چابهار- کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا برای ورود به بازار روسیه و شرق اروپا، حساب ویژه‌ای روی مسیر ترانزیتی چابهار باز کرده‌اند و در صورت تحقق این مهم زمینه برای تحقق اقتصاد دریا محور فراهم می شود.
فرشته بامری؛ بازار: دریا به عنوان یک نعمت خدادادی یکی از بسترهای تحقق تجارت خارجی در سیستان و بلوچستان است اما با وجود ظرفیتهای بالایی که در این بخش برای توسعه وجود دارد هنوز نتوانسته ایم از این موضوع برای تحقق اقتصاد دریا محور بهره برداری کنیم.
بخشی از این نعمت خدادادی را می توان با تعامل مناسب با کشورهای همسایه و محصور در خشکی از بالقوه به بالفعل تبدیل کرد.
برای اینکه بتوانیم از ظرفیتهای دریای چابهار به نفع توسعه و بومیان منطقه استفاده کنیم باید به زیرساختهای ترانزیت و تجارت کالا توجه کنیم و همچنین زمینه برای مشارکت خارجی ها نیز فراهم شود
برای اینکه بتوانیم از ظرفیتهای دریای چابهار به نفع توسعه و بومیان منطقه استفاده کنیم باید به زیرساختهای ترانزیت و تجارت کالا توجه کنیم و همچنین زمینه برای مشارکت خارجی ها نیز فراهم شود در این میان نباید از بدعهدی های آنها نیز غافل شد.
چرا که توسعه همه جانبه بندر چابهار، سـواحل مکران و کل نیمه شـرقی کشــور، به دلیل بدعهدی های مکرر هندیهـا و تبعیــت از تحریمهای آمریکا سالها به تاخیر افتاده است.
هندی ها در چابهار به تعهدات خود عمل نکرده اند به طوریکه از ۸۵ میلیــون دلار سـرمایه گذاری توافق شـده تاکنون ۲۰ میلیـون دلار آن را هزینه کرده اند
اکنون حدود چهار سـال از واگذاری راهبری بندر شهید بهشتی چابهـار به شرکت هندی IPGL( ایندیا پورتز گلوبال لیمیتد) می گذرد. با این حال، این بندر نـه تنهـا به قطـب جدید ترانزیت کالا و کانتینر بین هند، افغانستان و آسیای میانه و روسیه تبدیل نشد بلکه به خاطر تخلیه کالاهای اساسی و بارگیری مواد معدنی و ساختمانی، منبع درآمدی برای هندی ها شــده اســت.
در حقیقت هندی ها به تعهدات خود در چابهار عمل نکرده اند به طوریکه از ۸۵ میلیــون دلار سـرمایه گذاری توافق شــده تاکنون ۲۰ میلیــون دلار آن را هزینه کرده اســـت.
ایـــن در حالـیست کــه چینی هـا رقم سـرمایه گذاری ۴۶ میلیارد دلاری در بنـدر گـوادر پاکســتان را بـه ۵۴ میلیارد دلار افزایش داده اند.
مقایسـه ایـــن اعـداد و معطلی ایـران بـرای سرمایه گذاری ناچیـز هند در چند سـال گذشته، بازنگری در ارتباطات حمل و نقلی دو کشــور را بیـش از پیـش ضـروری سـاخته اســت.
از طرفی ایـن امـر باعـث شـده پاکسـتان و بندر گـوادر بـا رشد خیـره کننده، جای چابهـار را بگیـرد با توجه به این مسائل، ایران نیز مناسبات گسترده تری برای توسعه حمل و نقل و ترانزیت دریایی با کشورهای دیگر و جایگزینی آنهـا بــا هند برقرار کرده اســت.
ظرفیتهایی از چهار گوشه جهان برای دریای چابهار
مهرداد برزگر کارشناس امور اقتصادی در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار داشت: از چهار گوشه جهان یعنی کره جنوبی، هند، آلمان و برزیل کالاهایی به تنها بندر اقیانوس ایران حمل می شود.
وی افزود: از بندر کوانگ یانگ در کره جنوبی رول آهن، از بندرهای کاندرا و موندلا برنج و گندم، از بندر هامبورگ کود شیمیایی و از بندر سانتوس در برزیل شکر وارد بندر چابهار می شود.
وی تصریح کرد: رقم مبادلات مالی و اقتصادی دریایی چابهار با بلوک های اقتصادی جهان در صورت تکمیل و بهره برداری از ظرفیتهای ترانزیتی قابل توجه است.
این کارشناس امور اقتصادی گفت: در صورت تکمیل زیرساختها سالانه ۲.۳ میلیون کانتینر کالا از دریای چابهار عبور خواهد کرد و ۱۶۲ میلیارد دلار سهم ۳۰ درصدی عبور کالا خواهد بود.
برزگر افزود: همچنین چهار میلیون و ۶۰۰ هزار نفر فرصت شغلی در مقابل ترافیک عبور کالا از بندر چابهار ایجاد می شود.
برزگر: ۵۴۰ میلیارد دلار مبلغ مبادلات کشورهای هدف قابل عبور از مسیر چابهار را تشکیل می دهد که معادل سه درصد کل مبادلات است
وی تصریح کرد: در مجموع ۴۸۶میلیون دلار میزان درآمد مستقیم و غیرمستقیم عبور کالا بر آورد شده است.
این کارشناس امور اقتصادی گفت: ۴۲ درصد از جمعیت جهان معادل ۲.۳ میلیارد نفر کل جمعیت بازارهای هدف چابهار را تشکیل می دهد.
برزگر افزود: ۵۴۰ میلیارد دلار مبلغ مبادلات کشورهای هدف قابل عبور از مسیر چابهار را تشکیل می دهد که معادل سه درصد کل مبادلات است.
استقبال کشورهای خارجی برای حضور در چابهار
امیر مقدم مدیر عامل منطقه آزاد چابهار در این خصوص اظهار داشت: با استفاده از پتانسیل خدادادی و موقعیت ژئوپولوتیک چابهار، این بندر می‌تواند به پایگاهی برای تبادلات ترانزیتی در کریدور تجاری شمال به جنوب تبدیل شده و نقطه اتصالی برای تجارت آسیای میانه و مرکزی باشد. دسترسی چابهار به آب‌های آزاد در کنار ثبات اقتصادی منطقه آزاد، زیرساخت‌هایی است که توسعه ترانزیتی کریدور شمال ـ جنوب از مسیر چابهار را هموار می‌کند.
مدیر عامل منطقه آزاد چابهار گفت: در طول یک سال گذشته روسیه با ۲.۷میلیارد دلار بزرگترین سرمایه‌گذار در ایران بوده که در دو طرح نفتی سرمایه‌گذاری کرده است.
مقدم افزود: با توجه به عزم جدی ایران و روسیه برای توسعه کریدور شمال ـ جنوب، سال پیش‌رو می‌تواند سال جهش اقتصادی و رونق برای این کریدور باشد. برای توسعه ارتباطات ایران و روسیه محورهای مختلفی وجود دارد که بهترین آن در شرایط فعلی می‌تواند فعال‌سازی کریدور شمال ـ جنوب باشد.
وی تصریح کرد: روسیه به دنبال ایجاد کریدوری برای اتصال به بازارهای مهمی همچون هند و شرق آسیا از چابهار است همچنین تلاش روسیه برای اتصال بندر آستاراخان به چابهار از طریق انزلی برای کوتاه کردن مسیر متعارف کانال سوئز است.
جنوب و شرق آسیا در اندیشه چابهار
مدیر عامل منطقه آزاد چابهار گفت: علاوه بر هند و روسیه و کشورهای آسیای میانه، کشورهای حوزه خلیج‌فارس نیز برای ورود به بازار کشورهای آسیای میانه به دنبال حضور در چابهار و استفاده از مزیت‌های کریدور جنوب به شمال هستند و همچنین برای ترکیه که در سال‌های اخیر سرمایه‌گذاری عظیمی در کشورهای آفریقایی داشته، حضور در منطقه و دسترسی مناسب به این بازارها ضرورت داشته و به همین دلیل توجه ترکیه به چابهار جلب شده است.
مقدم افزود: در نهایت کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا برای ورود به بازار روسیه و شرق اروپا، حساب ویژه‌ای روی مسیر ترانزیتی چابهار باز کرده‌اند. تجار و تولیدکنندگان اروپایی نیز برای حضور در قلب بازار بزرگ آسیای شرقی و حتی جنوب آسیا، نیاز به یک هاب تولید، توزیعی و ترانزیتی دارند که چابهار می‌تواند این نقش را برای آنها بازی کند.
چین به چابهار می آید
مدیر عامل منطقه آزاد چابهار گفت: شـریک تجاری دیگر ایـران در توسعه بنـدر چابهـار، چیـن اسـت. چیـن کـــه تمرکـز خود را بـــر توسعه بنـدر گوادر پاکستان گذاشته، نیم نگاهی هم به چابهار و حضور ایران در چارچوب ابتـکار یک کمربنـد – یـک جاده دارد. پهلوگیری کشـتی اقیانوس پیمـا که به عنـوان نخسـتین خـط در بندرعباس تخلیه می شـد در کنار خط کشتیرانی مستقیم از مبدأ چیـن بـه چابهار و همچنین قرابت دیپلماتیـک و اقتصـادی دو کشـور، احتمال سرمایه گذاری بیشـتر چیـن در ایـن بندر را تقویت کرده اســت.
طبــق گزارشهـای منتشر شـده، قـرار است چیـن برای توسعه بنادر مکران وارد ایران شـود و مذاکراتی هم در همین زمینه انجام شـده اســت.
مقدم تصریح کرد: با استقرار دولت سـیزدهم و تـلاش برای اجرای توافقنامه همکاری، سرمایه گذاری چین بیشـتر در پروژه های حمل و نقـــل، راه آهن و سـاخت اسـکله صـورت می گیرد.
اتصـــال بنـــدر چابهــار و جاســک بــه بنــدر گــوادر پاکســتان از طریــق خــط ریلــی شــرق بــه غــرب بــه عنــوان یکــی از مفـاد توافقنامـه ایـران و چیـن، بیانگـر تبدیـل چابهـار بـه ایسـتگاه ابتـکاری طـرح یـک کمربنـد- یــک جــاده اســت.
کارشناسان معتقدند چین برای کسب رتبه بزرگترین اقتصاد جهان در رقابت با آمریکا از طریق راه ابریشم تصاحب راهها را مدنظر دارد
کارشناسان معتقدند چین بــرای کسـب رتبه بزرگترین اقتصـاد جهان در رقابـت بــا آمریکا از طریق راه ابریشم، تصاحب راهها را مدنظر دارد.
قرار گرفتن چابهار در محل تلاقی کریدورهـای ترانزیتـی جهان، واقع شدن در مسـیر دسترسـی بـــه آبهـای آزاد بـــرای کشـورهای محصـــور در خشـکی |(افغانسـتان، ترکمنسـتان، ازبکسـتان،
تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقسـتان) و دارا بـودن عنوان چهارمیـن بندر مهم تجاری ایران از نظر مساحت و پسکرانه پـس از شهید رجایی، امام خمینی و امیرآباد از جمله ویژگیهایی است که نظر سرمایه گذاری سایر کشورها را بـــه خود جلب کرده اســـت.
از طرفی کشورهای جنوب و جنوب شرق آسیا برای ورود به بازار روسیه و شرق اروپا، حساب ویژه‌ای روی مسیر ترانزیتی دریایی چابهار باز کرده‌اند و در صورت تحقق این مهم زمینه برای توسعه ای دریا محور فراهم می شود.
- نویسنده: تحلیل بازار
