مشکلات بازنشستگان تامین اجتماعی تنها مربوط به کم بودن حقوق و مستمری نیست.
به گزارش نبض بازار، بازنشستگان و مستمری‌بگیران سازمان تامین اجتماعی علاوه بر مشکلات ساختاری از جمله ناچیز بودن مستمری‌ها و عدم تطابق آن با خط فقر، مطالبات جانبی دیگر نیز دارند.
«خدمات درمانی پایه ناکافی‌ست و سطح و گستره‌ی این خدمات سال به سال آب رفته است»، «سطح پوشش بیمه تکمیلی ناچیز است و بسیاری از هزینه‌های درمان را پوشش نمی‌دهد»، «خدمات رفاهی سازمان تامین اجتماعی به نسبت دهه‌های گذشته رو به افول گذاشته به گونه‌ای که امروز برای یک وام بیست میلیون تومانی باید ماه‌ها انتظار بکشیم»؛ اینها بخشی از دغدغه‌های امروزِ کارگران بازنشسته‌ی کشور است.
در این میان، مساله‌ی بیمه تکمیلی برای بازنشستگان، یک مساله‌ی به غایت جدی‌ست. در روزهای گذشته، یک بازنشسته در تماس با ما از عدم پوشش هزینه‌های دندانپزشکی انتقاد کرد و گفت: این ماه بیش از یک سوم حقوق ماهانه‌ام را برای دندانپزشکیِ همسرم پرداختم اما بیمه تکمیلی یک ریال آن را نپرداخت!
پوشش بیمه تکمیلی و قراردادهای آن چگونه تعیین می‌شود؛ چرا بازنشستگان ناراضی هستند و در حال حاضر وضعیت خدمات رفاهی ارائه شده به بازنشستگان کارگری در چه سطحی‌ست؟
بخشی از این مسائل و دغدغه‌ها را با محمد اسدی (رئیس کانون عالی بازنشستگان تامین اجتماعی کشور) در میان گذاشتیم؛ اسدی در گفتگوی زیر تاکید می‌کند که قرارداد بیمه تکمیلی پس از نظرسنجی از کانون‌های بازنشستگی استان‌ها و براساس سطح توانمندیِ مالی بازنشستگان که بیش از ۶۰ درصد آنها حداقل‌بگیر هستند، منعقد می‌شود.
بازنشستگان همچنان به قراردادهای بیمه تکمیلی انتقاد دارند؛ مثلاً اینکه هزینه‌های دندانپزشکی بالاست و بیمه این هزینه‌ها را پوشش نمی‌دهد. توضیحاتی در مورد سطح پوشش بیمه تکمیلی می‌فرمایید؟
اصلاً در مورد دندان و دندانپزشکی قرارداد نداریم. دندان، ویزیت و دارو، اساساً جزو قراردادهای بیمه تکمیلی نیستند؛ بنابراین اینکه بازنشستگان می‌گویند بیمه تکمیلی هزینه‌ی دندانپزشکی را نمی‌پردازد مبنایی ندارد، چون وقتی قرارداد نداریم، قرار نیست هزینه‌ای در این بخش پوشش داده شود.
با این حساب، آیا عدم پوشش دندان، دارو و ویزیت، یک نقیصه‌ی جدی به حساب نمی‌آید؟ به این معنا نیست که قراردادها کفایت‌بخش نیست؟
واقعیت این است که تعرفه‌ی بیمه‌ای این بخش‌ها آن‌چنان بالا بوده که نتوانسته‌ایم قرارداد ببندیم؛ باید با مکانیسم‌های بیمه‌های تکمیلی آشنا باشید؛ بیمه‌های تکمیلی مثل یک فروشگاه بزرگ عمل می‌کنند، هرچه بخواهی آنجا پیدا می‌شود ولی برای هرچیز باید پولش را بپردازی. ما اگر سقف ۵ میلیون تومان برای دندانپزشکی را در قرارداد بیمه تکمیلی بازنشستگان بگنجانیم، ۸۷ هزار تومان به حق بیمه‌ی ماهانه‌ی بازنشستگان افزوده می‌شود.
یک میلیون پرداخت برای دارو، ۵۷ هزار تومان به حق بیمه‌ی هر ماه اضافه می‌کند؛ برای یک میلیون ویزیت نیز ۵۴ هزار تومان به حق بیمه ماهانه‌ی بازنشستگان اضافه می‌شود؛ اینها تعرفه‌های بیمه مرکزی است. ممکن است در یک ماه اول، این سقف‌ها برای بازنشسته پر شود و بعد تا آخر سال بازنشسته مدام درگیر است که چرا دیگر هزینه‌ی دندان یا دارو و ویزیت به من نمی‌پردازند!
این تعرفه‌ها برای ما اصلاً مناسب نیست و با استطاعت بازنشستگان نمی‌خواند. نکته دیگر این است که قرارداد بیمه‌ی تکمیلی بازنشستگان «همگانی» است و برای همه‌ی مستمری‌بگیران یکسان است؛ بنابراین اگر برای دندانپزشکی و هزینه‌های آن قرارداد ببندیم، تعرفه‌های آن هر ماه از همه‌ی مستمری‌بگیران کارگریِ کشور گرفته می‌شود و این در اجرا، مشکل‌ساز می‌شود. فرض کنید یک بازنشسته‌ای دندان مصنوعی دارد و دیگر هزینه‌ی دندانپزشکی نمی‌دهد، این قرارداد به چه دردش می‌خورد؟
چرا باید هر ماه ۸۷ هزار تومان حق بیمه بابت دندانپزشکی بپردازد؟ ما متاسفانه یک مشکلات این‌چنینی داریم؛ الان حدود ۳۰ درصد بازنشسته‌های ما دندان مصنوعی دارند و نیازی به خدمات دندانپزشکی ندارند؛ در میان باقی نیز تعداد زیادی به دلیل کهولت سن، دیگر دنبال خدمات دندانپزشکی نمی‌روند.
هزینه‌ی دندان مصنوعی چطور؛ به بازنشستگان پرداخت نمی‌شود؟
بیمه‌ی پایه‌ی تامین اجتماعی، هزینه‌ی دندان مصنوعی را در یک مرحله و برای یک دست دندان، حدود ۲ میلیون تومان به بازنشستگان می‌پردازد. اما در قراردادهای بیمه‌ی تکمیلی دندان و دندانپزشکی جایی ندارند. باید بدانیم قراردادهای بیمه تکمیلی، دلبخواه است و براساس نیاز جامعه‌ی هدف بسته می‌شود منتها هر خدمتی یک نرخی دارد، اگر آن را در قرارداد بگنجانی باید هزینه‌ی آن را هم ماهانه بپردازی.
ما اگر می‌خواستیم دندان و ویزیت و دارو را در بسته‌ی فعلیِ قرارداد بیمه تکمیلی بازنشستگان کارگری داشته باشیم، حق بیمه‌ی ماهانه‌ی بازنشستگان ۵۰۰ هزار تومان می‌شد؛ آیا بازنشستگان می‌توانند ماهی ۵۰۰ هزار تومان حق بیمه تکمیلی بپردازند؟ حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد بازنشستگان تامین اجتماعی حداقل‌بگیر هستند، خب اگر قرار باشد یک بازنشسته‌ی حداقل بگیر، خودش و همسرش را بیمه‌ی تکمیلی کند باید یک میلیون تومان هر ماه بپردازد، آیا این توانایی را دارد؟
ما با در نظر گرفتن ملاحظات بسیار، قرارداد بیمه تکمیلی را منعقد می‌کنیم؛ در مورد اینکه چه خدماتی در قرارداد باشد یا نباشد، نظر کانون‌های استان‌ها را می‌گیریم و براساس این نظرسنجی و استطاعت مالی بازنشستگان، قرارداد را تنظیم می‌کنیم؛ ما بررسی کردیم و به این نتیجه رسیدیم که سه آیتمِ دندان، دارو و ویزیتِ پزشک برای ما توجیه اقتصادی ندارد.
در مورد وام چطور؛ دغدغه‌ی پرداختِ وام بیست میلیون تومانی، مساله‌ی دیگری‌ست که بازنشستگان در تماس‌های خود مطرح می‌کنند؛ مثلاً در خراسان رضوی، هنوز وام مشمولان مرحله‌ی اول پرداخت نشده. چرا برای بیست میلیون تومان وام ضروری، یک بازنشسته بیش از یک ماه باید انتظار بکشد؟
در مرحله‌ی اول، برای وام ۵۶۰۰ بازنشسته در سراسر کشور مشکل پیش آمده بود که این مشکل مربوط به تنظیم خدمات ماشینی و بحث‌های IT بود که درصدد رفع آن هستیم و فکر می‌کنم ظرف یک هفته نهایت ده روز آینده وام این گروه به حساب‌شان واریز خواهد شد.
سهمیه مرحله اولِ وام بیست میلیون تومانی بازنشستگان کارگری در کل ۴۰ هزار نفر بود که از این ۴۰ هزار نفر، وام ۳۸ هزار نفر از بازنشستگان کشور تا امروز پرداخت شده؛ برای تعداد اندکی هم مشکل پیش آمده که مربوط به مشکلات فنی است؛ درصدد رفع مشکل وام ۵۶۰۰ نفر هستیم که انشاالله تا ده روز آینده وام اینها پرداخت می‌شود. با این پرداخت، مرحله‌ی اول وام بیست میلیون تومانی به پایان می‌رسد؛ ثبت نام مرحله‌ی جدید وام بعداً به بازنشستگان اطلاع‌رسانی خواهد شد.
- نویسنده: نبض بازار
