رئیس دانشگاه پیام نور استان البرز گفت: اگر بخواهم فقط یک تغییر اساسی در نظام دانشگاهی کشور ایجاد کنم، بدون تردید «گذار از آموزش حافظهمحور به آموزش مهارتمحور» را انتخاب میکنم.
به گزارش خبرگزاری تسنیم از کرج، روز دانشجو در تقویم ملی ایران، بیش از آنکه صرفاً یادآور حضور جوانان در دانشگاهها باشد، نمادی است از مبارزه برای استقلال فکری، عدالتخواهی و مسئولیت اجتماعی. ۱۶ آذر هر سال به ما یادآوری میکند که دانشگاهها فراتر از مکانی برای آموزش رسمی هستند و باید محلی پویا، اثرگذار و متصل به جامعه باشند؛ جایی که شور جوانی، کنجکاوی فکری و امید به آینده با هم ترکیب میشود و مسیر تحول فردی و اجتماعی را هموار میکند.
در طول تاریخ معاصر ایران، دانشجویان همواره نقشی محوری در تحولات اجتماعی، سیاسی و علمی ایفا کرده و توانستهاند با نقد سازنده، مطالبهگری و مشارکت فعال، اثرگذاری خود را بر سرنوشت کشور نشان دهند. این واقعیت نشان میدهد که دانشگاه زمانی میتواند به رسالت واقعی خود عمل کند که میان دانش نظری و پرسشگری عملی پیوندی مستحکم برقرار شود؛ پیوندی که به دانشجو امکان میدهد همزمان به یادگیری علم و درک مسائل جامعه بپردازد و در مسیر آیندهسازی نقشآفرین باشد.
در این چارچوب، دانشگاه پیام نور جایگاهی ویژه دارد؛ نهادی که با گستردگی جغرافیایی و ارائه فرصتهای تحصیلی در مناطق دور از مراکز استان، نقش مهمی در ترویج عدالت آموزشی و دسترسی برابر به تحصیل ایفا میکند. این دانشگاه با تأکید بر آموزش خودآموز و محوریت مطالعه مستقل، به دانشجویان مهارتهایی مانند مدیریت زمان، تحقیق مستقل و توانایی تحلیل و حل مسئله را میآموزد.
این مهارتها در بسیاری از دانشگاههای دیگر کمتر تقویت میشوند. فارغالتحصیلان پیام نور، با توجه به آمار، توانستهاند در آزمونهای تحصیلات تکمیلی، استخدامی و حتی آزمونهای تخصصی موفق عمل کنند و نشان دهند که آموزش صحیح، حتی با محدودیتهای منابع، میتواند نتایج قابلتوجهی به همراه داشته باشد.
با توجه به تغییرات روزافزون فناوری و ضرورت پیوند آموزش با نیازهای بازار کار، دانشگاه پیام نور تلاش کرده آموزش حضوری، نیمهحضوری و الکترونیکی را در کنار یکدیگر قرار دهد و با بهروزرسانی منابع و ارتباط مستقیمتر دانشجو با اساتید، کیفیت آموزشی را ارتقا دهد. با این پیشزمینه، گفتوگوی خبرنگار تسنیم با حمید سعیدیان، رئیس دانشگاه پیام نور استان البرز فرصتی است تا وضعیت کنونی دانشگاه، تغییرات آموزشی، مطالبات دانشجویان و نقش تشکلهای دانشجویی بررسی شود.
تسنیم: روز دانشجو برای شما چه مفهومی دارد و فکر میکنید امروز دانشجوی ایرانی چه تفاوتی با نسلهای پیشین دارد؟
۱۶ آذر در حافظه تاریخی ملت ایران، نماد حضور مؤثر دانشگاه و دانشجو در سرنوشت کشور است؛ روزی که یادآور میشود دانشگاه تنها محل آموزش رسمی نیست، بلکه دستگاهی زنده، آگاه، پویا و اثرگذار است که پیوند میان شور جوانی، امید به آینده، نقد، مسئولیتپذیری و آیندهسازی را ایجاد میکند.
در تمام ادوار و زمانها، دانشگاه زمانی مؤثر بوده که دانشجویان توانستهاند میان دانش نظری و پرسشگری پیوند برقرار کنند. روز دانشجو برای بنده مفهوم مطالبه گری، نقد سازنده ساختار حکومتی و برنامهریزی برای آینده دارد. دانشگاه هر زمان توانسته این سه محور را تقویت کند، در جامعه نقشآفرینی چشمگیرتری داشته است.
تسنیم: اصلیترین مطالبات دانشجویان دانشگاه پیام نور را چه میدانید؟
دانشگاه پیامنور بخش مهمی از نظام آموزش عالی کشور است که ویژگیهای خاص آن بهصورت مستقیم بر عدالت آموزشی، فرصتهای یادگیری و تربیت دانشجو اثر گذاشته است. گستردگی جغرافیایی واحدها باعث شده تحصیل در مناطق دور از مرکز استان امکانپذیر شود.
هزینههای مناسبتر تحصیل نسبت به بسیاری از دانشگاهها، در کاهش تبعیض آموزشی مؤثر بوده و امکان تحصیل همزمان با کار یا مسئولیتهای خانوادگی نیز برای بسیاری از دانشجویان فراهم شده است؛ امتیازی که در سایر شیوههای آموزش محدودتر است.
به این ترتیب پیامنور توانسته فاصله میان طبقات و مناطق مختلف کشور را در دسترسی به آموزش عالی کاهش و بخش قابلتوجهی از تقاضای تحصیل را پوشش دهد. تأکید بر خودآموزی و مطالعهمحوری (کتاب محور و آزمون محور) باعث شده که دانشجو مهارتهای فردیتری مانند نظم در یادگیری، مدیریت زمان و توانایی پژوهش مستقل را کسب کند.
به گواه آمار نزدیک ۲۰ درصد از پذیرفته شدگان در آزمون تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد از فارغالتحصیلان پیام نور بوده و معمولاً فارغالتحصیلان این دانشگاه در آزمونهای استخدامی موفق هستند. بهعنوانمثال نفرات برتر آزمون وکلای استان از فارغالتحصیلان این دانشگاه به شمار میروند.
تسنیم: کیفیت آموزش در دانشگاه پیام نور نسبت به سالهای گذشته چه تغییری کرده است؟
آمیزهای از آموزش حضوری، نیمهحضوری و الکترونیکی زمینه آشنایی با الگوهای جدید یادگیری را فراهم کرده است؛ الگویی که در بسیاری از دانشگاههای دنیا نیز رو به گسترش است. بهروزرسانی منابع درسی، ایجاد امکان ارتباط مستقیمتر با اساتید برای رفع اشکال، ثبات شهریهها و جلوگیری از افزایشهای ناگهانی آن و افزایش سطح کیفیت آموزش مجازی و سامانههای LMS از جمله مطالبات دانشجویان پیام نور است.
پیوند واقعی آموزش با مسائل جامعه، ارتقای کیفیت علمی و گرایش به محتوامحوری و توسعه آموزش الکترونیک/ ترکیبی از جمله اقداماتی است که در این دوره برای افزایش کیفیت آموزش در نظر گرفته شده است. بهروز کردن مطالب و سیلابسهای دروس نیز از جمله اقدامات مؤثر در این زمینه محسوب میشود.
تسنیم: وضعیت تشکلهای دانشجویی در دانشگاه چگونه است؟ آیا فعالیت آنها را حمایت میکنید؟
تشکلهای دانشجویی از قبیل انجمنهای علمی (شیمی، زیست، عمران، حقوق و …)، بسیج دانشجویی، انجمن اسلامی و … در دانشگاه فعال هستند و مدیریت و دانشگاه از فعالیتهای این تشکلها حمایت قاطع دارد. این تشکلها برنامههای متنوعی را در دانشگاه و بیرون از آن انجام دادهاند یا در حال انجام هستند.
مشارکت در برگزاری مناسبتهای فرهنگی، سیاسی و علمی و برگزاری اردوهای علمی و تفریحی از جمله اقدامات با مشارکت این تشکلهاست. ایجاد فضاهای تعامل دانشجویی در مراکز مختلف، تقویت انجمنهای علمی و فرهنگی، مشارکت تشکلهای دانشجویی در سیاستگذاری دانشگاه برای افزایش شفافیت در تصمیمات آموزشی و تقویت شوراهای صنفی فعال و پاسخگو از جمله اقداماتی است که برای فعال نگهداشتن تشکلهای دانشجویی مدنظر است.
تسنیم: برنامه عملی دانشگاه برای کنترل روند افزایشی شهریه چیست؟ آیا قرار است دوباره افزایش شهریه داشته باشیم؟
شهریه دانشگاه پیام نور نسبت به دانشگاههای شهریه بگیر بسیار پایین است. با این حال صندوق کمک به دانشجویان بیبضاعت از محل کمکهای کارکنان و خیرین فعال است. حرکت جدیدی که در دوره مدیریت جدید صورت گرفته، فعال کردن مجمع حامیان دانشگاه پیام نور بوده که در استان البرز نیز فعال شده است.
هیئتمدیره این مجمع جمعی از خیرین خوشنام و کارآفرین استان هستند که با برنامهریزی مناسب حمایت مالی از دانشجویان بیبضاعت از طریق این مجمع صورت خواهد گرفت. هدف دیگر این مجمع انتقال تجارب در حوزه کارآفرینی و مهارتی به دانشجویان است که با استفاده از پتانسیل کارآفرینان و صنعتگران، فرصت ایجاد موقعیت شغلی برای فارغالتحصیلان به وجود خواهد آمد. از طرفی قرار نیست افزایش شهریه داشته باشیم.
تسنیم: اگر بخواهید یک تغییر اساسی در نظام دانشگاهی کشور ایجاد کنید، آن تغییر چیست؟
اگر بخواهم فقط یک تغییر اساسی در نظام دانشگاهی کشور ایجاد کنم، بدون تردید «گذار از آموزش حافظهمحور به آموزش مهارتمحور» را انتخاب میکنم؛ تغییری که اگر واقعاً و عمیقاً اتفاق بیفتد، تمام ساختار دانشگاه را از برنامهریزی درسی تا شیوه ارزیابی، نقش استاد، بودجه و حتی بازار کار دگرگون میکند.
دانشجو تعداد زیادی واحد را پاس میکند، اما در بسیاری از رشتهها مهارت عملی کافی را ندارد، نحوه حل مسئله و کار تیمی را نیاموخته و برای بازار کار آماده نیست که این فاصله عمیق میان «دانش» و «مهارت» باعث بیکاری افراد تحصیلکرده شده است.
وقتی دانشجویان مهارت تفکر انتقادی، طراحی، خلق، تحلیل و کارآفرینی داشته باشند و یاد بگیرند روی پروژههای واقعی کار کنند، دانشگاه به موتور نوآوری و جامعه بهتدریج به اقتصاد دانشبنیان واقعی تبدیل میشود. با توجه به پیشرفت فناوری و هوش مصنوعی دروس و رشتههای دانشگاهی بهروز نشدهاند.
این در حالی است که تلاشهایی در این زمینه از جمله تأسیس مرکز TMC در دانشگاه و برگزاری کارگاههای آموزشی و مهارتی در رشتههای مختلف در واحد ارتباط با صنعت و کارآفرینی و آموزشهای آزاد صورت گرفته است.
تسنیم: بعضاً گفته میشود انگیزه و مشارکت اجتماعی دانشجویان نسبت به دهه ۸۰ و ۹۰ بسیار پایینتر آمده است. به نظر شما علت این «بیتفاوتی دانشجویی» چیست؟
این موضوع معمولاً محصول یک علت واحد نیست، بلکه نتیجه انباشتی از تحولات اقتصادی، فرهنگی، دانشگاهی و اجتماعی است و کاهش ارزش اقتصادی مدرک دانشگاهی و نامشخص بودن آینده شغلی و تورم اقتصادی از جمله این دلایل هستند.
در گذشته دانشگاه محل تولید فکر و گفتوگو و نقد بود اما امروزه اینفلوئنسرها، شبکههای اجتماعی و رسانههای غیررسمی بخش بزرگی از نقش دانشگاه را گرفتهاند. با این امکانات، دانشجو برای فعالیت اجتماعی دیگر نیاز به تشکل، انجمن یا فضای دانشگاه ندارد. در واقع دنیای دیجیتال رقیبی جدی برای «مشارکت واقعی» است و این باعث شده که دانشجویان امروز بیشتر فردگرا شوند.
گفتوگو: مینا صدیقیان
انتهای پیام/
- نویسنده: تسنیم tasnimnews
