قفقاز جنوبی به فضایی پر مناقشه تبدیل شده است که در آن کریدورهای اقتصادی با منافع استراتژیک قدرت های جهانی و منطقه ای از جمله ترکیه، روسیه، ایران و اتحادیه اروپا تلاقی می کنند.
بازار؛ گروه بین الملل: «رشاد نبی اف»، وزیر توسعه دیجیتال و حمل و نقل آذربایجان و «روشن رستموف»، رئیس راه آهن آذربایجان سفر رسمی خود به گرجستان را آغاز کرده اند که بر همکاری راهبردی رو به رشد بین دو کشور تاکید می کند. این سفر که شامل دیدارهای سطح بالا با وزیر اقتصاد و توسعه پایدار گرجستان است، نشان دهنده تعهد به تقویت اتصال حمل و نقل، تقویت روابط اقتصادی و تحکیم نقش منطقه در مسیرهای تجاری جهانی است.
با تغییر پویایی تجارت منطقه ای در بحبوحه چالش های زنجیره تامین جهانی در حال تحول، گرجستان و آذربایجان خود را به عنوان کریدورهای ترانزیتی کلیدی که اروپا، منطقه خزر و آسیای مرکزی را به هم متصل می کند، قرار می دهند. نوسازی زیرساخت‌ها – به‌ویژه در راه‌آهن‌ها، بزرگراه‌ها و بنادر – به اولویت اصلی هر دو دولت تبدیل شده است زیرا آنها به دنبال گسترش نقش خود در شبکه‌های حمل‌ونقل بین‌المللی هستند.
راه آهن باکو-تفلیس-قارص (BTK) همچنان محور این استراتژی است. این راه‌آهن که در ابتدا برای تسهیل تجارت بین ترکیه، گرجستان و آذربایجان راه‌اندازی شد، در حال توسعه بیشتر برای جابه‌جایی افزایش ترافیک بار است. انتظار می‌رود سرمایه‌گذاری آذربایجان در کریدور باکو-تفلیس-قارص کارایی آن را افزایش دهد، زمان ترانزیت را کاهش دهد و قابلیت حیات آن را به عنوان جایگزینی برای مسیرهای حمل و نقل سنتی از طریق روسیه تقویت کند.
قفقاز جنوبی به فضایی پر مناقشه تبدیل شده است که در آن کریدورهای اقتصادی با منافع استراتژیک قدرت های جهانی و منطقه ای از جمله ترکیه، روسیه، ایران و اتحادیه اروپا تلاقی می کنند
بنادر دریای سیاه گرجستان نیز نقش مهمی در این معادله دارند. با افزایش علاقه بازارهای اروپایی و آسیایی به ایجاد تنوع در کریدورهای ترانزیتی، این کشور به دنبال نوسازی و توسعه زیرساخت های بندری خود است. این امر امکان حجم بیشتری از محموله های باری بین آذربایجان و اروپا را فراهم می کند، به ویژه در شرایطی که تقاضا برای صادرات انرژی و تجارت کالا همچنان در حال رشد است.
فراتر از زیرساخت ها، مشارکت آذربایجان و گرجستان دارای وزن ژئوپلیتیکی قابل توجهی است. قفقاز جنوبی به فضایی پر مناقشه تبدیل شده است که در آن کریدورهای اقتصادی با منافع استراتژیک قدرت های جهانی و منطقه ای از جمله ترکیه، روسیه، ایران و اتحادیه اروپا تلاقی می کنند. سرمایه‌گذاری‌های رو به رشد آذربایجان در زیرساخت‌های ترانزیت و لجستیک نشان‌دهنده جاه‌طلبی گسترده‌تر برای قرار گرفتن خود به عنوان بازیگر پیشرو در کریدورهای تجاری شرق-غرب و شمال-جنوب است.
«واختانگ مایسایا»، تحلیلگر سیاسی گرجستان همکاری عمیق بین آذربایجان و گرجستان را به عنوان بخشی از همسویی گسترده تر ژئواکونومیک شامل ترکیه و قزاقستان توصیف کرد. وی بر تلاش‌های جمهوری آذربایجان برای گسترش کریدورهای حمل‌ونقلی که روسیه را دور می‌زند و راه‌های تجاری جایگزین برای بازارهای اروپایی و آسیایی فراهم می‌کند، تاکید کرد.
مایسایا توضیح داد: آذربایجان به سرعت به عنوان یک مرکز لجستیک کلیدی در حال ظهور است و از موقعیت جغرافیایی و منابع انرژی خود برای ایجاد نفوذ اقتصادی بلندمدت استفاده می کند. وی تاکید کرد که سرمایه گذاری های جاری در راه آهن باکو – تفلیس – قارص و پروژه های حمل و نقل اضافی، رهبری منطقه ای آذربایجان را در ترانزیت و لجستیک تقویت می کند.
باید گفت ادغام گرجستان در کریدورهای حمل و نقل بین المللی از جمله کریدور میانه، انعطاف پذیری اقتصادی آن را افزایش می دهد. همکاری استراتژیک با آذربایجان نقش گرجستان را به عنوان یک کشور ترانزیتی تقویت می کند و در عین حال جریان های تجاری قابل پیش بینی تر و با ثبات تر را تضمین می کند. گرجستان بر جذب سرمایه گذاری برای نوسازی زیرساخت های حمل و نقل به ویژه بنادر، راه آهن و بزرگراه ها متمرکز است تا بتواند با ترکیه و ایران رقابت کند.
تمرکز آذربایجان بر اقتصاد دیجیتال، از جمله ابتکارات برای توسعه سیستم‌های گمرکی هوشمند و ردیابی خودکار بار، با جاه‌طلبی‌های گرجستان برای مدرن‌سازی مکانیسم‌های تسهیل تجارت همسو است
علاوه بر زیرساخت‌های حمل و نقل، انتظار می‌رود که مذاکرات بین مقامات آذربایجان و گرجستان تلاش‌های گسترده‌تری برای یکپارچگی اقتصادی را پوشش دهد. دیجیتالی‌سازی و پیشرفت‌های فن‌آوری در تجارت و لجستیک مدرن به طور فزاینده‌ای اهمیت پیدا می‌کنند و هر دو کشور فرصت‌هایی را برای همکاری عمیق‌تر در زیرساخت‌های دیجیتال و راه‌حل‌های لجستیک هوشمند بررسی می‌کنند.
تمرکز آذربایجان بر اقتصاد دیجیتال، از جمله ابتکارات برای توسعه سیستم‌های گمرکی هوشمند و ردیابی خودکار بار، با جاه‌طلبی‌های گرجستان برای مدرن‌سازی مکانیسم‌های تسهیل تجارت همسو است. پیاده سازی راه حل های دیجیتال به عنوان یک گام مهم در ساخت مسیرهای حمل و نقل منطقه ای کارآمد، شفاف و رقابتی تلقی می شود.
همکاری انرژی همچنان یکی از ستون های کلیدی روابط آذربایجان و گرجستان است. از آنجایی که اروپا به دنبال تامین کنندگان انرژی جایگزین برای کاهش وابستگی به گاز روسیه است، آذربایجان خود را به عنوان یک شریک انرژی قابل اعتماد معرفی کرده است. گرجستان به عنوان یک کشور ترانزیت حیاتی برای صادرات انرژی آذربایجان عمل می‌کند و خط لوله نفت باکو-تفلیس-جیهان (BTC) و کریدور گاز جنوبی نقشی حیاتی در امنیت انرژی اروپا ایفا می‌کنند. گسترش زیرساخت های انرژی، از جمله شبکه های انتقال برق، می تواند همکاری های دوجانبه را در این حوزه بیشتر تقویت کند.
سرمایه‌گذاری‌های بلندپروازانه زیرساختی آذربایجان نشان‌دهنده چشم‌انداز وسیع‌تر آن برای رهبری اقتصادی منطقه‌ای است. باکو با منابع مالی قابل توجهی که در اختیار دارد، با تأمین مالی پروژه های حمل و نقل و انرژی که اهرم استراتژیک آن را افزایش می دهد، به طور فعال چشم انداز اقتصادی قفقاز جنوبی را شکل می دهد.
گرجستان نیز به نوبه خود از همسویی نزدیکتر با ابتکارات اقتصادی آذربایجان سود خواهد برد. گرجستان با ادغام عمیق‌تر خود در پروژه‌های زیرساختی منطقه‌ای آذربایجان، می‌تواند ثبات اقتصادی بلندمدت را تضمین کند و آسیب‌پذیری خود را در برابر شوک‌های خارجی کاهش دهد.
با تغییر الگوهای تجارت جهانی و بحرانی شدن کریدورهای حمل و نقل منطقه ای، آذربایجان و گرجستان وضعیت خود را به عنوان قطب های ترانزیتی ضروری تقویت می کنند. همکاری آنها نه تنها روابط اقتصادی دوجانبه را تقویت می کند، بلکه به ثبات منطقه ای گسترده تر کمک می کند و تضمین می کند که قفقاز جنوبی یک حلقه حیاتی در زنجیره تامین جهانی باقی می ماند.
- نویسنده: تحلیل بازار
