رشد قابل توجه درآمدهای مالیاتی کشور درحالی اتفاق افتاده که به گفته کارشناسان با هوشمند سازی نظام مالیاتی، مودیان جدید فراوانی شناسایی و از این طریق جلوی بخش عمده ای از مالیات گریزان گرفته شده است.
بازار؛ گروه بانک و بیمه: توجه و تمرکز دولت بر شناسایی فراریان مالیاتی با استفاده از ابزار و راهکارهای اصولی چون تفکیک حسابهای تجاری از شخصی، الزام صاحبان کارتخوان های بانکی بر اتصال به سازمان امور مالیاتی، چگونگی فعالیت بازاریان و فعالان کسب و کارهای خرد و… برای پرداخت مالیات به دولت در قبال درآمدی که کسب می کنند، همچنین ایجاد پایه های جدید مالیاتی، باعث شده است تا طی چند سال اخیر درآمدهای مالیاتی کشور به خوبی افزایش و با رشد قابل توجهی همراه شود.
درآمدهایی که طبق گزارش های موجود از اهداف تعیین شده در سال عبور کرده و تامین بخش عمده منابع مالی اداره امور کشور از این طریق انجام می شود، به طوری که دیگر چون گذشته بودجه های سالانه خیلی متکی بر فروش و درآمد های نفتی نیست و افزایش درآمدهای مالیاتی موجب شده تا به تدریج وابستگی بودجه به درآمدهای فروش نفت تا حدودی کاهش یابد.
توجه به این موضوع در حالی است که کسب درآمدهای مالیاتی و افزایش رقم آن خیلی فشار به بخش تولید وارد نمی کند و این رشد درآمد، حاصل شناسایی مودیان جدید مالیاتی و تمکین خیلی از فعالان اقتصادی به قانون برای پرداخت مالیات است، از طرفی نیز دولت نیز در راستای رعایت عدالت مالیاتی گام بر می دارد تا بتواند سری افرادی که درآمد کسب می کنند ولی حاضر به پرداخت مالیات نیستند را شناسایی کند.
طی دو سال اخیر بخش عمده ای از درآمدهای دولت از طریق درآمدهای مالیاتی بخصوص اضافه شدن مودیان جدید تامین و البته خیلی ها نیز که تا کنون کسب و کارهایی داشتند اما نسبت به پرداخت مالیات از درآمدی که دارند بی توجه بودند، شناسایی شده اند
سهیم کردن فعالان اقتصادی حوزه کسب و کار به پرداخت مالیات
به طور مثال همراهی و همگامی بانک مرکزی با سازمان امورمالیاتی در اخذ مالیات از صاحبان کارتخوانهای بانکی برای شناسایی فعالان اقتصادی آنگونه که این افراد نیز در پرداخت مالیات به دولت سهیم شوند، اقدام قابل توجهی بود که طی دو سال اخیر بخش عمده ای از درآمدهای دولت از این طریق تامین و البته خیلی ها نیز که تا کنون کسب و کارهایی داشتند اما نسبت به پرداخت مالیات از درآمدی که داشتند بی توجه بودند، شناسایی شده اند.
شناسایی بیش از ۲۰ میلیون دستگاه کارتخوان و خاموش شدن نیمی از آنها به دلیل عدم اتصال به سازمان امور مالیاتی راهکاری اصولی بود که دولت در راستای عدالت محوری در مالیات ستانی در پیش گرفت. علاوه بر این موضوع همانطور که گفته شد از سال ۱۴۰۰ پایه های مالیاتی جدیدی در کشور ایجاد شده است که این اقدام نیز کمک شایانی به افزیش میزان درآمدهای مالیاتی می کند.
حال از آنجایی که درآمدهای مالیاتی کشور نسبت به سالهای پیشین افزایش یافته است در مقابل مطالبه گری مردم نیز از دولت برای دریافت خدمات متناسب با رشد درآمدهای مالیاتی بیشتر شده است، اما آنگونه که مشخص است با توجه به قرار گرفن کشور در شرایط تحریم و کاهش درآمدهای ارزی، مالیاتهای اخذ شده معمولا صرف اداره امور کشور بخصوص تامین بودجه بکار گرفته می شود.
اینکه فقط طی شش ماهه نخست سالجاری درآمدهای مالیاتی کشور به بیش از دو برابر درآمدهای نفتی رسیده بیانگر آن است که پرونده های مالیاتی سال گذشته از قبل شناسایی شده بودند این پرونده ها که به عنوان مودی جدید به آمار پرداخت کننده گان مالیات در سال جدید اضافه شد، باعث شده تا درآمدهای مالیاتی افزایش یابد
مودیان جدید میزان درآمدهای مالیاتی را افزایش داد
دکتر سیاوش غیبی پور، کارشناس خبره امور مالیاتی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» راجع به علل رشد درآمدهای مالیاتی دولت در دو سال اخیر بخصوص امسال، گفت: اینکه طبق گزارش های موجود فقط طی شش ماهه نخست سالجاری درآمدهای مالیاتی کشور به بیش از دو برابر درآمدهای نفتی رسیده بیانگر آن است که پرونده های مالیاتی سال گذشته از قبل شناسایی شده بودند این پرونده ها فراوان که به عنوان مودی جدید به آمار پرداخت کننده گان مالیات در سال جدید اضافه شد، باعث شده است تا درآمدهای مالیاتی دولت نیز بر مدار رشد قرار گیرد.
وی با بیان اینکه وقتی مودیان جدیدی شناسایی و به سازمان امور مالیاتی وصل می شوند، حسابهای بانکی آنها در اختیار این سازمان قرار می گیرد، چنین مسئله موجب خواهد شد تا میزان درآمدهای دولت از محل اخذ مالیات دهندگان جدید افزایش یابد.
موضوع دیگر اتصال همه کارتخوانهای بانکی به سازمان امور مالیاتی است که از این طریق مشاغل فراوانی برای پرداخت مالیات به دولت شناسایی شد، البته مسائلی دیگر چون رشد اقتصادی کشور همچنین فعال شدن کسب و کارها بعد از همه گیری کرونا و وجود تورم نیز در افزایش میزان درآمد زایی دولت از طریق اخذ مالیات از فعالان اقتصادی تاثیر بالایی بر رشد میزان مالیات ستانی به جای گذاشته است چرا که هر چه رشد اقتصادی بیشتر شود و فعالیت های اقتصادی و کسب و کارها افزایش یابد، میزان درآمد زایی دولت نیز از طریق وصول مالیات بیشتر می شود.
وصول درآمدهای مالیاتی با تکیه بر اطلاعات شفاف، دقیق و بدون فشار بر مؤدیان کنونی و از طریق شناسایی مؤدیان جدید، تمرکز بر پایه‌های جدید مالیاتی و مقابله بیش از پیش با فرار مالیاتی با تکیه بر هوشمندسازی نظام مالیاتی صورت گرفته است
وصول درآمدهای مالیاتی با تکیه بر اطلاعات شفاف
اظهارات غیبی پور در خصوص علل افزایش درآمدهای مالیاتی کشور در حالی مطرح است که طبق گفته مسئولان سازمان امور مالیاتی اقدام به شناسایی مودیان جدید و کسب درآمد قانونی از فعلان اقتصادی که تا کنون مالیاتی پرداخت نمی کردند با تمرکز بر مالیات ستانی از دانه‌درشت‌ها و مبارزه جدی با فراریان مالیاتی رقم خورده است.
بنابراین وصول درآمدهای مالیاتی با تکیه بر اطلاعات شفاف، دقیق و بدون فشار بر مؤدیان کنونی و از طریق شناسایی مؤدیان جدید، تمرکز بر پایه‌های جدید مالیاتی و مقابله بیش از پیش با فرار مالیاتی با تکیه بر هوشمندسازی نظام مالیاتی صورت گرفته و خوا هد گرفت.
طبق اظهارت مسئولان امور مالیاتی کشور، بر این اساس رشد درآمدهای مالیاتی بدون وارد آمدن فشار به بخش مشاغل صورت گرفته است به طوری که در سال جاری حدود ۵۰ درصد از مشاغل، مالیات صفر و حدود ۴۰ درصد نیز مالیات زیر بیست میلیون تومان پرداخت کرده‌اند. همچنین طی دو سال گذشته از بار مالیاتی بخش تولید نیز به میزان ۷ درصد کاسته شده است.
مالیات ستانی نباید به گونه ای باشد که ضد کسب و کار و فعالیت های اقتصادی شود، از طرفی نیز درآمدهای مالیاتی باید در راستای تسهیل امور و تامین زیرساخت های مورد نیاز مردم آنطور که منجر به رفاه عمومی و تسهیل کسب و کار شود، صرف گردد
رقم درآمدهای مالیاتی نسبت به تولید ناخالص ملی عدد قابل توجهی نیست
همچنین هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی نیز در گفتگو با خبرگزاری «بازار» اظهار داشت: مبنای مالیات این نیست که دولت ها از این طریق برای خود کسب درآمد کنند، بلکه در مقوله مالیات ستانی ابتدا بایستی جنبه عدالت رعایت شود و این اقدام به گونه ای نباشد که ضد کسب و کار و فعالیت های اقتصادی شود، از طرفی نیز درآمدهای مالیاتی باید در راستای تسهیل امور و تامین زیرساخت های مورد نیاز مردم آنطور که منجر به رفاه عمومی و تسهیل کسب و کار شود، صرف گردد.
وی با بیان اینکه میزان درآمدهای مالیاتی در اقتصاد ایران نسبت به تولید ناخالص ملی عدد قابل توجهی نیست، افزود: تامین هزینه های عمومی کشور در سال بیش از ۲ میلیون میلیارد تومان است، بنابراین رقم مالیات دریافتی خیلی رقم بالایی برای تامین هزینه های کشور نیست، در چنین شرایطی دولت باید کسانی که در امر مالیات دهی سهیم نیستند را با موشکافی دقیق شناسایی کند چرا که اکنون یک گروه در اقتصاد زیر زمینی فعالند و گروه دیگر فرار مالیاتی دارند بنابر این باید این افراد شناسایی شود تا در امر مالیات دهی به قانون تمکین کنند، البته دولت همچنان از افراد دست به نقد چون کارمندان، کارگران، اصناف و … مالیات می گیرد در حالی که خیلی ها هستند که با یک تماس تلفنی، میلیاردی کسب سود می کنند ولی مالیات نمی پردازند.
بنا به این گزارش، هر چند دولت با اشکال مختلف تلاش کرده است تا با شناسایی دقیق افرادی که کسب درآمد می کنند اما مالیات نمی پردازند آنها را در امر مالیات دهی سهیم کند ولی همچنان خیلی ها هستند که فعالیت اقتصادی زیر زمینی دارند و مالیات نمی پردازند، این در حالی است که سازمان امور مالیاتی تمام توان خود را برای شناسایی این افراد بکار گرفته است آنطور که در سالهای ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ تعداد مؤدیان مالیاتی با ۸۳.۵ درصد (معادل ۲ میلیون و ۴۳۵ هزار نفر) افزایش به پنج میلیون و ۳۵۰ هزار نفر رسیده است.
- نویسنده: تحلیل بازار
