اصفهان- با وجود تلاش‌های مستمر دستگاه‌های نظارتی و مقررات سخت‌گیرانه، اشتغال اتباع بیگانه غیرمجاز در اصفهان به یکی از معضلات جدی بازار کار تبدیل شده که پیامدهای گسترده اقتصادی و اجتماعی نیز دارد.
بازار، گروه استان‌ها؛ عاطفه علیان: بر اساس آمارهای رسمی، در استان اصفهان حدود ۱۰۰ هزار نفر از اتباع بیگانه به صورت غیرمجاز مشغول به کار هستند. این رقم نشان دهنده نسبت بالای اشتغال اتباع بیگانه در بازار کار استان است و نیازمند اقدامات جدی در این زمینه هستیم؛ برای مثال، از ۶ هزار و ۵۰۰ واحد صنفی شناسایی شده، بیش از ۲۰ درصد از آنها به کارگیری اتباع غیرمجاز را تایید کرده اند.
در استان اصفهان که یکی از مراکز صنعتی و تجاری کشور است، نرخ بیکاری به حدود ۹.۷ درصد رسیده است. مطابق نظر کارشناسان اداره کل کار، تعاون و رفاه اجتماعی استان اصفهان، اشتغال اتباع بیگانه غیرمجاز به شدت بر کاهش فرصت های شغلی برای کارگران بومی تأثیر گذاشته است. طبق بررسی ها، از هر ۱۰ فرصت شغلی، دو مورد توسط اتباع بیگانه غیرمجاز اشغال شده که این موضوع به ویژه در میان جوانان و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی محسوس است.
در همین ارتباط، استاد دانشگاه و کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با خبرنگار بازار اظهار کرد: ضعف در نظارت و کنترل بر استخدام اتباع بیگانه غیرمجاز یکی از عوامل اصلی این مشکل است.
ضرورت ثبت و کنترل استخدام اتباع بیگانه
حسین حسینی، افزود: تقویت نظارت ها و ایجاد سامانه های دقیق‌تر برای ثبت و کنترل استخدام اتباع بیگانه ضروری است و آگاه‌سازی کارفرمایان درباره قوانین و عواقب عدم رعایت آنها می‌تواند به کاهش اشتغال اتباع بیگانه غیرمجاز کمک کند.
وی تأکید کرد: همچنین برگزاری دوره های آموزشی و اطلاع رسانی منظم به کارفرمایان می تواند تأثیر مثبتی بر کاهش این معضل داشته باشد.
یک سوی ماجرا آنجاست که اشتغال اتباع بیگانه غیرمجاز فشار زیادی به نظام تأمین اجتماعی استان وارد کرده است. در حال حاضر، بیش از ۲۰ درصد از کارفرمایان در صنایع مختلف از اتباع بیگانه غیرمجاز استفاده می کنند، بدون اینکه حق بیمه آنان را پرداخت کنند.
اتباع بیگانه غیرمجاز معمولاً تحت شرایط کاری نامناسب و با دستمزد پایین تری به کار گرفته می شوند. این موضوع رقابت نابرابری در بازار کار ایجاد می کند که به نفع کارفرمایان سودجو تمام می‌شود و حقوق و مزایای کارگران ایرانی را به خطر می اندازد
این وضعیت باعث کاهش منابع مالی تأمین اجتماعی شده و مشکلات مالی برای بیمه شدگان قانونی ایجاد کرده است. طبق آمار، حدود ۱۵۰ میلیارد تومان از منابع تأمین اجتماعی استان به دلیل عدم پرداخت حق بیمه اتباع غیر مجاز دچار کمبود شده است.
اتباع بیگانه غیرمجاز معمولاً تحت شرایط کاری نامناسب و با دستمزد پایین تری به کار گرفته می شوند. این موضوع رقابت نابرابری در بازار کار ایجاد می کند که به نفع کارفرمایان سودجو تمام می‌شود و حقوق و مزایای کارگران ایرانی را به خطر می اندازد. گزارش های میدانی نشان می‌دهد که دستمزد اتباع غیرمجاز حدود ۳۰ درصد کمتر از کارگران بومی است که این امر موجب نارضایتی کارگران شده است.
امیر قاسمی، مدیر پروژه های اشتغال‌زایی در اصفهان در گفت و گو با خبرنگار بازار پیشنهاد کرد که برای کاهش وابستگی به اتباع بیگانه، باید به سرمایه گذاری در پروژه های اشتغال زایی و حمایت از کسب و کارهای داخلی توجه ویژه‌ای شود.
وی اظهار داشت: حمایت از کارگران داخلی و سرمایه گذاری در پروژه‌های جدید می تواند به جذب نیروی کار بومی و کاهش مشکلات ناشی از اشتغال اتباع غیرمجاز کمک کند.
اقدامات قانونی و نظارتی
و اما مدیر بازرسی و نظارت اصناف استان اصفهان نیز در گفت و گو با خبرنگار بازار بیان کرد: با وجود تلاش های گسترده برای کنترل و نظارت، اشتغال اتباع بیگانه غیرمجاز به یکی از چالش های اساسی بازار کار تبدیل شده است. این معضل پیامدهای اقتصادی و اجتماعی فراوانی به همراه دارد که نیازمند رسیدگی فوری است.
محمدجواد محمدی فشارکی، با اشاره به سابقه طولانی زندگی اتباع بیگانه در ایران افزود: اتباع کشورهای مختلف بیش از نیم قرن است که در کشور ما زندگی می‌کنند و هیچ کشوری به اندازه ایران نسبت به اتباع بیگانه چنین نگاه مثبت و همدلانه ای نداشته است؛ با این حال، اکنون که کشور همسایه به ثبات نسبی دست یافته، ضروری است که شرایطی فراهم شود که این عزیزان به وطن خود بازگردند.
مدیر بازرسی و نظارت اصناف استان اصفهان تأکید کرد: متأسفانه شمار زیادی از فرصت‌های شغلی که می‌تواند در اختیار جویندگان کار ایرانی قرار گیرد، به وسیله اتباع بیگانه غیرمجاز اشغال شده است. از این‌رو، بکارگیری این افراد در واحدهای صنفی به طور کلی ممنوع است و با کارفرمایان متخلف برخورد قانونی لازم صورت خواهد گرفت.
محمدی فشارکی: در شرایط کنونی که می توان از ظرفیت‌های فارغ‌التحصیلان و افراد جویای کار داخلی بهره‌برداری کرد، شایسته نیست کارفرمایان سودجو تنها به منظور فرار از پرداخت حق بیمه و ارائه دستمزد پایین، نیروی کار خارجی غیرمجاز را به خدمت بگیرند
وی افزود: در شرایط کنونی که می توان از ظرفیت‌های فارغ‌التحصیلان و افراد جویای کار داخلی بهره‌برداری کرد، شایسته نیست کارفرمایان سودجو تنها به منظور فرار از پرداخت حق بیمه و ارائه دستمزد پایین، نیروی کار خارجی غیرمجاز را به خدمت بگیرند.
محمدی فشارکی گفت: تیم های بازرسی و نظارت اصناف استان به بازرسی از واحدهای صنفی تولیدی، توزیعی و خدماتی خواهند پرداخت و متصدیان این واحدها موظف اند ضمن تسویه حساب با اتباع غیرمجاز، از بکارگیری آنها در محل کسب خودداری کنند. طبق قانون، کارفرمایانی که اتباع غیرمجاز را به کار می‌گیرند، مرتکب تخلف شده و برابر ضوابط قانونی با آنان برخورد خواهد شد.
اکنون اشتغال اتباع بیگانه غیرمجاز در استان اصفهان به چالشی جدی تبدیل شده است که نیازمند توجه و اقدام فوری است. پیامدهای اقتصادی و اجتماعی این پدیده، از جمله کاهش فرصت های شغلی برای کارگران داخلی و فشار به نظام تأمین اجتماعی، ضرورت برخورد قاطع با این معضل را نشان می دهد.
با تقویت نظارت ها، افزایش آگاهی عمومی، و سرمایه گذاری در پروژه‌های اشتغال زایی، می‌توان به بهبود وضعیت بازار کار و کاهش مشکلات ناشی از اشتغال اتباع بیگانه غیرمجاز امیدوار بود.
- نویسنده: تحلیل بازار
