تحلیل‌ها نشان می‌دهد که بانک مرکزی، در دو بازار باز و شبانه، مجموعه‌ای از تدابیر برای بسط نقدینگی اتخاذ کرده و این بسط نقدینگی به دومین رکورد خود از نیمه دوم اردیبهشت ماه سال جاری رسیده است.
در گزارش عملکرد اجرای سیاست پولی بانک مرکزی در هفته گذشته، بیان شده است که بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان تزریق بانک مرکزی در بازارهای باز و شبانه یکی از رکوردهای امسال پس از اردیبهشت ماه بوده است. همچنین، مجموع بسط نقدینگی در این دو بازار، دومین رکوردی است که در بازه زمانی مذکور ثبت شده است. این نشانگر این است که بانک مرکزی تلاش کرده است تا با تزریق نقدینگی، بازارهای مالی را تحریک کرده و از طریق این اقدامات، فعالیت اقتصاد را تحریک نماید.
بازار باز، دست راست اجرای سیاست پولی
عملیات بازار باز یکی از اصلی‌ترین ابزارهای بانک مرکزی برای کنترل نرخ بهره و تورم است. بر اساس سازوکار بازار باز، بانک‌ها می‌توانند اوراق بهادار خود را به شکل موقت نزد بانک گرو بگذارند و منابع نقد دریافت کنند. در عوض در پایان سررسید قرارداد که عموما یک هفته تعیین شده، بانک‌ها باید اصل مبلغ استقراض شده را به همراه سود آن با نرخ ۲۳ درصد با بانک مرکزی تسویه کنند و اوراق خود را پس بگیرند. به این عملیات اصطلاحا ریپو اوراق نیز گفته می‌شود.
این ساختار به بانک مرکزی کمک می‌کند تا با سازوکار جدیدی، به شکل موقت نقدینگی به بانک‌ها تزریق کند، البته امکان اجرای معکوس این عملیات نیز وجود دارد.
تزریق ۱۴۵ همت اعتبار برای چهارمین هفته متوالی
آخرین آمار اجرای عملیات بازار باز نشان می‌دهد در هفته منتهی به ۹ بهمن ۱۴۰۲ برای چهارمین هفته متوالی مجموعا حدود ۱۴۵ همت در بازار باز تزریق شده است که جزو رکوردهای امسال به شمار می‌آید. به عبارت دیگر بانک مرکزی شدت تزریق اعتبار در بازار باز را افزایش داده است.
این درحالیست که تقاضای ریپو اوراق در هفته گذشته حدود ۱۵۴ همت توسط ۲۴ بانک به ثبت رسیده است. بیشتر بودن تقاضا از میزان تزریق اعتبار در این بازار می‌تواند حاکی از نیاز شدید به نقدینگی در شبکه بانکی کشور باشد. بنظر می‌رسد شدت نیاز به منابع نقد بانک‌ها در قیاس با ابتدای سال بیشتر شده است.
اعتبارگیری ۳۳ همتی بانک‌ها از بانک مرکزی در بازار شبانه
بازار شبانه یا همان بازار بین بانکی، یک سازوکار دیگری برای بانک‌ها فراهم کرده تا بتوانند در آن با استفاده از عملیات اعتبارگیری قاعده‌مند، منابع نقد مورد نیاز خود را فراهم کنند. سررسید تعیین شده در این نوع از قراردادها بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت و نرخ بهره آن نیز ۲۴ درصد قرارداده شده است. به عبارت دیگر بانک مرکزی متعهد شده در اعتباردادن به بانک‌ها با نرخ بهره ۲۴ درصد و سررسید مذکور، محدودیتی اعمال نکند.
آمارها نشان می‌دهد در هفته گذشته حدود ۳۳.۳ همت اعتبارگیری قاعده‌مند توسط ۴ بانک صورت گرفته است. بر اساس بررسی‌ها به طور کلی در یک ماه اخیر شدت اعتبارگیری قاعده‌مند بانک‌ها افزایش قابل توجهی را تجربه کرده است به گونه‌ای که حتی در یک هفته به مرز ۳۵ همت نیز رسید. این درحالیست که از نیمه دوم خرداد به بعد عموما میزان تزریق اعتبار در بازار شبانه توسط بانک مرکزی چشمگیر نبوده است.
دومین رکورد بسط نقدینگی در دو بازار
بنابراین مشاهده می‌شود در هفته گذشته مجموعا بیش از ۱۷۸ همت اعتبار توسط دو ابزار سیاست پولی بانک مرکزی در شبکه بانکی تزریق شده است. این حجم از بسط نقدینگی در دو بازار باز و شبانه دومین رکورد امسال پس از اردیبهشت ماه است.
منبع:
اکوایران
- نویسنده: گسترش نیوز
