گرگان- حرکت لاکپشتی پیشرفت اداری و اطاله تعیین اعضای هیئت مدیره منطقه آزاد «اینچه‌برون» علاوه بر افزایش هزینه‌های فرایند اجرایی احتمالی در این منطقه، موجب سلب اعتماد مردم خواهد شد.
بازار– گروه استان‌ها: استان گلستان به سبب برخورداری از ظرفیت های متعددی اقتصادی به ویژه در بخش کشاورزی و گردشگری و همچنین موقعیت خاص استراتژیکی و ترانزیتی از پتانسیل‌های بالقوه توسعه بخش صادرات در کشور تلقی می شود.
داشتن مرز خشکی با کشور ترکمنستان و ارتباط با کشورهای آسیای میانه و چین از طریق زمینی و ریلی، دسترسی به بنادر استان های مازندران و گیلان برای ارتباط تجاری از طریق خزر با کشورهای آسیای میانه، وجود فرودگاه بین المللی گرگان و بهره‌برداری از فرودگاه «قدس» کلاله، از جمله ظرفیت‌های استان گلستان برای نقش آفرینی بیشتر در بخش صادرات است که تاکنون این ظرفیت ها به درستی استفاده نشده است.
با وجود همه وعده ها و البته تصمیمات اتخاذ شده در دولت های گذشته، همچنان سرانه درآمدی اهالی این استان به سبب عقب ماندگی مزمن در بخش زیرساخت ها و محرومیت در حوزه صادراتی، کمتر از نصف میانگین کشوری و حداکثر برابر نصف آن است.
تلاش های متعددی برای تبدیل این قابلیت بالقوه به بافعل انجام شده است که از آن جمله می توان به تصویب منطقه آزاد اینچه برون اشاره کرد اما با گذشت حدود ۹ ماه از تصویب قطعی و ابلاغ آن اثری از عملیات اجرایی و یا سرمایه گذاری در آن دیده نمی شود.
حکایت طولانی منطقه آزاد اینچه برون
ایجاد منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون در سال ۹۳ و همزمان با سفر رییس جمهور وقت و هیئت دولت به استان گلستان اعلام شد و در خردادماه سال ۹۴ در شورای عالی مناطق آزاد به تصویب رسید و از سوی دولت به مجلس فرستاده شد.
این لایحه در مجلس نهم دوبار به صحن مجلس آمد ولی به دلیل رای نیاوردن کنار گذاشته شد و در نهایت در جلسه ۲۶ آذر ماه ۱۳۹۸ به تصویب نمایندگان رسیده و پس از آن در جلسه ۱۳۹۸/۱۰/۱۱ شورای نگهبان مورد بحث و بررسی قرار گرفت و از جهاتی خلاف قانون تشخیص داده شد بر همین اساس برای رفع اختلاف مجلس و شورای نگهبان به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد.
مجمع تشخیص مصلحت نظام هم پس از بررسی‌های لازم در ۱۵ اردیبهشت ۱۴۰۰ با ایجاد منطقه آزاد تجاری – صنعتی اینچه برون موافقت کرد با این حال اساس‌نامه این منطقه آزاد با پیگیری مدیران گلستان و همراهی دولت سیزدهم ۱۷ دی ۱۴۰۱ به تصویب شورای نگهبان رسید و پس از یک کشمکش طولانی مدیرعامل آن معرفی شد.
با گذشت همه این فرآیند های طولانی و با وجود همه وعده‌ها اما چندین ماه است که پروسه انتخاب اعضای هیات مدیره آن معطل مانده است.
با گذشت همه این فرآیند های طولانی و با وجود همه وعده‌ها اما چندین ماه است که پروسه انتخاب اعضای هیات مدیره آن معطل مانده است
مدیران ارشد اجرای گلستان مدعی آن هستند که لیستی از افراد معتمد و متخصص برای حضور در هیات مدیره منطقه آزاد اینچه برون به دولت پیشنهاد شده است و دولت باید هر چه سریع‌تر تکلیف را مشخص کند.
ناامیدی سرمایه‌گذاران
نائب رئیس اتاق بازرگانی گرگان در این خصوص به خبرنگار بازار گفت: مطرح شدن منطقه آزاد تجاری اینکه برون بارقه امیدی را نزد اهالی استان گلستان و سرمایه‌گذاران این استان شمالی ایجاد کرد اما تعلل و طولانی شدن عملیات اجرایی این منطقه آزاد موجب ناامیدی شده است.
علی محمد چوپانی گفت: با وجود آنکه مدیرعامل منطقه آزاد اینچه برون مشخص شده اما همچنان اعضای هیئت مدیره این منطقه معرفی نشدند.
چوپانی بیان کرد: انتظار است تا مدیران ارشد استان اختلافات بین مجموعه راه آهن جمهوری اسلامی ایران و منطقه آزاد تجاری اینچه برون را برطرف کنند.
عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی گرگان ادامه داد: راه آهن جمهوری اسلامی به سبب داشتن ۵۰۰ هکتار زمین خواهان مشارکت سرمایه‌گذاران با این شرکت دولتی در منطقه آزاد اینچه برون است.
وی افزود: منطقه آزاد می تواند کریدوری مهم برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی باشد تا زیر چتر قوانین منطقه آزاد و خارج از ضوابط و مقررات حکومت مرکزی فعالیت‌های اقتصادی خود را آغاز کنند.
چوپانی گفت: منطقه آزاد اینچه برون می‌تواند باراندازی برای حدود ۲۰۰ میلیون تن غله کشورهای مشترک المنافع واقع در شرق دریای مازندران باشد و زمینه ساز حضور سرمایه‌گذارانی از کشورهای ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان، ازبکستان و تاجیکستان را فراهم آورد.
نائب رئیس اتاق بازرگانی گرگان با اشاره به فعالیت منطقه سرخس به عنوان تنها کریدور فعال برای کشورهای شرق خزر، افزود: حجم کالاها و مبادلات کشورهای مشترک المنافع به حدی است که حتی علاوه بر منطقه آزاد اینچه برون امکان شکل گیری پنج بارانداز اقتصادی دیگر در جمهوری اسلامی ایران وجود دارد تا مسیر تجاری شمال به جنوب تکمیل‌تر شود.
منطقه آزاد اینچه برون می‌تواند باراندازی برای حدود ۲۰۰ میلیون تن غله کشورهای مشترک المنافع باشد
چوپانی ابراز امیدواری کرد: با ورود وزیر راه و شهرسازی و پیگیری مسئولان ارشد استان گلستان زمینه حل اختلافات بین راه آهن و منطقه آزاد تجاری فراهم شده و شاهد افزایش سطح تبادلات ریلی و جاده‌ای در استان گلستان باشیم.
طرح منطقه آزاد اینچه برون فازبندی شود
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان هم در خصوص شیوه رفع چالش‌های منطقه آزاد اینچه برون به خبرنگار بازار گفت: ابتدا باید طراحی درست و کاملی از منطقه آزاد انجام شده و طی فازهای متعددی به بهره‌برداری برسد.
رحمان قره باش بیان کرد: در فاز اول دولت و حاکمیت باید زیرساخت‌های آب، برق، گاز، راه دسترسی و غیره را آماده و آن را به سرمایه‌گذار واگذار کرد.
وی گفت: طراحی و فازبندی مهمترین مسئله در منطقه آزاد اینچه برون است و می‌توان در تکمیل آن و اجرای فازها از بخش خصوصی کمک گرفت.
عضو اتاق بازرگانی گرگان توضیح داد: بحث‌های مدیریتی و تعیین مدیرعامل و هیئت امنا هم در حال انجام است و کار سخت و پیچیده‌ای نیست؛ باید فردی مطلع و مورد وثوق انتخاب شده تا بتواند از پس مدیریت این منطقه برآید.
وی بیان کرد: مهمترین قسمت پروژه، طراحی است که باید توسط کارشناسان و مشاوران خبره و زبده انجام شود.
مهمترین قسمت پروژه، طراحی است که باید توسط کارشناسان و مشاوران خبره و زبده انجام شود
قره باش گفت: ۱۳ هزار هکتار اراضی زمین باید طی هفت الی هشت فاز آماده شود زیرا دولت نمی‌تواند تمام اعتبارات آن را در ابتدا تامین کند.
عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی گرگان اضافه کرد: مزیت منحصر به فرد منطقه آزاد اینچه برون نسبت به سایر مناطق آزاد، نداشتن معارض است.
وی گفت: از اینچه برون تا انتهای منطقه آزاد، این منطقه معارض نداشته و تماماً اراضی ملی است.
قره باش ادامه داد: البته راه آهن زمینی ۵۰۰ هکتاری را تحت عنوان منطقه لجستیک در اختیار دارد که کار راه آهن خدماتی است و ربطی به عملیات عمرانی ندارد.
تأخیر در روند اجرایی ارتباطی با راه آهن ندارد
مدیرکل راه آهن شمال شرق ۲ هم به خبرنگار بازار گفت: مشکلات و تاخیر اجرایی در عملیاتی شدن منطقه آزاد اینچه برون ارتباطی با راه آهن ندارد.
محمدرضا حبیبی افزود: حدود ۶۵۰ هکتار از اراضی شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران در دل منطقه آزاد اینچه برون قرار گرفته و ما انتظار داریم که هماهنگی ها و مباحث تخحصصی سرمایه گذاری در این بخش، با هماهنگی و نظارت راه آهن انجام شود.
بی انگیزگی سرمایه‌گذاران
یکی از ضعف‌های منطقه آزاد اینچه برون نبود زیرساخت ها است، نماینده مردم شهرستان‌های گرگان و آقلا در مجلس شورای اسلامی در این خصوص به خبرنگار بازار گفت: فقدان آب و برق کافی برای آغاز پروژه‌های اقتصادی در منطقه آزاد اینچه برون، سرمایه‌گذاران را بی انگیزه و بی رغبت می‌کند.
غلامرضا منتظری اظهارکرد: با وجود آنکه همه مجوزهای لازم برای آغاز عملیات اجرایی در منطقه آزاد اینچه برون تحصیل شده اما رهاورد مطلوبی تاکنون به دست نیامده است.
وی ادامه داد: نبود زیرساخت‌های اولیه همچون آب و برق کافی سبب شده تا سرمایه‌گذاران رغبتی برای حضور و فعالیت در این منطقه نداشته باشند.
نبود زیرساخت‌های اولیه همچون آب و برق کافی سبب شده تا سرمایه‌گذاران رغبتی برای حضور و فعالیت در این منطقه نداشته باشند
منتظری گفت: در تلاش هستیم تا در سفر دوم رئیس جمهور به گلستان اعتبار ویژه‌ای برای ایجاد و توسعه زیرساخت‌های اولیه مانند آب و برق برای منطقه آزاد اینچه برون تخصیص یابد.
وی بیان کرد: با برطرف شدن دغدغه‌هایی مانند آب و برق منطقه آزاد اینچه برون به پیشرانی برای توسعه اقتصادی گلستان تبدیل خواهد شد و می‌توانیم صنایع به ویژه صنایع تکمیلی حوزه کشاورزی را در این منطقه توسعه دهیم.
نماینده مردم گرگان و آقلا در مجلس شورای اسلامی در خصوص دلایل تاخیر در انتخاب اعضای هیئت مدیره منطقه آزاد اینچه برون گفت: در این خصوص دغدغه خاصی وجود ندارد و موضوع روال معمول خود را سپری می‌کند.
به گزارش خبرنگار بازار، تاخیر چند ماهه در انتخاب اعای هیات مدیره به عنوان روالی مرسوم، فرایند اجرایی شدن منطقه آزاد اینچه برون را به تاخیر می اندازد و هر روز تاخیر در اجرایی شدن آن علاوه بر اینکه موجب از دست رفتن بازارهای منطقه می شود ، موجب افزایش هزینه های تمام این فرایند خواهد شد.
امید است هر چه سریع‌تر شاهد گشایش این گره از فرایند اجرایی شدن منطقه آزاد اینچه برون در استان گلستان باشیم و توسعه اقتصادی این استان کم برخوردار شتاب بگیرد.
- نویسنده: تحلیل بازار
