عضو شورای اسلامی شهر تهران در گزارش محله گردی از محله مینابی در منطقه ۱۵، بر موانع توسعه این محله به دلیل شرایط نامناسب بافت فرسوده آن تأکید کرد.
ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران در دویست و هشتاد و هفتمین جلسه صحن شورا در جریان قرائت گزارش محله‌گردی خود از محله «مینابی» در منطقه ۱۵ گفت: منطقه ۱۵ شهردای تهران بار سنگینی از مسائل مدیریت شهری تهران را در خود جای داده است، از آلودگی هوا و ترافیک، بافت فرسوده، حریم و آسیب های اجتماعی تا تراکم جمعیت و وسعت جغرافیایی و تعداد زیاد نواحی (۷ ناحیه) و محلات (۲۱ محله) که ضرورت توجه ویژه شورا و شهرداری تهران به این منطقه را دو چندان می کند، گزارش در خصوص یکی از محلات این منطقه است که نماد و مظهر بافت فرسوده و نوسازی بافت فرسوده و آزمون و خطاهایی است که در دو دهه گذشته در این محله اتفاق افتاده است.
او ادامه داد: ناحیه یک با داشتن ۶ محله مینابی، شوش، مظاهری، طیب، ولی عصر و مطهری از بزرگترین نواحی منطقه در صورتی که ناحیه دو فقط دارای ۳ محله اتابک، بلوار ابوذر و هاشم آباد است. جمعیت منطقه حدود ۶۵۰ هزار نفر می باشد که ۱۱۷ هزار نفر آن در ناحیه ۱ و از این تعداد ۳۰ هزار نفر در محله مینابی سکونت دارند، لازم به ذکر است از ۱۱۷ هزار نفر جمعیت ناحیه، تعداد ۳۵ هزار نفر اتباع و از جمعیت ۳۰ هزار نفری محله مینابی تعداد۷۴۰۰ نفر اتباع می باشند.
امانی با بیان اینکه این محله مسائل مشترک با محله اتابک دارد، اضافه کرد: یعنی در واقع این ۲ محله که از محروم ترین و کم برخوردارترین محلات منطقه محسوب می شوند، نظام مسایل و مشکلات تقریباً مشابه و متداخل دارند که مهم ترین آن بافت فرسوده و دخالت مدیریت شهری در نوسازی بافت و تغییر سیاست های و روش های نوسازی و تبعات آن است که به برخی از تبعات آن اشاره می شود؛ تعدد مالکین عمومی، شهرداری، منطقه، سازمان نوسازی و شرکت نوسازان، املاک رها شده و یا تخریب شده بدون طرح در سطح دو محله، املاک معارض که تملک نشده و فرمول فعلی ۱/۲ در مقابل ۱ پاسخگوی حداقل نیاز مالکین نیست و با نظر منطقه حداقل باید به ۱ در مقابل ۱/۵ افزایش پیدا کند.
او گفت: اصولاً نوسازی در بافت فرسوده‌ای که غالب پوسته منطقه را تشکیل می‌دهد نیازمند ضوابط ویژه‌ای است که ضوابط عمومی بافت فرسوده شهرداری تهران پاسخگوی آن نیست از جمله معابر با عرض کمتر از ۸ متر و املاک تجمیع شده کمتر از ۲۰۰ متر که عملاً مشوق نوسازی ایجاد نکرده و سازندگان هم تمایلی ندارند. نحوه صدور مجوز و پروانه ساخت است که ارجاع به کمیسیون ماده ۷ و طولانی شدن سیر تعیین تکلیف درختان و حتی بعضاً یک درخت در ملک مورد نظر صدور پروانه را به بیش از ۲۲ ماه افزایش می‌دهد و عملاً صدور دو ماهه پروانه فقط شعار و حرف است.
امانی با بیان اینکه جمع این عوامل باعث گردیده است تا رشد قیمت مسکن متوسط در سایر مناطق و حتی محلات خود منطقه ۱۵ بسیار بیشتر از این دو محله باشد، گفت: سازندگان به‌جای نوسازی در این محلات جذب مناطق و محلات با ارزش افزوده بالاتر می‌شوند. به دلیل ایجاد انفصال و عدم یکپارچگی بافت مسکونی در منطقه عملاً هویت محلی گذشته از بین رفته و جایگزینی هم با تعریف جدید صورت نگرفته است و ما شاهد دو محله دارای هویت محلی نیستیم.
او ادامه داد: مهاجرت از محله به دلیل پایین بودن کیفیت زیست شهری به نسبت سایر محلات منطقه بیشتر بوده و مردم املاک خود را با قیمت های نازل بویژه به اتباع واگذار می کنند و این خود سیل مهاجرت از محله به محله دیگر را سرعت بخشیده است. به دلیل باز شدن فضای کالبدی و املاک رها شده و مهاجرت، حضور دست فروشان و وانتی ها توسعه یافته و در هنگام بعد از ظهر تا پاسی از شب معابر محله دچار سد معبر شدید و ترافیک می‌گردد.
امانی با بیان اینکه سرانه‌های زیست شهری یا تامین نشده و یا حداقل آن وجود دارد، تاکید کرد: در حالیکه سرانه فضای سبز کل منطقه ۳۶ متر است این محله ۲۸ سانتیمتر سرانه فضای سبز دارد که آن هم خطی بوده و درختان حاشیه معابر تأمین کرده است که متاسفانه به دلیل عدم رسیدگی به این درختان در آینده خشک خواهند شد. سرانه فرهنگی با ۵ مسجد، ۸ حسینیه، امامزاده سیده ملک خاتون و سرای محله زیرساخت های فرهنگی محله را تشکیل می‌دهد فضای فرهنگی دیگری در محله از قبیل کتابخانه وجود ندارد.در پاتوق محله شیرین دخت ساختمانی ایجاد شده که مدتهاست تعطیل بوده و علیرغم نصب تابلو آزمایشگاه ژنتیکی- پزشکی به نام پزشکی خاص هیچ فعالیت درمانی در این ساختمان انجام نشده و می تواند به عنوان مجموعه ای فرهنگی مورد بهره برداری قرار بگیرد.
او اضافه کرد: مبلمان شهری پاتوق و دیوارهای آجری نوسازی شده آن هم توسط معتادین متجاهر با آتش سوزی سیاه گردیده است.سرانه آموزشی در مقطع ابتدایی به دلیل تخریب مدارس قبلی در راستای نوسازی بافت فرسوده مدرسه ای وجود ندارد و زمین این دو مدرسه هم در اختیار شهرداری است که یک قطعه آن به نهادی واگذار و قطعه دیگر گودبرداری و رهاشده است. سرانه درمانی یک مرکز بهداشت در مجموعه خیریه درمانی خصوصی در محله فعال است.سرانه خدمات مالی و بانکی فقط یک شعبه بانک صادرات در دو محله فعال است.
او با اشاره به وضعیت نامناسب دیگر سرانه‌ها در این محله گفت: سرانه ورزشی مجموعه ورزشی شهید باباخانی که خاص معلولین بوده و فقط زمین فوتبال آن توسط مردم استفاده می‌شود، فاقد هرگونه حتی زمین چمن مصنوعی است. حمل ونقل فاقد ایستگاه اتوبوس، مترو و تاکسیرانی است. بازار میوه و تره بار در حال احداث اما با جانمایی نامناسب که هم فقط از یک کوچه دسترسی دارد و هم از بافت مرکزی محله دور است حتی پیمانکار هم به جانمایی معترض بود. ساخت بلوک‌های مسکونی متراکم از جمله مجتمع امام رضا (ع) ۴۰۰ واحد، مجتمع فردا ۱۰۰ واحد و شهیدان احمدی روشن ۲۰۰ واحد که بدون تأمین سرانه ها از جمله خدمات ایمنی و آتش نشانی، شوتینگ زباله و پله فرارساخته شده و در حال بهره‌برداری است، مشکلات محله را مضاعف کرده است.
امانی با اشاره به وضعیت نامناسب نگهداشت محله گفت: در زمینه نگهداشت و نظافت وضعیت ضعیف و غیرقابل قبول بوده و از پخش بودن زباله در معابر تا کمبود و عدم استقرار مخازن در جایگاه، عدم شستشوی انهار و جداول، بوی تعفن فاضلاب و روان بودن فاضلاب واحدهای مسکونی و تجاری به انهار معابر را در بر می‌گیرد. به گفته مدیران منطقه پیمانکار در یک ماه اخیر ۵۰۰ میلیون جریمه شده اما این کفایت نمی کند و همانگونه که بارها در گزارشات عرض کرده ام سیستم تمرکزی نگهداشت شهر در این دوره معیوب بوده و واگذاری چند منطقه به یک پیمانکار و دادن زباله خشک به پیمانکار، جاذبه جمع آوری زباله خشک باعث کوتاهی و کم کاری پیمانکاران گردیده است به نحوی که فقط در این ناحیه یک پیمانکار ماهیانه ۳۵۰۰ میلیون تومان با قرارداد از مراکز جمع آوری زباله خشک دریافت می‌کند.
او ادامه داد: چهار مرکز جمع‌آوری پسماند خشک در هم ادغام و در یک گاراژ در حاشیه خیابان خاوران قرار گرفته و در حال جمع آوری و خرید پسماند از کولبران و کتفی ها هستند و علیرغم ابلاغ و پلمپ توسط شهرداری همچنان بکار خود ادامه می‌دهند. سیستم فاضلاب در محله اجرا شده است ولی انشعابات به دلیل هزینه بالا و یا مردد بودن ساکنین از جهت نوسازی یا پهنه جدید وصل نشده و عامل اصلی عدم نظافت سطح محله است. حضور معتادین متجاهر و کارتن خواب‌ها در هنگام شب در فضاهای بی دفاع و املاک رها شده بویژه به دلیل خاموشی اکثر معابر محله، از دیگر مشکلات اهالی است. املاک واقع در شمال خیابان سید جوادی به دلیل نوع پهنه m و s عملاً امکان نوسازی به دلیل نبود سرمایه‌گذار و عدم صرفه اقتصادی بلاتلکیف است.
امانی افزود: مثل اکثر محلات کم برخوردار در سطح ناحیه ۱۲۸ تیر برق مزاحم وجود دارد که بیشترین آنها در محلات مینابی، اتابک، طیب و شوش است که ۴۰ تیر برق ضرورت جابجایی سریع دارند. علیرغم حجم خوب اجرای آسفالت معابر در منطقه ۱۵ خیابان‌های اصلی این محله نیاز به آسفالت داشته و مردم از چاله‌ها و خاکی شدن برخی از معابر شکایت داشتند. پارکینگ طبقاتی خیابان ناصری که اخیراً افتتاح گردیده است همچنان بر روی مردم بسته بوده و نظام‌نامه نحوه بهره برداری از آن مشخص و ابلاغ نگردیده است که ضرورت دارد تسریع شود. پارکینگ مکانیزه ابتدای خیابان انورزاده که حدود ۱۰ سال است از ساخت آن می گذرد و همچنان بلاتکلیف می باشد که به دلیل عدم استفاده، بنظر می رسد جمع آوری آن به صرفه و صلاح شهرداری باشد.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران اضافه کرد: ابتدای خیابان خوش اخلاق مقابل امامزاده سیده ملک خاتون یک ملک به متراژ ۴۵ متر متعلق به خانم سرپرست خانوار با یک فرزند خانه نشین که بین ۲ ملک شهرداری قرار گرفته و بنای آن در حال ریزش می باشد که بخاطر فرمول ۱/۲ در مقابل ۱ امکان تملک آن وجود ندارد بخاطر حفظ جان این خانواده محروم و حیثیت مدیریت شهری، شورای شهر اجازه دهد این ملک با قیمت مناسب تملک و تخریب شود. ملک معارض دبیرستان دخترانه هوشمند المهدی ابتدای کوچه شهید صادقی قرار گرفته که باعث باریک شدن معبر، ایجاد ترافیک و نارضایتی اولیاء گردیده است، تملک این ملک مورد تقاضای اهالی است.
او در پایان، خواسته اهالی محله منطقه را قرائت کرده و گفت: یکم؛ تعریف خاص و ویژه برای نوسازی بافت فرسوده محله و افزایش ضریب ۱/۲ به حداقل ۱/۵ در قبال تملک املاک، دوم؛ تملک املاک معارض و رها شده و تعیین تکلیف املاک تملک شده توسط سازمان نوسازی، سوم؛ تامین سرانه های زیست شهری بویژه فضای سبز، مراکز فرهنگی و درمانی، چهارم؛ نظافت و نگهداشت محله و جمع آوری مراکز خرید پسماند خشک، پنجم؛ ساماندهی اتباع بیگانه، معتادان متجاهر و تامین امنیت، ششم؛ روشنایی معابر اصلی محله و مراکز تردد جمعی، هفتم؛جابجایی تیرهای برق مزاحم، هشتم؛ آسفالت معابر اصلی محله، نهم؛ وصل انشعابات فاضلاب واحدهای مسکونی، دهم؛ رسیدگی ویژه به فضای سبز خطی و درختان ارزشمند و قدیمی معابر.
پس از قرائت گزارش، اعضای شورا درباره برخی نکات مطرح شده تذکرات و واکنش‌هایی داشتند.مهدی بابایی ،عضو کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورا درخصوص سرانه ضعیف فضای سبز محله مینابی در منطقه ۱۵ که امانی در گزارش خود به این نکته اشاره کرده بود؛ اظهار داشت: موضوع سرانه فضای سبز همواره از دغدغه‌های ما در شورای شهر بوده است. به طور کلی ما سرانه فضای سبز خوبی داریم و در واقع مسئله اصلی توزیع این سرانه است. کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری با همکاری شهرداری و سازمان پارک‌ها، اعتبار و پول نقد برای خرید زمین و باغ در محلات فاقد بوستان را در اختیار داریم که از جرائم و عوارض فضای سبز به دست آمده است لذا اگر ملکی کارشناسی شده و اعتبار نقدی مورد نیاز پرداخت شود، آمادگی لازم برای ایجاد فضای سبز وجود دارد.
مهدی عباسی ،رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورا با بیان اینکه استمرار و تداوم این بازدیدها می‌تواند در رفع مسائل و مشکلات، بسیار موثر باشد؛ گفت: در خصوص ماده ۷ که در گزارش ذکر شد، راهکاری ارائه شد مبنی بر اینکه همه مراحل شهرسازی به طور موازی با هم پیش رود که گویا این راهکار اجرائی نشده و یا به طور صحیح اجرا نمی‌شود لذا از شهرداری درخواست می‌شود این موضوع را در دستور کار خود قرار دهد.
احمد علوی ،عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی نیز با اشاره به بازدیدهایی از این محله انجام شده است؛ گفت: در جریان بازدیدها با مسئله مواجه بودیم که مربوط به مشکلات و مسائلی بود که این محله با سازمان نوسازی و ضایعات داشت. در خصوص مباحث مربوط به ضایعات، در همان زمان با مسئول وقت این مسئله حل شد این در حالی است که مسائل مربوط به اسناد سازمان نوسازی همچنان مطرح بوده و حل نشده است.
وی افزود: نکته این است که سازمان نوسازی نمی‌تواند در محلات با بافت فرسوده فعالیت کند مگر اینکه مردم به آن اعتماد کنند. یعنی گام اول برای مشارکت با مردم، اعتمادسازی است که اگر نتواند این کار را انجلم دهد با شکت مواجه خواهد بود. لذا از سازمان نوسازی درخواست می‌شود این مسئله را بررسی و مدیریت کند. مسئله ضایعات را نیز باید همچنین مورد توجه قرار داد چرا که شکایات و گلایه‌های مردمی بسیاری در این باره گزارش شده و شهروندان بار دیگر نسبت به منظر ناخوشایند ناشی از این ضایعات در کوچه ابراز نارضایتی کرده‌اند.
زهرا شمس احسان ،عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی گفت: همه اعضای شورا در این دوره در بازدیدهایی که از این منطقه انجام داده‌اند. بارها این مسائل مطرح شده در گزارش فوق را مطرح کرده‌اند. در آبان ماه ۱۴۰، تذکری در خصوص مسائل و مشکلات و آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی محله اتابک عنوان شد که یک ماه بعد پاسخ آن از سوی شهرداری تهران به شورا ارسال شد. این تذکر در خصوص املاک رها شده، تأمین سرانه‌های خدماتی و محله‌ای، توامان نوسازی‌های پلاکی و بهسازی‌های محیطی و مصوبه احداث کلانتری بود. امروز با گذشت سه سال، هنوز باز این مشکلات مطرح می‌شود. لذا از شهردار منطقه درخواست می‌شود به طور عملیاتی به مسائل بپردازند. نمی‌شود که ما هر بار مصوبه داشته باشیم و هر بار وعده بگیریم اما در عمل هیچ اتفاقی نیفتد و در پایان دوره مجدد همان نکات سابق را تکرار کنیم.
شمس احسان با تأکید بر لزوم فعالیت مجدد بوستان آزادگان، تصریح کرد: بوستان آزادگان به عنوان یکی از بزرگترین پهنه‌های سبز تهران با مساحت ۲۸۰ هکتار، پتانسیل فراوانی برای ایجاد یک فضای عمومی پویا و متنوع برای تمام اقشار جامعه را دارد اما در سال‌های اخیر نگرانی در خصوص تبدیل این فضا به یک پروژه تجاری و تفریحی با هدف دیزنی که سوابق آن در موضوعات مختلف وجود دارد که می‌دانیم ممکن است اثرات لازم را نداشته باشد. بنابراین درخواست می‌شود شهردار تهران و منطقه در خصوص تقویت سرمایه اجتماعی، حفظ هویت اجتماعی و افزایش رضایتمندی عمومی شهروندان در این محدوده، توضیح داده و بیان کنند سیاستشان در خصوص این منطقه چیست.
رئیس شورا در پاسخ به تذکر شمس احسان توضیح داد: هیچگاه یک فضای تفریحی به فضای تجاری تبدیل نخواهد شد و تبدیل کاربری نخواهد داد و اگر قرار باشد این اتفاق بیفتد؛ باید با تأیید و تصویب شورای عالی معماری انجام شود. شورا هم در این باره مصوبه‌ای دارد که در آن ذکر شده که حتی برای احداث کتابخانه یا مساجد نیز باید مساحت محدودی در نظر گرفته شو لذا هرگز پارک نمی‌تواند به فضای اداری یا تجاری تغییر کاربری دهد.
در ادامه محمدعلی الفت پور، شهردار منطقه ۱۵ در پاسخ به اظهارات و تذکرات اعضا توضیح داد: از آغاز قبول این مسئولیت، بنا را بر خدمت به مردم گذاشتیم. مردمی که به رغم همه محرومیت‌هایی که دارند؛ بسیار ارزشمند هستند. از همه مسئولین درخواست می‌شود که کمک کنند تا این منطقه را به خوبی اداره کرده و عقب افتادگی‌ها را جبران کنیم. موضوع نوسازی از اهمیت ویژه‌ای در منطقه ۱۵ برخوردار است. در این منطقه ۲۱ هزار بافت وجود دارد که باید به دلیل طرح‌های ترافیکی و عمرانی که موجب نارضایتی ساکنان و شهروندان شده است، از مردم خریداری شود اما اعتبار لازم برای این منظور را در اختیار نداریم.
وی افزود: بیش از ۵۸ درصد از این ناحیه جزو بافت فرسوده محسوب می‌شود و این اتفاق در قیاس با سایر نواحی کم نظیر است، بنابراین باید انقلابی در فرآیند نوسازی این منطقه صورت گیرد. پارکینگ مکانیزه نیز در اینجا از اهمیت بسیاری برخوردار است برای این امر نیز سه مکان مجزا در نظر گرفته شده است که تا پایان ماه جابجایی‌ها صورت خواهد گرفت. پارکینگ مینابی نیز که افتتاح شده بود؛ با یک مشکل اداری مواجه است که مقرر شده طی چند روز آینده مرتفع شود.
الفت پور در ادامه بافت «سید ملک خاتون» را نیز از دیگر موارد مهم در این منطقه خوانده و اظهار داشت: این مورد هم از طریق در اختیار قرار دادن زمینهای شهرداری به مردم در حال پیگیری و انجام است. جانمایی تره بار نیز در سال ۱۴۰۱ انجام شده است اما بخشی از ساکنین نسبت به جانمایی آن معترض هستند. در جریان بررسی این موضوع مشخص شده در حال حاضر مکان مناسب‌تری برای این منظور وجود ندارد. در خصوص توزیع سرانه فضای سبز در این منطقه نیز به دلیل محدودیت فضا و تراکم توده‌ای این امکان فعلاً وجود ندارد. اگر بتوانیم جایی را برای این منظور آزاد کنیم؛ حتماً اقدامات لازم در این راستا صورت خواهد گرفت. اما سایر مطالبات شهروندان این امکان را بسیار کم کرده است. شیوه و دفعات آبیاری نیز در این زمینه بی تأثیر نبوده است.
شهردار منطقه ۱۵ ادامه داد: موضوع گاراژ‌ها نیز از دیگر موارد بسیار مهم در این منطقه است که در طول مدت مسئولیت خود تعداد ۲۱ گاراژ را بسته‌ایم. در خصوص بوستان آزادگان نیز باید بگوییم این بوستان قرار است قطب فرهنگی، تفریحی و گردشگری جنوب شرق تهران شود. هرگز در این باره نگاه دیزنی لند نداریم؛ بلکه قرار است تم پارکی با رویکرد اسلامی ایجاد شود که با حضور شهردار تهران انجام خواهد شد. کلانتری اتابک نیز دارای مشکل شهری است که این مورد نیز در دست پیگیری است.
- نویسنده: اکوایران
