این موضوع به‌خصوص در اقتصاد ایران که با نوسانات ارزی همراه است، اهمیت دوچندان پیدا می‌کند. گروه مالی کاریزما به‌عنوان یکی از نهادهای مالی معتبر کشور تأکید دارد که درک تفاوت‌های این دو نوع سهام برای تصمیم‌گیری آگاهانه‌ی سرمایه‌گذاران ضروری است.
در این مطلب با زبانی ساده به توضیح تفاوت سهام‌های دلاری و غیردلاری در بازار ایران، بررسی سودآوری هر یک در سال ۱۴۰۴ و نقش طلا در سبد سرمایه‌گذاری می‌پردازیم. همچنین طرح سرمایه گذاری در طلا که توسط گروه مالی کاریزما ارائه شده است را معرفی خواهیم کرد تا ببینیم چگونه می‌توان از طریق آن به‌راحتی در طلا سرمایه‌گذاری کرد. در ادامه ابتدا به تعریف و تفاوت این دو نوع سهام می‌پردازیم.
تفاوت سهام‌های دلاری و غیردلاری در بازار ایران
سهام دلاری به سهام شرکت‌هایی گفته می‌شود که بخش عمده درآمدشان ارزی (مثلاً به دلار) است و معمولاً محصولات یا خدمات خود را به بازارهای بین‌المللی صادر می‌کنند. برای نمونه، شرکت‌های پتروشیمی، فلزات اساسی و معادن جزو سهام دلاری طبقه‌بندی می‌شوند، زیرا فروش آنها در بازار جهانی و به ارز انجام می‌شود. در مقابل، سهام غیردلاری (که گاهی سهام ریالی نیز نامیده می‌شوند) مربوط به شرکت‌هایی است که درآمدشان عمدتاً در داخل کشور و به ریال کسب می‌شود. صنایعی نظیر مواد غذایی، داروسازی و بسیاری از شرکت‌های خدماتی در این گروه قرار می‌گیرند. این شرکت‌ها به طور مستقیم از تغییرات نرخ ارز سود نمی‌برند، اما ممکن است به دلیل وابستگی به مواد اولیه‌ی وارداتی، از افزایش نرخ ارز دچار رشد هزینه‌ها و کاهش حاشیه‌ی سود شوند.
تفاوت مهم این دو گروه در واکنش به تغییرات نرخ ارز است. سهام دلاری در صورت افزایش نرخ دلار، به دلیل رشد ریالی درآمدهای ارزی، ارزش سهام‌شان معمولاً بالا می‌رود و می‌توانند ارزش سرمایه را در برابر افت پول ملی حفظ کنند. در واقع، وقتی ارزش ریال کاهش می‌یابد، شرکت‌های دلاری از افزایش ارزش درآمدهای ارزی خود سود می‌برند و سودآوری بیشتری پیدا می‌کنند. اما سهام غیردلاری از چنین افزایشی بهره‌ی مستقیمی نمی‌برند؛ آنها در شرایط ثبات اقتصادی داخلی یا رشد تقاضای مصرف‌کننده عملکرد بهتری دارند و افزایش نرخ ارز برایشان صرفاً فشار هزینه‌ای ایجاد می‌کند. همچنین باید توجه داشت که سهام دلاری به دلیل وابستگی به بازارهای جهانی و سیاست‌های ارزی، با ریسک‌هایی نظیر نوسانات قیمت‌های جهانی کالاها، تغییرات مقررات ارزی یا تحریم‌های بین‌المللی مواجه‌اند. در سوی مقابل، سهام غیردلاری وابسته به وضعیت اقتصاد داخل کشور هستند و عواملی چون نرخ تورم، تصمیمات دولت در زمینه‌ی قیمت‌گذاری و قدرت خرید مردم می‌تواند مستقیماً بر سودآوری آنها اثر بگذارد
تحلیل سودآوری سهام‌های دلاری در سال ۱۴۰۴
با شروع سال ۱۴۰۴، چشم‌انداز سودآوری سهام دلاری همچنان به تحولات نرخ ارز و وضعیت بازارهای جهانی گره خورده است. بسیاری از شرکت‌های دلاری در گزارش‌های مالی اخیر خود افزایش سود را به واسطه رشد نرخ تسعیر ارز نشان داده‌اند که افزایش نرخ دلار در صورت‌های مالی‌شان سود ریالی را بالا برده است.
در سال ۱۴۰۴ اگر روند تضعیف ارزش ریال و افزایش نرخ ارز ادامه یابد یا دلار در سطوح بالای کنونی باقی بماند، شرکت‌های دلاری احتمالاً رشد سودآوری اسمی قابل توجهی را تجربه خواهند کرد. افزون بر نرخ ارز، قیمت‌های جهانی کالاها نیز برای این شرکت‌ها تعیین‌کننده است. به طور کلی، در شرایط تورمی کنونی، سهام دلاری نقش محافظ در برابر کاهش ارزش پول ملی را ایفا می‌کنند و انتظار می‌رود در ۱۴۰۴ نیز بازدهی اسمی مناسبی ارائه دهند؛ مگر آنکه شرایط کلان به طور غیرمنتظره تغییر کند.
تحلیل سودآوری سهام‌های غیردلاری در سال ۱۴۰۴
عملکرد شرکت‌های غیردلاری در سال ۱۴۰۴ بیش از هر چیز تحت تأثیر وضعیت اقتصاد داخلی و سیاست‌های دولت در کنترل تورم و قیمت‌ها خواهد بود. طی سال ۱۴۰۳ بسیاری از صنایع غیردلاری با افزایش هزینه‌های تولید روبه‌رو شدند؛ رشد نرخ ارز و تورم بالا بهای مواد اولیه‌ی وارداتی را افزایش داد و حاشیه سود این شرکت‌ها را کاهش داد به همین دلیل بازدهی سهام بسیاری از شرکت‌های غیردلاری در سال گذشته هم‌سطح شاخص کل یا حتی کمتر از آن بود.
چشم‌انداز ۱۴۰۴ برای این شرکت‌ها وابسته به میزان مهار تورم و ایجاد رونق نسبی در اقتصاد است. اگر دولت موفق به کنترل تورم و تثبیت نسبی نرخ ارز شود، شرکت‌های غیردلاری می‌توانند از این ثبات بهره‌مند شوند. در شرایط ثبات اقتصادی و بهبود تقاضای داخلی، این شرکت‌ها شانس رشد سودآوری بهتری خواهند داشت؛ زیرا فشار هزینه‌ای کمتری متحمل می‌شوند و می‌توانند فروش خود را در بازار داخل افزایش دهند.
در مقابل، اگر تورم بالا در سال ۱۴۰۴ تداوم داشته باشد و نرخ ارز مجدداً جهش کند، شرکت‌های غیردلاری با چالش بیشتری در حفظ سودآوری روبه‌رو خواهند شد. افزایش هزینه‌ی انرژی، مواد اولیه و افت قدرت خرید مردم می‌تواند حاشیه سود آنها را تحت فشار قرار دهد. در چنین سناریویی، بازدهی سهام غیردلاری احتمالاً از سهام دلاری عقب‌تر خواهد بود، مگر آنکه اقدامات حمایتی ویژه‌ای برای آنها صورت گیرد. از این رو کارشناسان غالباً توصیه می‌کنند که سرمایه‌گذاران ترکیبی متعادل از هر دو نوع سهام (دلاری و غیردلاری) را در پرتفوی خود داشته باشند. این تنوع‌بخشی کمک می‌کند در صورت تغییر شرایط اقتصادی، زیان احتمالی یک دسته با سود دسته‌ی دیگر جبران شود و سرمایه‌گذار به یک بازار خاص وابسته نباشد.
مقایسه مزایا و معایب سهام دلاری و غیردلاری
در ادامه یک جدول مقایسه‌ای از مزایا و معایب هر نوع سهام ارائه می‌شود:
|
جدول مقایسه سهام دلاری و غیردلاری |
||
|
نوع سهام |
مزایا |
معایب |
|
سهام‌های دلاری (صادرات‌محور) |
حفظ ارزش دارایی در برابر افت ریال (سپر تورمی قوی) بهره‌مندی از رشد نرخ ارز و تورم در درآمد شرکت اغلب همراه با رشد قیمت‌های جهانی کالاها امکان تقسیم سود نقدی قابل توجه |
وابستگی شدید به نرخ ارز افت قیمت در صورت تقویت ریال ریسک‌های تحریمی و نوسانات جهانی عدم ارتباط مستقیم با مصرف‌کننده داخلی |
|
سهام‌های غیردلاری (داخلی/ریالی) |
وابستگی کمتر به نوسانات ارزی و ثبات بیشتر در صورت ثبات اقتصادی بهره‌مندی از رشد تقاضای داخلی عملکرد بهتر در ثبات نرخ ارز تولید کالاهای ضروری با تقاضای پایدار |
آسیب‌پذیری در برابر تورم داخلی افت قدرت خرید مشتریان عقب‌ماندگی در جهش‌های ارزی سابقه قیمت‌گذاری دستوری در برخی صنایع |
در نهایت نقش طلا در پرتفوی سرمایه گذاری
طلا همیشه به عنوان یک دارایی امن در کنار سهام دلاری و غیر دلاری شناخته می‌شود. در شرایط تورمی، طلا توانسته ارزش سرمایه را حفظ کند و از دلار پیشی بگیرد. کارشناسان توصیه می‌کنند بین ۵ تا ۲۰ درصد پرتفوی سرمایه‌گذاران به طلا اختصاص داده شود تا ریسک کلی سبد کاهش یابد. گروه مالی کاریزما با ارائه طرح سرمایه‌گذاری در طلا، بستری امن برای سرمایه‌گذاری طلایی فراهم کرده است. این طرح مبتنی بر شمش طلای ۲۴ عیار است و از طریق اپلیکیشن کاریزما می‌توان به آن دسترسی داشت. سرمایه‌گذاری در این طرح بدون مالیات، بدون نیاز به نگهداری فیزیکی و با نقدشوندگی بالا انجام می‌شود.
سوالات متداول
تفاوت سهام دلاری و غیردلاری چیست؟
سهام دلاری به درآمدهای ارزی وابسته‌اند، در حالی که سهام غیردلاری بیشتر متکی بر بازار داخلی هستند.
در سال ۱۴۰۴ کدام‌یک سود بیشتری داشتند؟
سهام دلاری در شرایط تورمی عملکرد بهتری داشتند، اما با ثبات اقتصادی، سهام غیردلاری نیز رشد خوبی داشتند.
چرا طلا در پرتفوی اهمیت دارد؟
طلا پوشش‌دهنده ریسک تورم و کاهش ارزش پول ملی است.
اکبر
تاریخ : 31 - می - 2025آیا الان در سال ۱۴۰۴ بهتره بیشتر روی سهام دلاری تمرکز کنیم یا سهام غیردلاری هم ارزش سرمایه‌گذاری داره؟
کارشناس روابط عمومی
تاریخ : 31 - می - 2025در شرایط فعلی که نرخ ارز نوسانات قابل توجهی داره و تورم همچنان دغدغه‌ی اصلی اقتصاد کشوره، سهام دلاری مزیت محافظتی بیشتری برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کنه و معمولاً بازدهی اسمی بالاتری داره.