هشت ماه از آغاز سال ۱۴۰۳ گذشته، اما هنوز شورای عالی کار تشکیل جلسه نداده است. گویی کارگران، این قشر همیشه گرفتار مشکلات متعدد اجتماعی و اقتصادی، وجود خارجی ندارند. به نظر می‌رسد دولت پزشکیان به کل کارگران این سرزمین فراموش کرده است؛ به طوری که وزیر کار دولت هنوز جلسه‌ای رسمی با نمایندگان کارگران نداشته است.
با نزدیک شدن به پایان آبان ۱۴۰۳، همچنان خبری از ترمیم دستمزد کارگران نیست. این در حالی است که در روز تصویب مصوبه دستمزد سال جاری توسط دولت قبل، نمایندگان کارگران به نشانه اعتراض از امضای آن خودداری کردند.
اعتراضات نمایندگان کارگری نشان‌دهنده نارضایتی عمیق از شرایط اقتصادی و عدم افزایش مناسب دستمزدها بود. با روی کار آمدن دولت مسعود پزشکیان، بسیاری از کارگران امیدوار بودند که تغییرات مثبتی در این زمینه صورت گیرد؛ اما متأسفانه، بی‌عدالتی ها و مشکلات موجود در حق کارگران ادامه یافته است.
هشت ماه از آغاز سال ۱۴۰۳ گذشته، اما هنوز شورای عالی کار تشکیل جلسه نداده است. گویی کارگران، این قشر همیشه گرفتار مشکلات متعدد اجتماعی و اقتصادی، وجود خارجی ندارند. به نظر می‌رسد دولت پزشکیان به کل کارگران این سرزمین فراموش کرده است؛ به طوری که وزیر کار دولت هنوز جلسه‌ای رسمی با نمایندگان کارگران نداشته است.
طرحی که در مجلس سرگردان است
چندی پیش، احمد بیگدلی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی، در اظهاراتی مهم اعلام کرد که اصلاح ماده ۴۱ قانون کار به منظور افزایش مزد کارگران متناسب با نرخ تورم در حال بررسی قرار دارد. این اقدام به‌منظور بهبود وضعیت معیشتی کارگران و تامین حقوق آنان صورت می‌گیرد.
بیگدلی همچنین به پیشنهاد توزیع سبد کالا اشاره کرد و گفت که این سبد شامل اقلام اساسی مانند مرغ، گوشت، روغن و برنج خواهد بود. این پیشنهاد در کنار افزایش حقوق مطرح شده و هدف آن حمایت از کارگران در برابر افزایش هزینه‌های زندگی است.
اخیراً از مجلس شورای اسلامی خبر می‌رسد که ظاهرا طرح اصلاح ماده ۴۱ قانون کار، که به منظور افزایش مزد کارگران متناسب با تورم مطرح شده است، در اولویت بررسی کمیسیون اجتماعی مجلس نیستو این موضوع باعث نگرانی‌هایی در میان کارگران شده است.
علاوه بر این، بررسی‌ها نشان می‌دهد که اکثر اعضای کمیسیون اجتماعی از جزئیات این طرح ابراز بی‌اطلاعی کرده‌اند. این عدم آگاهی و بی‌توجهی به وضعیت معیشتی کارگران، نشانه‌ای از عدم اقدام جدی در راستای بهبود شرایط کاری و اقتصادی این قشر زحمتکش جامعه است. با توجه به این شرایط، به نظر می‌رسد کارگران نباید امیدی به تغییرات مثبت در وضعیت خود در سال جاری داشته باشند.
این قشر چاره ای جز مهاجرت ندارد!
در سالهای اخیر، کشور ما به شدت از مهاجرت نخبگان آسیب دیده است اما اکنون با معضل جدیدی تحت عنوان مهاجرت کارگران ایرانی به دلیل حقوق و دستمزد پایین به کشورهای همسایه مواجه هستیم. سمیه گلپور؛ فعالان صنفی کارگران در این خصوص اظهار داشت که کارگران حرفه‌ای به طور متناسب با مهارت های خود دستمزد نمی‌گیرند.
این فعال صنفی ضمن اشاره به مقایسه درآمد کارگران در کشورهای همسایه با ایران گفت: “در حالی که یک کارگر ساده در عراق حداقل به ریال ایران حدود ۳۵ میلیون تومان درآمد دارد، کارگران ایرانی در شرایط کنونی از خود می‌پرسند آیا عاقلانه است که برای تنها هفت میلیون تومان در ماه کار کنند و همچنان تأمین نشوند؟” او افزود که به عنوان مثال، یک آرماتوربند در کشورهای همسایه ممکن است ماهانه ۲۰۰ میلیون تومان درآمد داشته باشد، در حالی که در تهران به چنین درآمدی دست نمی‌یابد.
این فعال کارگری ادامه داد که نتوانسته ایم شرایط را برای تامین معیشت نیروی کار حرفه‌ای فراهم کنیم. در گذشته نیز مطرح شده بود که کارگران غیرایرانی با حقوق نصفه و بدون بیمه کار می‌کنند و کارفرما می‌توانست بدون هیچ مسئولیتی آنها را جذب کند. اما اکنون باید به درد و دل کارگران عراقی و ترکیه‌ای گوش دهیم که می‌گویند کارگر ایرانی وارد شده و بدون بیمه و حمایت اجتماعی کار می‌کند.
وی تأکید کرد که کارفرماها با آگاهی از شرایط اقتصادی ایران، دستمزد کمتری به کارگران ایرانی پرداخت می‌کنند.
کارگران ایرانی زیر سایه افغانستانی ها
مهاجرت کارگران ایرانی به کشورهای دیگر و خالی شدن بازار کار داخلی، تأثیرات قابل توجهی بر ساختار اشتغال در کشور داشته است. به‌ویژه، این شرایط موجب شده است که اتباع خارجی، به‌ویژه افغان ها، بتوانند شغل‌هایی را در این بازار به‌دست آورند.
با کاهش تعداد کارگران ایرانی به دلیل شرایط اقتصادی و دستمزدهای پایین، فرصت‌های شغلی بیشتری برای اتباع خارجی فراهم شده است. این موضوع به‌ویژه در صنایعی که نیاز به نیروی کار غیرماهر دارند، مشاهده می‌شود. تحلیلگران بازار کار بر این باورند که ورود کارگران خارجی می‌تواند به ایجاد رقابت در بازار کار منجر شود، اما نگرانی هایی نیز درباره تاثیرات منفی آن بر دستمزدها و شرایط کاری کارگران ایرانی وجود دارد.
در همین زمینه آیت اسدی؛ عضو شورای عالی کار در اظهاراتی به بررسی وضعیت شغلی اتباع افغانستانی در ایران پرداخت و گفت: “در ۳۰ تا ۴۰ سال گذشته، اتباع افغانستانی عمدتا در مشاغل غیررسمی و سخت مشغول به کار بودند، اما امروز آنان را در مشاغل با وجهه اجتماعی بالا و مناسب می‌بینیم و حتی در آمار اشتغال کشور نیز به حساب می‌آیند.”
وی افزود: “افغان ها به ایران می‌آیند تا کار کنند و بیشتر به دنبال شغل هستند و درآمد خود را به کشورشان ارسال می‌کنند.” این عضو شورای عالی کار به شرایط زندگی کارگران افغانستانی نیز اشاره کرد و اظهار داشت که اکثر آنها به‌صورت مجرد در خانه‌ها یا اتاق‌هایی در کارگاه‌ها زندگی می‌کنند و هزینه‌های زندگی آنان بسیار کم است.
سخن پایانی
به نظر می‌رسد عزم جدی برای حل مشکلات بی‌شمار کارگران ایران وجود ندارد. همان‌طور که در این چند سال شاهد کوچ نخبگان به کشورهای خارجی بودیم، باید انتظار خروج نیروی کار حرفه‌ای و کاربلد ایرانی به کشورهای همسایه را نیز داشته باشیم، مگر اینکه معجزه‌ای رخ دهد و با رفع مشکلات مربوط به دستمزد و امنیت شغلی این قشر، جلوی فاجعه‌ای بزرگ را بگیرند.
با توجه به این اوضاع، فعالان اجتماعی و کارگری به شدت خواستار اقداماتی از سوی دولت و مجلس هستند. آنها معتقدند که تنها در صورت رفع مشکلات دستمزد و بهبود شرایط کاری، می‌توان نیروی کار ایرانی را در کشور نگه داشت.
در صورت تمایل، نظرات و پیشنهاد های خود را درباره این موضوع با ما به اشتراک بگذارید.
امیر خیرخواهان
- نویسنده: گسترش نیوز
