به عبارت دیگر، فشار خون ریوی (PH) به معنای افزایش فشار در ریه‌هاست. در این وضعیت، عروق کوچک ریه، شامل شریان‌ها و مویرگ‌ها، تنگ شده و مسدود خواهند شد. این تغییرات سبب می‌شود خون به سختی از قلب به ریه‌ها منتقل شود و فشار در شریان‌های ریه افزایش یابد. در نهایت، ناحیه راست قلب باید تلاش بیشتری برای پمپاژ خون به ریه‌ها انجام دهد که ممکن است به خستگی و ضعف عضله قلب منجر شود. به دلیل تنوع زیاد علل فشار خون ریوی، شناسایی دقیق علت افزایش فشار ریه پیش از شروع درمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
منظور از فشار خون ریوی چیست؟
پرفشاری خون ریوی به معنای بالا رفتن فشار خون در شریان‌های ریوی و عروق کوچک ریه است. در شرایط عادی، فشار خون در این عروق کمتر از فشار در دیگر قسمت‌های بدن است، اما در پرفشاری خون ریوی، این فشار به طور غیرطبیعی افزایش می‌یابد. علت اصلی و مهم این وضعیت اغلب به دلیل تنگ شدن یا انسداد شریان‌های ریه است که منجر به محدود شدن جریان خون به ریه‌ها و در نهایت بالا رفتن فشار می‌شود.
جهت اندازه‌گیری فشار خون ریوی، نیاز به مراجعه به پزشک و انجام معاینات است. تشخیص این وضعیت در اغلب موارد از طریق روش‌های مختلفی مانند نوار قلب (ECG)، اکوکاردیوگرافی، اسکن ریه یا تست ورزش انجام می‌شود.
بررسی نشانه‌ها و علائم فشار خون ریوی
تشخیص فشار خون ریوی می‌تواند دشوار باشد، زیرا ممکن است در مراحل اولیه علائم خاصی نداشته باشد یا علائم آن شبیه به نشانه‌های سایر بیماری‌ها باشد. برخی افراد ممکن است سال‌ها پیش از تشخیص فشار خون ریوی، نشانه‌هایی را تجربه کنند که با گذر زمان بدتر می‌شود و ممکن است به عوارض جدی مثل نارسایی قلب راست منجر شود. به طور کلی، یکی از اولین علائم معمولاً تنگی نفس یا سبکی سر در هنگام فعالیت است. با پیشرفت بیماری، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کاهش اشتها
- کبودی لب‌ها
- افزایش ضربان قلب
- احساس خستگی مداوم
- درد یا فشار در قفسه سینه
- درد در سمت راست بالای شکم
- تورم در اندام‌ها یا تجمع مایع در شکم
- احساس سرگیجه یا کاهش سطح هوشیاری
- تنگی نفس هنگام انجام فعالیت‌های معمولی مانند بالا رفتن از پله
چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون ریوی روی هستند؟
هایپرتنسیون ریوی یا فشارخون ریوی می‌تواند بر افراد با شرایط مختلف قلبی و ریوی در هر سنی تاثیر بگذارد. به عنوان مثال، در میان کسانی که به اسکلرودرمی مبتلا هستند، حدود ۳۰ درصد دچار این مشکل می‌شوند. این بیماری می‌تواند حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از افرادی که به بیماری سلول داسی شکل مبتلا هستند را نیز تحت تاثیر قرار دهد. تقریباً همه کسانی که از بیماری شدید دریچه میترال رنج می‌برند، به این وضعیت مبتلا هستند. علاوه بر این، حدود ۶۵ درصد از افرادی که مشکل دریچه آئورت دارند، تحت تأثیر قرار می‌گیرند. همچنین، تقریباً یک نفر از هر ۲۰۰ نفر مبتلا به HIV نیز ممکن است به هایپرتنسیون ریوی دچار شود.
عوارض فشار شریان ریوی چیست؟
فشار خون بالا در ریه‌ها می‌تواند مشکلات جدی و متعددی را برای فرد بیمار ایجاد کند. از جمله این مشکلات می‌توان به خونریزی که ممکن است با سرفه‌های خونی همراه باشد، اشاره کرد و این وضعیت می‌تواند کشنده و خطرناک باشد. علاوه بر این، آریتمی‌های قلبی به دنبال ضربان‌های غیرطبیعی ناشی از اختلالات در حفرات قلب ایجاد می‌شود که ممکن است سبب گیجی، تپش قلب یا حتی غش شود.
بزرگ شدن بطن راست قلب و نارسایی قلبی نیز از دیگر عوارض است که منجر به سخت‌تر شدن عملکرد قلب جهت پمپاژ خون می‌شود و در نهایت می‌تواند سبب نارسایی بطن چپ شود. علاوه بر این، لخته‌های خونی ممکن است به صورت غیرطبیعی شکل بگیرند و به ریه‌ها منتقل شوند که فشار خون بالا در ریه‌ها را تشدید می‌کند.
درمان فشار خون ریوی چگونه است؟
لازم به ذکر است که پرفشاری خون ریوی به طور کامل قابل درمان نیست، اما پزشکان می‌توانند به طور مؤثری به مدیریت این وضعیت به شما کمک کنند. درمان می‌تواند به کاهش علائم و کند کردن پیشرفت بیماری کمک چشمگیری کند. یافتن درمان مناسب جهت فشار خون ریوی ممکن است زمان‌بر باشد و اغلب به مراقبت‌های ویژه و پیگیری منظم نیاز دارد. پس از تشخیص این بیماری، پزشک ممکن است از روش‌های مختلفی حهت درمان استفاده کند، از جمله تجویز داروهای خاص یا در موارد شدیدتر، انجام عمل جراحی قلب.
آیا فشارخون ریوی خطرناک است؟
بله، فشار خون ریوی بالا می‌تواند خطرناک باشد. این وضعیت که به آن فشار خون ریوی (پالوموناری) بالا گفته می‌شود، می‌تواند منجر به فشار اضافی بر روی قلب و ریه‌ها شود و منجر به مشکلات جدی مانند تنگی نفس، نارسایی قلبی و کاهش عملکرد کلی بدن گردد. درمان و مدیریت فشار خون ریوی بالا به شناسایی دقیق علت آن و پیروی از توصیه‌های پزشک بستگی دارد. در نهایت مراجعه به پزشک متخصص و ماهر بسیار حائز اهمیت بوده و درمان آن ممکن است شامل مصرف برخی از داروها، تغییرات در سبک زندگی و در برخی موارد، جراحی باشد.
فشار خون ریوی نرمال چند است؟
به طور معمول فشار خون ریوی کمتر از فشار خون سیستمیک است و در حالت نرمال بین ۸ تا ۲۰ میلی‌متر جیوه قرار دارد. در صورتی که فشار شریان‌های ریوی بیش از ۲۵ میلی‌متر جیوه در حالت استراحت یا بیش از ۳۰ میلی‌متر جیوه در حین فعالیت بدنی باشد، این وضعیت به عنوان فشار خون ریوی بالا شناخته می‌شود و نیاز به مراجعه سریع به پزشک خواهد داشت.
سخن پایانی
فشار خون ریوی به فشاری اطلاق می‌شود که در عروق ریوی به وجود می‌آید؛ این عروق خون با میزان اکسیژن پایین را از قلب به ریه‌ها برای دریافت اکسیژن منتقل می‌کنند. در حالت طبیعی، این فشار کمتر از فشار خون در سایر نقاط بدن است و جهت عملکرد صحیح قلب و ریه‌ها ضروری است. اما در صورتی که این فشار به طور غیرعادی بالا رود، وضعیت به نام پرفشاری ریوی یا هایپرتنسیون ایجاد می‌شود که می‌تواند به قلب و ریه‌ها آسیب برساند و نیازمند تشخیص و درمان سریع است.
مهدی بابایی
تاریخ : 7 - سپتامبر - 2024سلام ابتلا به فشار خون ریوی ژنتیکیه و باید مراقبش باشیم.
کارشناس روابط عمومی
تاریخ : 7 - سپتامبر - 2024سلام مهدی بابایی از اینکه مطالب ما باری شما مفیده واقع شده است خرسندیم.