موفقیت ایران در صادرات نفت‌‌‌‌‌خام، بیانگر یکی از دلایل اصلی است که ایالات‌‌‌‌‌متحده و اتحادیه اروپا به‌دنبال افزایش فشار بر تهران پس از حمله تنبیهی موشکی و پهپادی این کشور به اسرائیل هستند.
به گزارش شرکت داده ورتکسا، در سه ماه اول سال جاری، تهران میانگین روزانه یک میلیون و ۵۶۰ هزار بشکه نفت را فروخته است. این مقدار تقریباً تماماً توسط چین خریداری شده است.
صادرات نفت ایران به بالاترین حد خود در ۶سال‌اخیر رسیده و به‌رغم تحریم‌های یک‌‌‌‌‌جانبه غرب، به اقتصاد این کشور‌برابر با ۳۵میلیارد دلار در سال‌رونق بخشیده است.
این میزان، بالاترین سطح فروش نفت ایران از سال ۲۰۱۹است.
موفقیت ایران در صادرات نفت‌‌‌‌‌خام، بیانگر یکی از دلایل اصلی است که ایالات‌‌‌‌‌متحده و اتحادیه اروپا به‌دنبال افزایش فشار بر تهران پس از حمله تنبیهی موشکی و پهپادی این کشور به اسرائیل هستند. واشنگتن و اتحادیه اروپا با هدف منصرف‌کردن اسرائیل از تشدید درگیری با تهران یا انتقام‌‌‌‌‌جویی نظامی، در حال تدارک تحریم‌های جدید علیه جمهوری‌‌‌‌‌اسلامی هستند.
جنت‌‌‌‌‌یلن وزیر خزانه‌‌‌‌‌داری آمریکا، این هفته اعلام کرد ایران «به‌صورت علنی» به صادرات نفت خود ادامه می‌دهد و اقدامات پیشگیرانه بیشتری برای مهار تجارت نفت ایران در حال بررسی است.
رشد صادرات نفت ایران
در هر حال، صادرات نفت ایران پس از ۶ سال به دوران موسوم به برجام رسیده یا به آن بسیار نزدیک شده‌است. نکته مهم آنکه آمارهای صادرات رسمی نفت‌‌‌‌‌خام ایران با یک فاز تاخیر اعلام میشود، بنابراین از هم‌اکنون انتظار داریم آمارهای رسمی جذابی مخابره شود اما باید یک نکته را نیز در این‌خصوص مدنظر قرار داد، نوسان قیمت جهانی نفت‌‌‌‌‌خام در بحبوحه تنش‌های خاورمیانه از افت نرخ شدید در روزهای اخیر حکایت دارد تا جایی‌که برنت کف ۹۰دلاری را از دست داد و تا لحظه تنظیم این گزارش، با نزدیک به یک‌درصد سقوط روزانه به نزدیکی ۸۶دلار در هر بشکه رسید.
این مطلب نشان می‌دهد که به موازات انتظار برای کاهش تنش در خاورمیانه، دنیا افزایش تولید و صادرات نفت‌‌‌‌‌خام ایران را باور کرده‌است، بنابراین یک رخداد جذاب برای نفت ایران رقم خورده است. اتفاق بسیار مهمی که نمی‌توان از کنار آن به‌‌‌‌‌سادگی گذشت زیرا فروش نفت‌‌‌‌‌خام بسیار دشوارتر از فرآورده‌ها و میعانات گازی است، بنابراین حامل‌های انرژی صادراتی ایران به شرایط مطلوبی در تقاضا و فروش دست‌یافته‌اند. این موارد به‌معنای آن است که اگر به هر دلیل با کاهش مصرف داخلی، یا افزایش تولید بتوان عرضه صادراتی را افزایش داد، می‌توان رقم برجسته‌‌‌‌‌ای ارزآوری را نصیب کشور کرد .
افزایش تولید
طبق گزارش موسسه کپلر، صادرات نفت خام ایران در ماه مارس به خاطر تقاضای بالای چین در سال گذشته و سال جاری میلادی به طور متوسط برابر با ۱.۶۱ میلیون بشکه در روز بوده است، یعنی بالاترین رقم طی ۱۰ ماه گذشته. ایران در آن ماه ۱.۶۸ میلیون بشکه در روز نفت صادر کرد که بالاترین رقم از ۲۰۱۸ بود.
قرارداد اتمی و تاثیرات آن
کاهش تحریم‌ها در ۲۰۱۸ به دنبال بسته شدن قرارداد اتمی، صادرات نفت ایران را به اوج رساند. صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران در ماه مه ۲۰۱۸ به۲.۸ میلیون بشکه در روز رسید، یعنی بالاترین میزان صادرات از سال ۲۰۱۳ .
طبق گزارش کپلر، صادرات نفت خام ایران در ماه مه ۲۰۱۸ برابر با ۲.۵۱ میلیون بشکه در روز بود. اطلاعات اوپک نشان می‌دهد صادرات ایران در آن زمان به طور متوسط برابر با ۲.۵۴ میلیون بشکه در روز بوده، یعنی بالاترین رقم از ۲۰۱۱.
طبق گزارش اوپک، تولید نفت ایران در دهه ۱۹۷۰ به بالاترین رقم رسیده بود و در سال ۱۹۷۴ رکورد ۶.۰۲ میلیون بشکه در روز ثبت شده است. این رقم برابر با بیش از ۱۰ درصد تولید نفت دنیا در آن زمان است.
ترامپ و بایدن
آمریکا در ماه مه ۲۰۱۸ تحت ریاست جمهوری دونالد ترامپ به طور یک جانبه از قرارداد اتمی برجام بیرون رفت و تحریم‌های جدیدی علیه صنعت نفت ایران با هدف صفر کردن فروش نفت این کشور وضع کرد.
ایران ارائه اطلاعات در مورد صادرات نفت خود را متوقف کرده اما بررسی ردیابی نفتکش‌ها نشان می‌دهد صادرات نفت این کشور در دو سال بعد از آن به شدت کاهش یافته و در برخی ماه‌های ۲۰۲۰به کمتر از ۲۰۰هزار بشکه در روز رسیده است، یعنی پایین‌ترین رقم از ۱۹۸۰ .
جو بایدن در اواخر ۲۰۲۰ برنده انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شد.
چین در سه ماهه اول ۲۰۲۱ واردات نفت ایران را تا حدود ۸۰۰ هزار بشکه در روز در ماه ژانویه و تقریباً یک میلیون بشکه در روز در ماه مارس افزایش داد.
ایران و آمریکا در ۲۰۲۱ بر سر میز مذاکره جهت بستن یک قرارداد اتمی جدید بازگشتند. صادرات ایران طی ۲۰۲۲ افزایش یافت و آن سال را با بیش از یک میلیون بشکه در روز به پایان رساند.
تحلیلگران عقیده دارند افزایش صادرات نفت ایران تا حدی نتیجه موفقیت این کشور در دور زدن تحریم‌های آمریکاست.
ایران سال‌هاست از طریق انتقال کشتی به کشتی یا خاموش کردن فرستنده نفتکش‌ها تحریم‌های آمریکا را دور می‌زند. البته برخی تحلیلگران عقیده دارند افزایش صادرات ایران تا حدی نتیجه کوتاهی آمریکا در اجرای سختگیرانه تحریم‌هاست.
منبع:
دنیای اقتصاد
- نویسنده: گسترش نیوز
