از زمان تصویب قانون چک‌های صیادی، دیگر دسته‌چک‌های قدیمی صادر نمی‌شوند. چک‌های صیادی دارای بارکد دوبعدی هستند که برای اسکن و تأیید اعتبار صادرکننده به کار می‌روند.
درگذشته، بررسی شرایط متقاضیان برای دریافت دسته‌چک به عهده شعب بانک‌ها بود. اما با راه‌اندازی سامانه صیاد و الزامی شدن صدور چک صیاد از طریق این سامانه، اکنون شعب بانک‌ها در این زمینه هیچ اختیاری ندارند و نظارت بر فرآیند صدور دسته‌چک و احراز صلاحیت متقاضیان به طور کامل به بانک مرکزی واگذار شده است.
از زمانی که قانون چک‌های صیادی تصویب شد، دسته‌چک‌های قدیمی دیگر صادر نمی‌شوند. چک‌های صیادی بارکد دوبعدی دارند که برای اسکن و اعتبارسنجی صادرکننده مورداستفاده قرار می‌گیرد.
در چک‌های صیادی تاریخ اعتبار بر روی برگه‌ها قید می‌شود و صاحب دسته‌چک فقط مجاز به استفاده از آن، تا زمان مشخصی است.
از نکات دیگری که باید بدانید این است که نوشتن تاریخ چک برای بعد از زمان تعیین‌شده توسط بانک اعتباری ندارد. علاوه‌بر اینها صدور چک صیادی مزایایی هم دارد.
مثلا مراجعه حضوری افراد دارای چک به‌منظور دریافت خدمات مربوط به دسته‌چک الزامی نیست.
از طرف دیگر امکان استعلام وضعیت حساب دارنده چک وجود دارد و امکان کلاهبرداری در مقایسه با چک‌های قدیمی کمتر است و امکان سرقت یا مفقودشدن چک هم منتفی است.
علاوه‌بر همه اینها، امکان صدور چک در وجه‌حامل برای دسته‌چک‌های صیاد وجود نداشته و باید مشخصات دقیق دریافت‌کننده آن تعیین شود.
همه چک‌های جدید با رنگ بنفش صادر می‌شوند و باید در سامانه صیاد ثبت و تایید شوند.
کسانی هم که دسته‌چک کرم‌رنگ یا همان قدیمی‌ها را دارند، باید در اولین فرصت به بانک مراجعه کنند و دسته‌چک صیادی بگیرند.
مدارک لازم جهت دریافت چک صیادی
برای دریافت دسته‌چک مربوط به یک حساب‌جاری بانکی، نیاز به مراجعه حضوری دارنده حساب بانکی و ارائه مدارک موردنیاز برای دریافت دسته‌چک است.
بنابراین شما چاره‌ای ندارید جز اینکه در یکی از روزهای کاری، راهی شعب بانکی دولتی یا خصوصی شوید تا کارتان را از نزدیک پیگیری کرده و مدارک را در اختیار بانک بگذارید.
قبل از آنکه به آنجا برسید، باید یک کپی از تمامی صفحات شناسنامه خود داشته باشید و برخی دیگر از مدارک را هم از قبل در پوشه خود بگذارید.
مثلا داشتن یک قطعه عکس جدید از خودتان ضروری است. اما ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود. اگر مستاجر هستید باید یک کپی از اجارهنامه را با خود داشته باشید.
این وضعیت برای مالکان صدق نمی‌کند. از آنجایی‌که اغلب دریافت‌کنندگان چک، شاغل هستند، باید فتوکپی مدارک شغلی خود را هم به بانک ببرند.
به‌همراه‌داشتن یکی از قبوض آب، برق، گاز و… برای ثبت آدرس دقیق محل سکونت یا ارائه نسخه فتوکپی از مدرک محل سکونت خود لازم است.
طبق اطلاعاتی که در سایت‌ها آمده، شما باید یک معرف را که در آن بانک حساب دارد و خوش‌حساب است را با خود داشته باشید.
معرف شخصی است که دارای حساب بانکی بوده و قرار است شما را به بانک معرفی کند. بهتر است این فرد از گردش حساب خوبی برخوردار باشد.
مهم‌ترین تفاوتی که میان معرف و ضامن وجود دارد این است که معرف هیچ‌گونه مسئولیت قانونی برعهده ندارد.
اما برخی از شعب، معرفی‌نامه از محل کار و … را هم از شما قبول می‌کنند. اینها تنها خان اول دریافت چک صیادی به‌حساب می‌آیند.
پس از ارائه مدارک ذکر شده توسط فرد متقاضی درخواست دسته‌چک، بانک موردنظر اقدام به بررسی شرایط تعریف شده، برای صدور دسته‌چک در فرد مراجعه‌کننده می‌کند.
برای دریافت چک چه شرایطی ضروری است؟
برای اشخاص حقیقی که درخواست دسته‌چک صیادی دارند، اولین شرط داشتن یک حساب‌جاری در بانک موردنظر به مدت حداقل دو سال است.
اگر محل کار یا محل سکونت شما مشخص و ثابت نیست، باید قید داشتن دسته‌چک را بزنید. از طرف دیگر، رفتار مالی فرد متقاضی از اهمیت زیادی برخوردار است.
به شکلی که اگر سابقه بدحسابی یا چک برگشتی داشته باشید، نمی‌توانید برای دریافت چک صیادی اقدام کنید و درخواست شما از سوی بانک مرکزی، رد خواهد شد.
در نهایت اینکه شخص حقیقی متقاضی لازم است که یک حساب سپرده بلندمدت با حداقل موجودی پنج میلیون تومان در بانکی که می‌خواهد دسته‌چک آن را بگیرد؛ داشته باشد.
از عمر چنین حسابی باید حداقل شش‌ماه گذشته باشد. درصورتی‌که دارنده حساب تمامی شرایط ذکر شده در بالا را داشته باشد، آن‌وقت مجاز به ثبت درخواست صدور یکی از انواع دسته‌چک‌های صیادی موجود (دسته‌چک عادی، تایید شده یا تامین‌شده) خواهد بود.
از ۱۵تیرماه امسال تغییراتی در صدور دسته چک‌های صیادی اعمال شده. متقاضیان باید در سامانه اسکان اطلاعات سکونتی خود را ثبت کنند.
درخواست برای گرفتن دسته‌چک چگونه است؟
در همان ابتدای کار باید درخواستی برای گرفتن دسته‌چک خود تنظیم کنید و آن را به دست رئیس شعبه برسانید. این درخواست باید با لحن یک نامه اداری و رسمی و مختصر و مفید نوشته شود.
دیگر گفتن ندارد که باید سعی کنید متن شما محترمانه و به دور از غلط املایی باشد. اگر این نامه را به‌صورت حضوری به دست رئیس بانک می‌رسانید، آن را تایپ شده تحویل دهید.
حتما این سوال برایتان پیش‌آمده که وقتی رئیس بانک استعلام شما را می‌گیرد، کدام سوابقتان را مورد بررسی قرار می‌دهد و در چه صورتی درخواست شما مبنی بر دریافت دسته‌چک را رد می‌کند؟
جواب چندان سخت نیست. مهم‌ترین مسئله برای رئیس بانک، احراز هویت شما و اطمینان حاصل‌کردن از این موضوع است که هیچ‌گونه سابقه چک برگشتی یا بدهی پرداخت نشده‌ای نداشته باشید.
برای برخی از آنها ظاهرا چرخش مالی که بر روی آن حساب خاص دارید هم، از اهمیت برخوردار است.
به‌غیراز مورد آخر، دیگر موارد را سامانه صیاد بانک مرکزی که به همه حساب‌ها و سوابق شما دسترسی دارد، بررسی و اعلام خواهد کرد.
نکته: همان‌طور که گفتیم، شرایط لازم برای دریافت دسته‌چک صیادی داشتن حساب قرض‌الحسنه جاری با دو سال سابقه گردش است اما ظاهرا برخی بانک‌ها این امکان را فراهم کرده‌اند تا با تایید رئیس شعبه، به افراد متقاضی بدون میانگین حساب و سپرده هم دسته‌چک بدهند.
البته این اتفاق در صورتی رخ می‌دهد که فرد متقاضی بلافاصله اقدام به افتتاح حساب کرده و حداقل مبلغی بین پنج تا ۱۰میلیون تومان در حساب خود نگهداری کند.
گذشته از این مورد، فرد متقاضی باید هیچ سابقه چک برگشتی و بدهی غیرجاری نداشته و یک سند ملکی و معرف خوش‌حساب به بانک معرفی کند.
سامانه صیاد چیست؟
طبق اعلام بانک مرکزی، دسته‌چک تمامی بانک‌ها باید از طریق سامانه صیاد یا همان «صدور یکپارچه دسته‌چک» برای متقاضیان صادر شود که به آن اصطلاحا چک صیاد یا چک صیادی می‌گویند.
در شیوه جدید، دسته‌چک‌های تمامی بانک‌ها کاملا یک‌شکل و یک‌رنگ صادر می‌شوند که باهدف یکپارچه‌سازی و استانداردسازی طراحی‌شده و هویت اوراق بهادار را پیدا خواهند کرد.
در واقع، شعب بانکی مرجع صدور دسته‌چک نیستند و متقاضی دسته‌چک از طریق سامانه بانک مرکزی اعتبارسنجی شده و دسته‌چک برایش صادر می‌شود و با پست به دستش می‌رسد.
فردی که دسته‌چک برای او صادر می‌شود، اطلاعاتش در سامانه صیاد ثبت شده است.
چک‌های صادر شده در سامانه صیاد، هر کدام دارای شناسه‌ای یکتا هستند که یک شماره ۱۶رقمی درج شده در گوشه چک ثبت شده است.
با استعلام شماره یکتا می‌توان پیش از دریافت چک از فردی، اعتبار چک و فردی که قرار است به شما چک بدهد را استعلام کرد.
تا قبل از تاریخ پنج فرردین سال ۱۴۰۰، ثبت چک در سامانه صیاد بانک مرکزی، یک عمل اختیاری بود که تنها از سوی عده بسیار کمی انجام می‌گرفت.
اما از این تاریخ و با اعلام ممنوعیت صدور چک در وجه حامل و الزامی‌شدن ثبت چک در سامانه صیاد بانک مرکزی، تمامی افراد ملزم هستند که با ثبت اطلاعات چک و همچنین اطلاعات هویتی انتقال‌گیرنده چک در سامانه صیاد، از مقررات جدید چک تبعیت کنند.
ثبت چک صیادی در سامانه صیاد از طریق اپلیکیشن‌های مالی صورت می‌گیرد.
نحوه کار در این اپلیکیشن‌ها تقریبا مشابه یکدیگر است و چندان کار سختی نیست؛ بنابراین، با کمی سردرآوردن از استفاده از چنین اپلیکیشن‌هایی، در زمان کمی می‌توانید کار خود را راه بیندازید.
با استفاده از اپلیکیشن‌ها، وارد گزینه چک صیادی می‌شوید و بعد بانک صادرکننده چک و شماره ۱۶رقمی چک‌صیادی خود را ثبت می‌کنید.
در مرحله بعدی باید احراز هویت شوید. بنابراین پس از وارد اطلاعات کارت بانکی خود در بخش‌ها مشخص شده، دکمه استعلام را کلیک می‌کنید و ثبت خواهد شد.
نحوه استعلام چک چگونه است؟
استعلام چک در صورت ثبت اطلاعات آن، از طریق سامانه صیاد بانک مرکزی امکان‌پذیر است و دیگر نیازی نیست، سراغ اپلیکیشن‌ها بروید.
برای استعلام چک صیادی باید وارد سایت بانک مرکزی شوید و بخش استعلام وضعیت اعتباری چک صیادی را پیدا کنید.
سپس، شماره ۱۶رقمی چک صیاد را در کادر شناسه صیادی نوشته و بعد به سوال ریاضی که مشاهده می‌کنید، جواب داده و در مرحله آخر، بر روی دکمه استعلام چک صیادی کلیک کنید و منتظر نتیجه بمانید.
البته، استعلام چک صیادی از طریق پیامک و سامانه پیامکی بانک مرکزی نیز امکان‌پذیر است.
کافی است کد ۱۱ شناسه ۱۶رقمی چک صیاد را به سامانه استعلام پیامکی بانک مرکزی به شماره ۷۰۱۷۰۱ پیامک کنید تا اطلاعات چک صیاد برای شما ارسال شود.
منبع:
بانک اول
- نویسنده: گسترش نیوز
