بر اساس اظهارات مقام های ارشد طالبان، خط ریلی خواف – هرات به سرعت در مسیر ساخت قرار داشته و تمامی چالش های موجود بر سر راه ساخت و بهره برداری از این خط ریلی برطرف شده است.
بازار؛ گروه بین الملل: با گذشت نزدیک به دو سال از بازگشت طالبان به عرصه قدرت در افغانستان و به دست گرفتن اداره این کشور، به نظر می رسد سران امارت اسلامی افغانستان اکنون به صورت آهسته در پی توسعه روابط تجاری خارجی و کسب درآمد از این بخش هستند.
از سوی دیگر، ادعای اخیر طالبان مبنی بر مبارزه جدی با کاشت و قاچاق مواد مخدر و اسلحه در افغانستان نیز نشان می دهد که رویکرد این گروه نسبت به مواضع آنها در دوران پیش از جمله ایالات متحده به این کشور و تسخیر آن بسیار متفاوت شده است. طالبان امروز وانمود می کند با رعایت مقررات تجارت بین الملل، بتواند حوزه مبادلات کالایی خود را تا حد امکان توسعه داده و از این طریق، نسبت به سامان دادن به نیازهای داخلی مردم در افغانستان و همچنین وارد کردن این کشور به عرصه تجارت بین الملل، اقتصاد جنگ زده افغانستان را سامان بخشد.
اهمیت مسیرهای مواصلاتی در توسعه تجارت خارجی افغانستان
کشور افغانستان به لحاظ شرایط توپوگرافی در عمده بخش های خود، شرایطی کاملا کوهستانی داشته و دارای مسیرهای عمدتا سنتی و صعب العبور است. همسایگی افغانستان با رشته کوه های پامیر در شمال و شمال شرق و همچنین رشته کوه های شرقی و جنوبی این کشور در همسایگی با دو کشور چین و پاکستان منجر به سخت و پر هزینه تر شدن شرایط ساخت مسیرهای جاده ای و ریلی شده است.
به جز چین که در برخی موارد عمدتا مربوط به کاوش های معدنی با افغانستان همکاری دارد، هیچ یک از قدرت های یاد شده حاضر به فعالیت در راستای ایجاد زیرساخت های حمل و نقلی لازم در افغانستان نیستند
همچنین باید به این نکته توجه داشت که در مسیرهای جذاب بین المللی مانند مسیر عبوری از منطقه دره واخان واقع در نزدیکی مرز غربی چین، کار ساخت مسیرها به دلیل عمق بیش از حد دره ها به طور حتم می بایست به کشورهایی چون چین، قدرت های اروپایی یا ایالات متحده سپرده شود که از تجهیزات و دانش محاسباتی روز برای ساخت و احداث مسیر در چنین مناطقی برخوردار هستند.
در شرایط کنونی نیز، به جز چین که در برخی موارد عمدتا مربوط به کاوش های معدنی با افغانستان همکاری دارد، هیچ یک از قدرت های یاد شده حاضر به فعالیت در راستای ایجاد زیرساخت های حمل و نقلی لازم در افغانستان نیستند و اساسا دولت های این کشورها، نه تنها طالبان را به رسمیت نشناخته، بلکه از هرگونه همکاری سیاسی – اقتصادی با این گروه نیز پرهیز می کنند.
با اینحال، اقغانستان برای توسعه تجارت بین المللی خود حتی در سطح منطقه ای، نیازمند بهبود مسیرهای مواصلاتی بین المللی در قالب ارتباطات دوجانبه یا در قالب کریدورهای منطقه ای است که در حال حاضر هیچ یک از این شرایط جهت بررسی روی میز طالبان قرار ندارند.
موقعیت ممتاز ایران و خط ریلی خواف – هرات برای اقتصاد افغانستان
با توجه به توضیحات بالا و نگاهی به نقشه جغرافیایی افغانستان به سادگی می توان متوجه شد که بهترین و ساده ترین راه پیش روی طالبان برای ارتباط با بازارهای جهانی در منطقه آسیای میانه و یا آب های گرم خلیج فارس به ویژه بندر چابهار، مسیر ایران است.
اتصال ایران به افغانستان ار طریق خط ریلی خواف – هرات و ایستگاه ریلی روزنک در مرز دو کشور از طریق منطقه ای واقع در دشت انجام شده که همین موضوع، کار بر روی توسعه زیرساخت های مورد نیاز جهت توسعه مسیرهای مواصلاتی را بسیار ساده و کم هزینه تر می کند.
عبدالسمیع درانی سخنگوی راه آهن افغانستان به تازگی در گفتگو با خبرگزاری طلوع افغانستان اعلام کرده که راه‌آهن خواف-هرات از مشهد ایران تا ایستگاه روزنک غوریان هرات آماده فعالیت شده و هیچ چالشی در این مسیر باقی نمانده است
راه آهن هرات واقع در غرب افغانستان و خواف واقع در شمال شرق ایران به طول ۲۲۶ کیلومتر، افغانستان را به خطوط ریلی ایران وصل می‌کند. هفتاد و هفت کیلومتر این خط آهن در خاک ایران و ۱۴۹ کیلومتر آن در خاک افغانستان ساخته شده است. اگرچه در پی جنگ داخلی دو سال پیش افغانستان، طالبان اقدام به تخریب خط ریلی ساخته شده از سوی ایران در این مسیر کردند؛ اما اکنون به نظر می رسد رهبران این گروه به دنبال احیای مسیر و اتصال ریلی به ایران هستند.
در همین راستا، مقامات طالبان به تازگی اظهارات دلگرم کننده ای در خصوص اتصال ریلی با ایران از طریق مسیر خواف – هرات داشته اند که قابل توجه است. عبدالسمیع درانی سخنگوی راه آهن افغانستان به تازگی در گفتگو با خبرگزاری طلوع افغانستان اعلام کرده که راه‌آهن خواف-هرات از مشهد ایران تا ایستگاه روزنک غوریان هرات آماده فعالیت شده و هیچ چالشی در این مسیر باقی نمانده است. وی همچنین تاکید کرده که قطعه چهارم خط آهن خواف – هرات نیز به زودی آغاز خواهد شد.
وی همچنین افزود: ما با تاجران حوزه غرب کشور نشست‌هایی داشتیم، در این نشست‌ها بخاطر آمادگی لازم و هماهنگی لازم با آنان صحبت شده است. تا چند هفته‌ی دیگر ما شاهد انتقال اموال تجارتی، صادرات و واردات و ترانزیت از این مسیر خواهیم بود.
از سوی دیگر، ذبیح الله مجاهد سخنگوی امارت اسلامی افغانستان در خصوص اهمیت اتصال ریلی این کشور گفته است: راه‌آهن یکی از راه‌های بسیار ارزان و سریع است که به تاجران ما کمک می‌کند تا اموال را از بیرون به‌گونه‌ی ارزان و در وقت کم وارد کنند. ما تلاش می‌کنیم که راه‌های آهن در نقاط مختلف افغانستان فعال باشد و بیشتر توسعه پیدا کند.
سخی احمد پیمان، معاون اول اتاق صنایع و معادن افغانستان نیز در خصوص اهمیت اتصال ریلی خواف – هرات به طلوع نیوز گفت: ما امیدوار هستیم که شاهد افتتاح راه‌آهن هرات – خواف باشیم تا بتوانیم حداقل منرال‌های معدنی (مواد معدنی) خود را به آسانی صادر کنیم و همچنان وارداتی که داریم از این طریق صرفه‌جویی خواهد شد. این راه، جایگزینی برای راه کراچی خواهد بود.
- نویسنده: تحلیل بازار
