دولت در بزنگاه‌های سیاسی، یارانه را به ابزار تبلیغاتی بدل می‌کند؛ کالابرگ را شارژ می‌کند، پولی به بازنشسته‌ها می‌دهد و سبد کالا توزیع می‌کند، اما همین که تب و تاب انتخاباتی یا مناسبت خاص فروکش کرد، حمایت‌ها ناگهان قطع می‌شوند و بهانه‌های همیشگی—«کسری بودجه» و «منتظر تصویب هیأت دولت»—جایگزین وعده‌ها می‌شود. توقف ناگهانی مرحله سوم کالابرگ الکترونیکی، تنها یکی از مصداق های تکراری این رفتار نمایشی است؛ در حالی که معیشت مردم هر روز در حال فروپاشی‌ست، حتی همان یارانه اندک هم به سرنوشت نامعلوم دچار شده است.
در حالی که دولت چند ماه پیش با تبلیغات گسترده‌ای طرح کالابرگ الکترونیکی را راه انداخت، این طرح که هدف آن حمایت از معیشت خانوارهای ضعیف اقتصادی بود، اکنون بدون هیچ توضیح جدی متوقف شده است.
کالابرگ فقط یک دهم هزینه معیشت را پوشش می‌داد
طبق آخرین محاسبات مستقل، هزینه سبد حداقلی خوراکی‌ها برای یک خانواده ۳.۳ نفره در بهمن ماه سال ۱۴۰۳ به ۱۳ میلیون تومان رسیده بود.
با احتساب افزایش قیمت‌ها در سه ماهه اخیر، این رقم به حدود ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان بالا رفته است.
اما چه بسا، حقوق یک کارگر یا بازنشسته حداقل‌بگیر تنها حدود ۱۵ میلیون تومان است. حتی اگر خانوار متوسط ۱۸ تا ۲۰ میلیون درآمد داشته باشد، تنها برای خرید غذاهای ضروری ماهانه، تمام درآمدش را صرف می‌کند.
در این میان، کالابرگ الکترونیکی که به هر فرد از دهک‌های پایین درآمدی حداکثر ۵۰۰ هزار تومان کمک می‌کرد، تنها در دو مرحله اولیه بخشی از فشار این هزینه‌های بالا را برداشت. اما مرحله سوم کالابرگ بدون پیش‌بینی قبلی متوقف شد.
چرا مرحله سوم کالابرگ وارد حساب نشد؟
در ابتدا، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرد که شارژ کالابرگ مرحله سوم از ۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ آغاز می‌شود ، اما چند روز بعد، مارجان دبیری سخنگوی طرح کالابرگ گفت: «تاکنون هیچ واریز اعتباری برای مرحله سوم انجام نشده است.»
او در عین حال وعده داد که هرگونه تصمیم یا حرکتی در این زمینه از طریق رسانه‌های ملی و روابط عمومی وزارت تعاون اعلام می‌شود.
اما سوال این است: اگر دولت از قبل می‌دانست منابع لازم برای کالابرگ وجود ندارد، چرا آن را راه انداخت؟
فعالان کارگری: کالابرگ فقط یک ترفند سیاسی شد
علیرضا خرمی، فعال کارگری، در این باره گفت: «کالابرگ و یارانه‌ها باید به طبقات ضعیف جامعه برسد، اما حتی طبقات متوسط هم دیگر نمی‌توانند بدون آن زنده بمانند.»
وی افزود: «در کوچه‌ها و خیابان‌ها مردم از هم می‌پرسند کالابرگ کی می‌آید، اما دولت نه تنها پاسخ نمی‌دهد، بلکه این یارانه ناچیز را هم متوقف کرده است.»
خرمی ادامه داد: «دولت فقط در مواقع حساس سیاسی مثل شب عید یا دوران انتخابات، از یارانه‌ها و کالابرگ‌های ناچیز استفاده می‌کند. ولی بعد از گذشت آن لحظه‌های تبلیغاتی، دوباره سکوت می‌کند و مردم را با تنگناهای اقتصادی تنها می‌گذارد.»
کالابرگ؛ یارانه‌ای که به شرایط واقعی نزدیک نیست
یک خانواده ۳ نفره در دهک‌های پایین درآمدی که در هر مرحله ۵۰۰ هزار تومان کالابرگ دریافت کرده باشد، در مجموع دو مرحله فقط ۳ میلیون تومان کمک دریافت کرده است.
این در حالی است که این خانواده در هر ماه باید ۱۸ تا ۲۰ میلیون تومان فقط برای خرید مواد غذایی هزینه کند.
این یعنی کالابرگ الکترونیکی تنها یک دهم نیاز معیشتی خانوارهای فقیر را پوشش می‌دهد. حالا همین یارانه ناچیز هم قطع شده و دولت در حال سکوت است.
رویه‌های غیرقابل پیش‌بینی دولت؛ تبعات سنگینی دارد
این موضوع نشان می‌دهد که رویه‌های دولت در حوزه سیاست‌های حمایتی بی‌برنامه و پوپولیستی است.
در شرایطی که حقوق و یارانه‌ها از تورم عقب می‌مانند و هزینه‌های زندگی هر روز بیشتر می‌شود، دولت نه تنها سیاست‌های حمایتی خود را ادامه نمی‌دهد، بلکه اغلب آنها را متوقف می‌کند.
معیشت مردم در وضعیت بحرانی است
اگر دولت نتواند سیاست‌های معیشتی خود را پایدار، برنامه‌ریزی شده و منطقی کند، باید بپذیرد که ساختار حمایتی فعلی، نه تنها به مردم کمک نمی‌کند، بلکه اعتماد عمومی را هم از بین می‌برد.
اینکه درآمد یک خانوار فقط برای خرید سبد غذا کافی نباشد و دولت هم نتواند یارانه‌ای چند صد هزار تومانی را تأمین کند، نشان‌دهنده یک بحران ساختاری در مدیریت معیشت عمومی است که نیازمند واکنش جدی و اقدام عملی است، نه فقط صحبت و قول.
یارانه‌ها دیگر نمی‌توانند جبران‌کننده معیشت شوند
طرح‌های حمایتی مانند کالابرگ الکترونیکی در کنار یارانه نقدی، فقط یک دهم هزینه‌های زندگی را پوشش می‌دهند.
اما حتی این یارانه ناچیز هم بدون برنامه‌ریزی و با تاخیر اجرایی مواجه شده و اکنون متوقف شده است.
اگر دولت نتواند سیاست‌های حمایتی خود را به‌صورت پایدار و مدون اجرا کند، دیگر نمی‌تواند ادعای حمایت از مردم را داشته باشد.
چون حمایت از مردم یعنی نه دادن یارانه چندصد هزار تومانی، بلکه اینکه بتوانند با حقوق و درآمدشان، حداقل زندگی را داشته باشند.
منبع:
ایلنا
امیر خیرخواهان
- نویسنده: گسترش نیوز
