زنجان-صادرات فرش استان زنجان به صورت غیر رسمی انجام می گیرد و در این میان یکی از چالش های عمده صادرات فرش زنجان نبود تجار بومی است و نامی از قال بافان ماهر این استان نیست.
بازار؛ گروه استان‌ها: همواره صنعت فرش یکی از صنایع پر طرفدار بین مردم ایران بوده و است و زن و مرد، پیر و جوان در این عرصه فعالیت می کنند. تارها و پودهایی که به هم بافته می شوند تا در کنار هم نقش و نگاری زیبا را رقم بزنند و اثری ارزشمند را خلق کنند و این اثر ارزشمند و بی بدیل فرشبافان زنجانی به رغم تلاش ها و زحمات فراوان به دلایل مختلف فاقد جایگاه مناسب در زمینه بازاریابی و صادرات است و متاسفانه حمایتی هم از این صنعت صورت نمی گیرد.
فرش امروز به عنوان یک هنر و یک صنعت مورد توجه قرار دارد و دست اندرکاران در قالبهای مختلف به تحلیل جایگاه فرش می پردازند به رغم وجود طرح ها و نقش های مختلف در زمینه صنعت فرش ماشینی فرش دستباف همواره از صنعت و بازار فرش ماشینی پیش بوده است.
فرشبافی یکی از صنایع دستی بومی استان زنجان است و سالها است با فرهنگ این دیار عجین شده و این هنر اصیل زنجانی ها هرچند نامهربانی زیادی به خود دیده ولی همچنان طرفداران زیادی دارد.
فرش زنجان از صنایع بومی استان محسوب می شود ولی مشکلات اقتصادی و نبود سرمایه گذاری لازم باعث شده تا این صنعت بی رونق شود و روز به روز از تعداد فعالان این عرصه کاسته می شود و در این راستا باید مسئولان تدبیری اتخاذ کنند تا تولید فرش در استان تقویت شود تا زمینه صادرات مستقیم فرش زنجان فراهم شود و به نام استانهای دیگر صادر نشود.
فرش بیدگینه، قولتوق از جنس پشم و شاه عباسی، خشتی، لچک ترنج، محرمات و گنبدی با جنس ابریشم، هر یک نقش و طرح خاص و کیفیتی منحصر به فرد دارد که نظر هر بیننده ای را به خود جلب می کند و در زنجان قالی بافان زیادی در این فعالیت می کنند.
فرش دستباف زنجان به دلیل کیفیت و زیبایی، شهرت جهانی یافته به طوری که جایگاه ویژه ای در بازار جهانی و نیز طرفداران بسیاری دارد ولی مشکلات زیادی در بخش بیمه و صادرات دارد و همچنین تحریم ها باعث شده تا صادرات فرش دستباف استان به کمترین خود برسد.
تامین اجتماعی زنجان قالی بافان را بیمه نمی کند
رئیس اداره سازمان صنعت فرش صنعت، معدن تجارت استان زنجان، در می گویدگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه بیش از ۳۳ هزار بافنده در استان زنجان وجو دارد، ابراز داشت: براساس آخرین آمار تنها پنج هزار و ۲۰۰ نفرقالی باف در استان بیمه هستند و بیمه تامین اجتماعی نسبت به بیمه قالی بافان همکاری مضاعف را داشته باشد و متاسفانه در این خصوص همکاری بسیار ضعیف است.
محسن جعفری با بیان اینکه اداره فرش استان افرادی که در این حرفه فعالیت می‌کنند را بیمه می‌کند ولی تامین اجتماعی همکاری لازم را ندارد، می افزاید:: اگر در استان به بیمه قالی بافان توجه شود تولید و صادرات فرش دستباف افزایش پیدا خواهد کرد
وی با بیان اینکه استان زنجان در تولید فرش پشمی در سطح کشور بسیار سرآمد است و بیش از ۶۰ درصد از قالیبافان زنجانی در تولید فرش پشمی فعالیت می کنند، ادامه می دهد:: باید حمایت لازم از قالی بافان صورت گیرد تا صنعت فرش در استان توسعه یابد.
جعفری: سالانه بیش از ۱۵۰هزار متر مربع فرش دستباف، ابریشم، پشم و تابلو فرش در استان زنجان تولید می شود
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، با اشاره به اینکه سالانه بیش از ۱۵۰هزار متر مربع فرش دستباف، ابریشم، پشم و تابلو فرش در استان زنجان تولید می شود، می گوید: متاسفانه صادرات فرش دستباف استان طی چند سال اخیر کاهش یافته و مجموع ارزش صادرات فرش دستباف استان از آغاز سالجاری تاکنون کاهش داشته است و امیدواریم طی سال آینده با حمایت دولت از فرش بافان تولید صادرات فرش دستباف استان افزایش یابد.
جعفری با بیان اینکه حمایت از تولیدکنندگان فرش دستباف باعث رونق این صنعت می شود ولی افزایش قیمت مواد اولیه فرش و تحریم ها علت مهم کاهش صادرات فرش دستباف است و باعث شده تا شاهد کاهش صادرات فرش دستباف در استان باشیم، می افزاید: همچنین اگر در استان زنجان به بیمه قالی بافان توجه شود تولید فرش دستباف و صادرات فرش دستباف هم افزایش پیدا خواهد کرد.
وی با بیان اینکه فرش ابریشم زنجان نسبت به فرش پشمی بهتر است، می گوید: متاسفانه بازار فرش پشم زنجان در نیمه اول سال راکد بود اما در مجموع کمی راضی کننده است.
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، با بیان اینکه افزایش قیمت مواد اولیه، دستمزد، تورم و کاهش ارزش پول ملی مشکلات و چالش هایی را برای فرش دستباف زنجان ایجاد کرده است، ادامه می دهد:: در زمان حاضر افزایش قیمت مواد اولیه به ویژه در فرش ابریشم تاثیر منفی گذاشته و مسائل دیگر را نیز به نوبه خود تحت تاثیر خود قرار داده و با وجود این مشکلات تولیدکنندگان زنجانی در حال فعالیت هستند و تعداد کارگاه های خانگی فرشبافی نیز طی سال های گذشته به ویژه در مناطقی خاص روند صعوی به خود گرفته است.
برخی از مشکلات کنونی فرش زنجان به بخش دولتی برمی گردد
جعفری با بیان اینکه برخی از مشکلات کنونی فرش زنجان به بخش دولتی برمی گردد، یاد آورشد: تامین تسهیلات ارزان قیمت و اعطای آن در قالب قرض الحسنه به تولیدکنندگان می تواند به رفع مشکلات کنونی این صنعت به ویژه تامین مواد اولیه و دستمزد بافندگان کمک زیادی بکند.
وی می افزاید: صادرات فرش زنجان با معضلاتی مواجه است و پیمان سپاری ارزی مهمترین و موثرترین عامل کاهش فروش و صادرات فرش دستباف زنجان است هرچند با پیگیری هایی که از سوی وزارت صمت و مرکز فرش انجام شد، در نهایت موفق شدند آن را از سه ماه به ۶ ماه افزایش دهند و با کارهای انجام گرفته فرش دستباف از پیمان سپاری ارزی خارج شده و به این طریق در مقابل تعهد ارزی، واردات انجام می شود که در صورت حمایت ها در توسعه صادرات اثرگذار خواهد بود.
یکی از چالش عمده صادرات فرش زنجان نبود تجار بومی است
رئیس اداره فرش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، با بیان اینکه یکی از چالش عمده صادرات فرش زنجان نبود تجار بومی است، می گوید: صادرات فرش استان زنجان به صورت غیر رسمی انجام می گیرد و در این میان یکی از چالش های عمده صادرات فرش زنجان نبود تجار بومی است و در زمان حاضر تاجران فرش دستباف زنجان از استان های تهران، قم و برخی مواقع اصفهان هستند که کار صادراتی توسط آنان انجام می شود و زنجان تاجر ندارد.
جعفری تصریح کرد: فرش ارزش می افزاید:ه بالایی دارد و با توجه به ظرفیت بالای فرش استان آن گونه که باید و شاید سرمایه گذاری لازم در آن انجام نمی گیرد.
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، در می گویدگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه سالانه بیش از ۱۵۰ هزار مترمربع فرش دستباف در استان زنجان تولید می‌شود، می گوید: ۷۶ کارگاه متمرکز فرشبافی و ۱۴۶ کارگاه غیرمتمرکز در استان فعال است.
مجید گلشنی فرد، به درآمد ۱۰۰ میلیارد تومانی فرش دستباف در استان اشاره کرد و بیان داشت: قالیبافان استان با این همه ارزش آفرینی متاسفانه در مضیقه هستند.
وی می گوید: شمار شاغلان دائمی فرشبافی در استان بالغ بر ۳۰ هزار نفر است و تنها بیش از پنج هزار نفر از فعالان این رشته بیمه هستند.
گلشنی: استان زنجان در تولید فرش ابریشمی و پشمی در سطح کشور سرآمد است و ۶۱ درصد از قالیبافان زنجانی در تولید فرش پشمی فعالیت می کنند
رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت استان زنجان، با بیان اینکه این استان در تولید فرش ابریشمی و پشمی در سطح کشور سرآمد است و بیش از ۶۱ درصد از قالیبافان زنجانی در تولید فرش پشمی فعالیت می کنند، می گوید: امیدواریم تا پایان سالجاری تولید فرش دستباف در استان افزایش خوبی داشته است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف روستایی استان زنجان در می گویدگو با خبرنگار بازار، می گوید: سرمایه گذار بومی فرش در استان وجود ندارد تولیدات فاخر زنجان به نام استان های دیگر ثبت می شود.
ناصر باباخانی می گوید:در زمان حاضر بیمه قالیبافان مشکلاتی دارد که تخصیص سهمیه بیمه برای این قشر از سوی سازمان تامین اجتماعی می تواند مشکلات آنها را کاهش دهد.
وی یادآورشد: پیش از این ۶۲ هزار نفر در استان قالی باف وجود داشت بود که با پالایش تامین اجتماعی این تعداد به ۳۳ هزار نفر کاهش یافته است.
رئیس اتحادیه فرش دستباف روستایی استان زنجان، می افزاید: فرش زنجان از تنوع زیادی برخوردار است و فرش ابریشم، قلتوق و بیدگینه زنجان زبانزد است و در جایگاه بالایی قرار گرفته و حرفی برای می گویدن دارد و طی سال های گذشته خرید و فروش فرش رونق زیادی داشت اما در سال های اخیر رونق خود را از دست داده است.
وی با بیان اینکه باباحانی ادامه می دهد: تفاهم نامه بین سازمان صمت و آستان قدس رضوی منعقد شده تا با دیدگاه حمایتی، تسهیلاتی را برای خرید فرش تولیدکنندگان و بافندگان در نظر بگیرند که تاکنون در حد حرف بوده و عملیاتی نشده است.
۸۰ درصد فرش زنجان به صورت به صورت چمدانی صادر می شود
رئیس اتحادیه فرش دستباف روستایی استان زنجان، بیان داشت: بیش از ۸۰ درصد فرش زنجان به صورت ریز بافت، ابریشم و تابلو فرش به صورت چمدانی صادر می شود.
عامل توسعه خوشه فرش دستباف استان زنجان در می گویدگو با خبرنگار بازار، می گوید: طی سال های ۹۳ تا ۹۷ مطالعات پروژه توسعه فرش استان انجام گرفت و پس از سال ۹۷، یکی از کارهای “عامل توسعه خوشه فرش” ایجاد شبکه فراگیر است که طبق تصمیم گیری ها این کار به اتحادیه فرش دستباف روستایی محول شد.
فیرزوه حاج علی اکبری اظهار داشت: طی سال های گذشته بخش اعظمی از بازار صادراتی فرش را از دست دادیم که به عوامل متعددی از قبیل قدرت اقتصادی مردم و وجود رقبا از قبیل فرش ماشینی به دلیل قیمت پایین آن باز می گردد.
یکی از دلایل مهم موفق نشدن صادرات فرش ایران به ویژه استان زنجان بی توجهی به طراحی های نو است
وی می گوید: کشورهای اروپایی و حتی آمریکا بزرگترین بازارهای صادراتی فرش استان را تشکیل می دادند ولی به دلیل تحریم ها بازارهای صادراتی را از دست داده ایم و در این میان همواره فرش های ایرانی به ویژه استان زنجان با مشکلاتی مواجه بوده است.
حاج علی اکیری ادامه می دهد: یکی از دلایل مهم موفق نشدن صادرات فرش ایران به ویژه استان زنجان بی توجهی به طراحی های نو است و در زمان حاضر در بازار جهانی فرش رقبایی از کشورهای افغانستان، ترکیه و چین وارد میدان شدند.
وی می گوید: تولیدات این حوزه باید منطبق بر بازارهای جهانی، نیاز مخاطبان و سلایق آنها باشد در غیر این صورت موفق نمی شویم.
عامل توسعه خوشه فرش دستباف استان زنجان می افزاید: فرش های ابریشم زنجان به نام استان های دیگر به فروش می رسد، حتی به کشورهای دیگر فروخته می شود و در واقع به صورت اسمی موفق نیستیم و فرش های ابریشم زنجان به نام استان های دیگر به فروش می رسد، حتی به کشورهای دیگر فروخته می شود.
علی اکبری می گوید: کارگاه های سنتی زیادی در استان زنجان وجود دارد و باید حمایت لازم از آنها صورت گیرد.
قالی باف و تولید کننده فرش دستباف در می گویدگو با خبرنگار بازار، می گوید: تامین اجتماعی بیمه قالی بافان را رد می کند و از طرفی هم تسهیلاتی به تولید کنندگان فرش داده نمی شود و این خود به نوبه خود باعث می شود انگیزه برای تولید فرش دراستان ضعیف شود.
فاطمه احمدی اصل می گوید: اتحادیه در راستای تولید فرش با کیفیت مربیان با تجربه را استخدام می کند تا بتواند تولید فرش با کیفیت را با توان تمام دنبال کند.
وی می گوید: قالیبافان برای بافتن فرش نیاز به تسهیلات دارند و کار اصلی قالیباف فرش است و باید این تسهیلات کمک حال او باشد.
بی شک در استان زنجان پتانسیل خوبی برای توسعه صادرات فرش داریم که باید استفاده لازم از این امر صورت بگیرد.به هر حال صنعت فرش زنجان به لحاظ برخوردداری از زیرساخت ها دارای مشکلات هست، زیرساخت هایی که هرچند در حال حاضر روندی مطلوب را طی نمی کنند.
- نویسنده: تحلیل بازار
