ملی و شماره همراه
تأیید اطلاعات اقتصادی، خودرو، درآمد و شرایط خاص
ثبت نهایی اعتراض و دریافت کد پیگیری
در صورت پذیرش اعتراض، فرد مجدداً تحت آزمون وسع قرار می‌گیرد و در صورت احراز شرایط، یارانه وی برقرار خواهد شد.
پیگیری وضعیت اعتراض با کد ملی
پس از ثبت اعتراض در سامانه، پیامکی حاوی کد رهگیری برای فرد ارسال می‌شود. برای پیگیری، باید با همان شماره تلفن همراه وارد سامانه شده و وضعیت پرونده را بررسی کرد.
راه‌حل جایگزین برای کسانی که به اینترنت دسترسی ندارند
برای کسانی که امکان استفاده از اینترنت را ندارند، تلفن گویا و کد دستوری بهترین گزینه‌ها هستند:
تلفن گویای ۰۲۱۶۳۶۹: پاسخگویی به سؤالات درباره دهک، اعتراض‌ها، تفکیک خانوار و…
کد دستوری USSD: #کدملی*۴۳۸۵۷*۴*
(با شماره تلفن ثبت‌شده به نام سرپرست خانوار)
امیر خیرخواهان
- نویسنده: گسترش نیوز
