در حالی که تعرفه ها برای ایجاد تعادل مجدد در تجارت و تقویت تولید آمریکا در نظر گرفته شده است، اما خطر ایجاد چرخه تلافی جویانه و حمایت گرایی را در پی دارد.
بازار؛ گروه بین الملل: «آلیسیا گارسیا هررو»، اقتصاددان می‌گوید: پس از اعلام تعرفه‌های «روز آزادی» ترامپ، افزایش تنش‌های تجاری می‌تواند دوران جدیدی از حمایت‌گرایی را آغاز کند. این امر نه تنها سیستم تجارت جهانی را تضعیف می کند بلکه به اقتصاد ایالات متحده آمریکا نیز آسیب می رساند.
«دونالد ترامپ»، رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا در ۲ آوریل از مجموعه تعرفه های گسترده ای تحت عنوان «روز آزادی» رونمایی کرد که نشان دهنده تشدید قابل توجهی در سیاست های تجاری وی بود. این تعرفه‌ها که به صورت متقابل طراحی شده‌اند و با هدف ایجاد توازن مجدد در تجارت جهانی طراحی شده‌اند، شوک‌هایی را در سراسر جهان به‌ویژه در آسیا، که بسیاری از کشورها به شدت به صادرات به ایالات متحده متکی هستند، وارد کرده است.
کشورهایی مانند ویتنام، کامبوج و چین شاهد اعمال تعرفه‌هایی با نرخ‌های بسیار بالاتر از نرخ پایه ۱۰ درصدی بوده‌اند که برای اکثر کالاهای وارداتی آمریکا اعمال می‌شود. به عنوان مثال، ویتنام با تعرفه ۴۶ درصدی مواجه است، در حالی که کامبوج مشمول نرخ ۴۹ درصدی است. تمرکز بر روی این دو کشور تصادفی نیست زیرا آنها سهم زیادی از صادرات چین به ویژه ویتنام را جمع آوری می کنند.
در این راستا این تعرفه‌ها نه تنها رقابت‌پذیری کشورهای آسیایی را تهدید می‌کند، بلکه دور زدن تعرفه‌های آمریکا بر محصولات خود را برای چین با استفاده از مکان‌های دیگر برای مونتاژ و صادرات مجدد دشوارتر می‌کند. به عبارت دیگر، در مقایسه با دولت قبلی، ترامپ مصمم به ضربه زدن به هر اقتصاد در آسیا – و فراتر از آن اقتصادهایی که ایالات متحده آمریکا با آنها کسری تجاری زیادی دارد، است.
انتظار می‌رود چین نه تنها با انتقام‌جویی از ایالات متحده آمریکا بلکه با سیاست‌های پولی و مالی برای کاهش تأثیر منفی بر اقتصاد، واکنش نشان دهد
چین که مدت‌ها نقطه کانونی خشم تجاری ترامپ بود، اکنون با نرخ تعرفه ۵۴ درصدی روی صادرات خود به ایالات متحده آمریا مواجه است که نسبت به قبل ۲۰ درصد افزایش یافته است. انتظار می رود این افزایش تأثیر عمیقی بر اقتصاد چین داشته باشد و به طور بالقوه یک درصد از رشد تولید ناخالص داخلی آن در سال ۲۰۲۵ کاهش یابد. تأثیرات آن در بخش های مختلف از جمله صنایع با فناوری پیشرفته مانند الکترونیک و نیمه هادی ها که برای استراتژی اقتصادی چین حیاتی هستند، احساس خواهد شد.
انتظار می‌رود چین نه تنها با انتقام‌جویی از ایالات متحده آمریکا، بلکه با سیاست‌های پولی و مالی برای کاهش تأثیر منفی بر اقتصاد، واکنش نشان دهد. به عبارت دیگر، علی‌رغم اندازه شوک که در صورت حفظ این تعرفه‌های هنگفت، بسیار بزرگ و احتمالاً قابل مقایسه با سال ۲۰۰۸ است، چین باید با کاهش نرخ‌های بهره، افزایش نقدینگی و همچنین ارائه معافیت‌های مالیاتی به صادرات خود، همچنان رشدی حدود ۴ درصدی داشته باشد.
ژاپن و کره جنوبی، متحدین مهم ایالات متحده آمریکا، نیز تحت تأثیر تعرفه های حدود ۲۵ درصدی بر صادرات قرار گرفته اند – حتی تایوان با تعرفه‌های بالاتری مواجه شده است. در نهایت هند که در حال حاضر در حال مذاکره برای یک توافق سرمایه‌گذاری دوجانبه با ایالات متحده آمریکاست، در نتیجه تعرفه های ترامپ ضربه خورده است، اما به نظر می‌رسد در صورت پایان یافتن مذاکرات، برخی از تعرفه‌های اعمال شده بر هند برداشته شود. ناگفته نماند که هند بیش از هر زمان دیگری آماده پذیرش شرایط ایالات متحده آمریکا جهت دسترسی به بازار شرکت های خود خواهد بود تا تعرفه ها برداشته شود.
صنعت خودروسازی چین با توجه به تمرکزش بر خودروهای برقی ممکن است کمی با مهلت مواجه شود، اما تعرفه های متقابل آنقدر بالا است که سود نسبی عملاً از بین می رود
دوگانگی: تعرفه های متقابل و تعرفه های بخشی
باید گفت تعرفه های متقابل با تعرفه های بخشی همراه شده است. تعرفه های فولاد و آلومینیوم که قبلاً اعمال شده بود، در «روز آزادی» مجدداً تأیید شد. این تعرفه ها در درجه اول بر کره جنوبی و ویتنام تأثیر می گذارد، به غیر از چین که از زمان اولین دولت ترامپ با چالش هایی مواجه بوده و صادرات به ایالات متحده آمریکا در این بخش را محدود کرده است. برای بخش خودرو که چند روز پیش نیز ضربه خورد، ژاپن و کره جنوبی بازنده بزرگ هستند. در مقابل، صنعت خودروسازی چین ممکن است با توجه به تمرکز آن بر خودروهای برقی با کمی مهلت مواجه شود، اما تعرفه‌های متقابل آنقدر بالا است که سود نسبی عملاً از بین می‌رود.
اعمال این تعرفه ها هشدارهایی را در مورد اقدامات تلافی جویانه از سوی کشورهای آسیب دیده ایجاد کرده است. چین قبلاً متعهد شده است که پاسخ دهد و تأکید کرده است که افزایش تعرفه ها مشکلات اقتصادی ایالات متحده را حل نمی کند و وعده اقدامات متقابل را داده است. اتحادیه اروپا همچنین آمادگی خود را برای تلافی در صورت لزوم اعلام کرده و چین، کره جنوبی و ژاپن نکاتی را درباره واکنش مشترک ارائه کردند که مقامات ژاپنی به سرعت آن را کنار گذاشتند.
عصر جدیدی از حمایت گرایی و تشدید تنش های ژئوپلیتیکی
در مجموع این تشدید تنش‌های تجاری، دوران جدیدی از حمایت‌گرایی را ایجاد می‌کند که نه تنها به طور بالقوه سیستم تجارت جهانی را تضعیف می‌کند، بلکه به اقتصاد ایالات متحده آمریکا هم از نظر تورم بالاتر و هم از نظر رشد کمتر آسیب می‌زند. اخبار بد به همین جا ختم نمی شود.
در نتیجه تعرفه ها، اختلافات در دریای چین جنوبی ممکن است به سمت نظامی شدن پیش می رود زیرا کشورها به دنبال ایمن سازی مسیرهای تجاری استراتژیک هستند
فراتر از تأثیرات اقتصادی، تعرفه های ترامپ دارای پیامدهای ژئوپلیتیکی قابل توجهی است زیرا دور شدن از همکاری را که زمینه ساز روندهای جهانی شدن است، تأیید می کند. کاملا محتمل است که رویکرد دولت ترامپ به جهان، کشورهای دیگر را به ارزیابی مجدد روابط تجاری خود و جستجوی بازارهای جایگزین و تضعیف نفوذ ایالات متحده آمریکا در آسیا ترغیب کند.
فراتر از قدرت رو به زوال ایالات متحده آمریکا، این تعرفه ها همچنین می تواند تنش های موجود در منطقه را تشدید کند. به عنوان مثال، اختلافات در دریای چین جنوبی ممکن است به سمت نظامی شدن پیش می رود زیرا کشورها به دنبال ایمن سازی مسیرهای تجاری استراتژیک هستند. علاوه بر این، طرح یک کمربند یک جاده – پروژه زیرساختی عظیم چین با هدف اتصال آسیا به اروپا – می‌تواند جذابیت بیشتری یابد زیرا کشورها به دنبال جایگزین‌هایی برای توافق‌های تجاری با ایالات متحده آمریکا هستند.
در پایان، تعرفه‌های «روز آزادی» ترامپ، لحظه‌ای مهم در روابط تجاری جهانی است که پیامدهای عمیقی برای آسیا و فراتر از آن دارد. در حالی که تعرفه ها برای ایجاد تعادل مجدد در تجارت و تقویت تولید ایالات متحده در نظر گرفته شده است، اما خطر ایجاد چرخه تلافی جویانه و حمایت گرایی را در پی دارد که می تواند به رشد اقتصادی در سراسر جهان آسیب برساند. نتیجه نهایی به وضوح رکود در اقتصادهای آسیایی و همچنین برای ایالات متحده آمریکاست که شاهد افزایش تورم نیز خواهد بود.
اقتصاد آمریکا در رکود تورمی احتمالاً می تواند دولت ترامپ را حتی خطرناک تر کند. عوامل بسیار کمی می توانند این چرخه معیوب را متوقف کنند، اما یک عامل مهم واکنش بازار است. هرچه بازار سهام ایالات متحده آمریکا بیشتر اقدامات ترامپ را جریمه کند، احتمال اینکه ترامپ در مورد آنها تجدید نظر کند بیشتر است.
- نویسنده: تحلیل بازار
