این مهارت ها به کودکان یاد می دهند که چگونه در کنار همسالان خود رفتار کنند و در طول زندگی مهارت هایی مانند مدیریت احساسات، خواندن زبان بدن و …. را داشته باشند. از آن جایی که خلاء آموزش این مهارت ها در برنامه آموزش و پرورش دیده می شود نیاز است شخصا به فرزندانتان یاد دهید.
منظور از مهارت های زندگی چیست؟
تعریف سازمان بهداشت جهانی از مفهوم مهارت های زندگی شامل رفتارها و توانایی های مثبتی است که به فرد این امکان را می دهد تا بتواند با مسائل و چالش های روزمره در زندگی کنار بیاید. از آن جایی که در این دنیا شرایط هیچ وقت پایدار نیست، برای مدیریت زندگی نیاز به مهارت های مختلفی وجود دارد.
اما شاید سوال پیش بیاید که آموزش مهارت های زندگی به کودکان از طریق بازی چه سودی برای آن ها دارد؟ لازم به ذکر است که تمرکز بر تقویت مهارت های زندگی باعث می شود تا علاوه بر رفتار درست با همسالان خود در کودکی، از سلامت ذهنی، اجتماعی و جسمی نیز برخوردار باشند. از آن جایی که کودکان بازی کردن را دوست دارند و هنگام بازی از تمام پتانسیل خود استفاده می کنند، این روش بهترین راه برای یادگیری آن ها است.
یادگیری کدام مهارت های زندگی برای کودکان ضروری است؟
به اعتقاد سازمان جهانی بهداشت ۱۰ مهارت ضروری برای کودکان وجود دارد که شامل مهارت های خودآگاهی، همدلی، تفکر نقاد، تفکر خلاق، تصمیم گیری، حل مسئله، ارتباط موثر، روابط بین فردی، سازگاری با استرس و مدیریت هیجان می شود. این مهارت ها به توانایی کودکان برای مواجهه موثر و سازنده با ناکامی ها و تغییرات زندگی روزمره کمک قابل توجهی می کنند.
مهارت های زندگی تاثیر چشمگیری در تقویت سلامت روان و شکل گیری شخصیت کودکان نیز دارند. به عبارتی آن ها از تاثیر منفی چالش های روزمره بر روح و روان کودک محافظت می کنند. در ادامه درباره این مهارت ها و بازی های موثر در آموزش هر کدام از آن ها صحبت می کنیم.
مهارت تصمیم گیری
از آن جایی که خیلی از مسائل راه حل قطعی و مشخصی ندارند، مهارت تصمیم گیری در هر سنی مهم است. برای تقویت این مهارت در کودکان می توانید آن ها را در تصمیم گیری ها شریک کنید و یا از آن ها درباره علایق و شغل رویاهایشان سوال بپرسید. بازی های دوز و شطرنج برای تقویت این مهارت بسیار موثر هستند و همینطور خانه مشاغل کودک به خوبی می تواند در تصمیم گیری برای انتخاب شغل آینده او کمک کننده باشد.
مهارت خودآگاهی
مهارت خودآگاهی باعث بهبود رابطه کودک با احساسات، افکار و رفتارهای خود می شود و از بروز مشکلاتی مانند افسردگی و اضطراب در آن ها جلوگیری می کند. این مهارت در واقع آگاهی داشتن فرد از نقاط قوت، توانمندی های، نقاط ضعف، اهداف، الگوها و … را شامل می شود. اما برای آموزش مهارت های زندگی به کودکان از طریق بازی در زمینه مهارت خودآگاهی باید از چه بازی های کمک گرفت؟
نوشتن یا نقاشی کشیدن از توانایی های خود و تهیه لیستی از علاقمندی ها مانند وسایل و بازی ها می توانند مهارت خودآگاهی را در کودکان تقویت کنند. می توان برای تقویت این مهارت از کودک بخواهید که از دوستان و والدین درباره نقاط ضعف و قوت خود سوال بپرسند.
مهارت همدلی
برای افزایش همدلی کودک ابتدا باید با احساسات مختلف مانند شادی، ترس، غم و عصبانیت آشنا باشد. به عنوان مثال برای او داستان بخوانید و سپس از او بخواهید که احساسات شخصیت های مختلف را حدس بزند. وقتی این احساسات را یاد گرفت، سپس می توان روی مهارت همدلی آن ها کار کرد.
مهارت تفکر خلاق
در آموزش مهارت های زندگی به کودکان از طریق بازی و تفریح، مهارت تفکر خلاق یکی از آن ها محسوب می شود. خلاقیت یعنی نوآوری، ساختن چیزی جدید و داشتن ایده ای نو که مختص فرد است. برای تقویت این مهارت می توان از روش هایی مانند حل پازل های پایان باز مانند تانگو یا تانگرام استفاده کرد.
مهارت تفکر نقاد
تفکر نقاد در واقع به معنای بررسی دقیق و کامل اخبار، آداب و رسوم، عقاید و خلاصه هر چیزی است که به نوعی روی زندگی فردی و اجتماعی تاثیر می گذارد. این مهارت به فرد کمک می کند تا قبل از تصمیم گیری ارزیابی کرد، گول دروغ دیگران را نخورد و قضاوت عجولانه نداشت. بازی های حل معما و داستان پردازی از جمله موثرترین بازی ها برای تقویت این مهارت هستند.
مهارت حل مسئله
مهارت حل مسئله کمک می کند تا کودکان بسیاری از مشکلات مانند اضطراب، اختلافات والد فرزندی، افت عملکرد تحصیلی و … را نداشته باشند. بازی های ماز، پانتومیم، پازل و لگوها به خوبی می توانند برای افزایش مهارت حل مسئله در زمینه آموزش مهارت های زندگی به کودکان از طریق بازی موثر واقع شوند.
مهارت روابط بین فردی و ارتباط موثر
مهارت ورود به جمع و گروه، دوست یابی، انجام کار گروهی و مذاکره با اعضای خانواده از جمله مهمترین مولفه های روابط بین فردی به حساب می آیند. در واقع مهارت بین فردی به معنای توانایی برای برقراری رابطه با دیگران جهت برآورده کردن نیازها و خواسته های جمعی است. برای افزایش این مهارت در کودکان می توان از بازی های حدس زدن علایق، شایعه پراکنی و چشم بند کمک گرفت.
مهارت سازگاری با استرس
در ادامه آموزش مهارت های زندگی به کودکان از طریق بازی و تفریح، سازگاری با استرس یکی دیگر از مهارت های مهم است. این مهارت در تقویت سلامت روان افراد تاثیر زیادی دارد که باید عوامل استرس زای دوران کودکی را بشناسید و سپس در روش حل آن ها به او کمک کنید. خمیر اسلایم، لگو، دومینو و روبیک از جمله موثرترین وسایل و بازی ها جهت تقویت مهارت سازگاری با استرس هستند.
مهارت کنترل هیجانات
کودکان از هیجانات مختلف مانند خشم، شادی، نفرت و غم درک کمی دارند که عدم آگاهی از این هیجانات باعث بروز مشکلاتی در آن ها می شود. بنابراین نیاز است که با استفاده از روش های درست مانند بازی، این مهارت را به فرزندان خود آموخت. بازی های تنفس و پاره کردن روزنامه بهترین راه برای آموزش این مهارت به کودکان هستند.
علی ظریف
تاریخ : 20 - دسامبر - 2023واقعا آموزش مهارت های زندگی به کودکان واجب و حیاتیه، اگه از طریق بازی انجام بشه که چه بهتر
اقتصاد ژورنال
تاریخ : 20 - دسامبر - 2023نکته خیلی خوبی بود علی جان، ممنون از اینکه نظر ارزشمندتون رو به اشتراک گذاشتید 🙂