مشاغل خرد مرتبط با فرش دستباف که روزگاری قلب تولید و اشتغال بودند، امروز به دلیل نبود حمایت و افزایش هزینه‌ها به سختی نفس می‌کشند؛ فعالان صنعت و کارگران خواهان حمایت فوری دولت برای حفظ این ظرفیت ارزشمند اقتصادی و فرهنگی هستند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم, در حالی که رکود اقتصادی و بیکاری در بسیاری از مناطق کشور به تهدیدی جدی برای معیشت خانوارها تبدیل شده، مشاغل خرد همچنان ظرفیت بالایی برای ایجاد اشتغال، حفظ تولید بومی و پایداری اجتماعی دارند. با این حال، نبود حمایت‌های کافی، بی‌ثباتی بازار و افزایش هزینه‌های تولید، این بخش از اقتصاد را در تنگنای شدید قرار داده است. نمونه بارز آن، فروپاشی تدریجی زنجیره مشاغل خرد در صنعت فرش است.
مشاغل خرد در بسیاری از کشورها، نقش کلیدی در پویایی اقتصاد، کاهش فقر و توسعه منطقه‌ای ایفا می‌کنند. در ایران نیز این مشاغل بخش قابل‌توجهی از اشتغال در مناطق روستایی و شهری را تشکیل می‌دهند. اما برخلاف اهمیت حیاتی آنها، تاکنون در سیاست‌گذاری‌ها جایگاه شایسته‌ای نداشته‌اند و حمایت‌های دولتی نیز غالباً ناپیوسته و ناکارآمد بوده است.
در حوزه صنایع‌دستی، زنجیره مشاغل خرد وابسته به فرش دستباف ایران مانند نوغانداری، رنگرزی سنتی، بافندگی، و مرمت تقریباً در حال فروپاشی است. این در حالی است که هر یک از این مشاغل، ارزش افزوده و مهارت‌محوری بالایی دارند و با اندک حمایت می‌توانند اشتغال گسترده و پایدار ایجاد کنند.فعالان حوزه فرش می‌گویند نابودی نوغانداری و کارگاه‌های رنگرزی سنتی نه تنها تهدیدی برای تولید فرش است، بلکه یک ضربه فرهنگی به میراث ناملموس ایران محسوب می‌شود. بسیاری از استادکاران این حرفه‌ها اکنون به مشاغل دیگر روی آوردهاند یا به کلی بیکار شده‌اند.
عبدالله بهرامی, مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش دستباف در گفت‌وگو با تسنیم با اشاره به اینکه صنعت نوغان داری ظرفیت ایجاد اشتغال بیشتر از پتروشیمی دارد گفت: در حال حاضر نوغان داری از بین رفته است و ابریشم را وارد میکنیم.
وی گفت:یکی از مشکلات فرش، نداشتن شناسنامه فرش است، از دیگر مشکلات بحث مواد اولیه است. در بحث تهیه مواد اولیه حتی یک ریال دولتی پرداخت نشده است.از سوی دیگر کل کالاها در داخل کشور دچار افزایش قیمت شده است؛ تنها کالایی که در ایران افزایش قیمت کمی داشته است فرش دستباف است. نوغان داری از بین رفته است، تا ۲۰سال گذشته یکی از تولیدکنندگان بزرگ جهان بودیم. نوغان داران حمایت نشدند و تسهیلات به آنها ندادند و اکنون سالیانه بیش از ۵۵۰ تن ابریشم با ارز آزاد وارد کشور می شود.
مدیرعامل اتحادیه سراسری تعاونی‌های تولیدکنندگان فرش با بیان اینکه اگر این صنعت حمایت شود بسیار بیشتر از صنعت پتروشیمی می تواند برای کشور آورده داشته باشد اظهار داشت:در این صنعت ۲ میلیون نفر به صورت فردی و ۵ میلیون نفر در مجموع اشتغال دارند. این صنعت بسیار بزرگی است که از صنعت معادن و پتروشیمی بزرگتر است. در این چند ساله اخیر برای حوزه بین المللی فرش هیچ اقدامی انجام نشده است. افزایش قیمت مواد اولیه منجر به افزایش قیمت تمام شده فرش منجر می شود. ۳۰درصد قیمت تمام شده فرش، مواد اولیه است. ۷۰ درصد از قیمت تمام شده فرش، هزینه دستمزد است.
* ضرورت مداخله دولت: از تسهیلات تا بازارسازی
کارشناسان اقتصادی تأکید می‌کنند که دولت باید برنامه‌ای هدفمند و منسجم برای حمایت از مشاغل خرد تدوین کند. این حمایت‌ها باید فراتر از تسهیلات بانکی باشند و شامل مواردی کاهش هزینه‌های بیمه و مالیات برای واحدهای کوچک,آموزش مهارت‌های نوین کسب‌وکار,ایجاد شبکه‌های بازار فروش داخلی و صادراتی و حمایت از زنجیره‌های تولید بومی مانند فرش باشد.
به گزاش تسنیم, ناهید رفیعی، رنگرز قدیمی فرش در کاشان، می‌گوید: اگر همین حالا دولت دست به کار نشود، تا پنج سال آینده حتی یک کارگاه سنتی رنگرزی هم باقی نمی‌ماند. این مشاغل با سرمایه اندک اما مهارت بالا می‌توانند صدها شغل ایجاد کنند.
در همین رابطه، محمدرضا تاجیک، نماینده کارگران در شورای عالی کار نیز گفته است: ما بارها درخواست کردیم مشاغل خرد در رسته‌های فرش، صنایع‌دستی و کشاورزی در اولویت حمایت قرار گیرند. اما متأسفانه حمایت‌ها یا مقطعی است یا اصلاً به مرحله اجرا نمی‌رسد.
به گزارش تسنیم, حالا اخباری به گوش می رسد که اگر است مشاغل خرد حمایت شوند, باید دید این وعده ها به نتیجه می رسد.
احمد میدری, وزیر کار اخیراً با اشاره به طرح جدید وزارتخانه برای حمایت از مشاغل کوچک اظهار کرد: تمام فرایند اعطای اعتبار از طریق پلتفرم اینترنتی و با همکاری بانک تجارت انجام می‌شود. این خط اعتباری به خیاطان، نوغانداران و فعالان گیاهان دارویی اختصاص می‌یابد و بدون نیاز به ضمانت بانکی، ۱۰۰میلیون تومان برای تولیدکنندگان خرد و تا ۵۰۰میلیون تومان سرمایه در گردش برای واحدهای بزرگتر اختصاص پیدا می‌کند. بازپرداخت نیز به‌صورت گردشی است و پس از هر تسویه، اعتبار مجدداً شارژ می‌شود.
ارزش‌آفرینی در صنایع تبدیلی
میدری با اشاره به ظرفیت بالای فرآوری محصولات کشاورزی به‌ویژه زعفران خاطرنشان کرد: امسال یکی از کارگران نمونه توانست از ضایعات زعفران اسانسی تولید کند که هر ۱۰۰گرم آن ۱۰۰میلیون تومان به فروش رفت؛ این نشان می‌دهد با نوآوری و فرآوری، می‌توان ارزش‌افزوده‌ای فراتر از محصول اصلی ایجاد کرد. این تجربیات می‌تواند به استان‌ها منتقل و آموزش داده شود.
به گزارش تسنیم, مشاغل خرد نه فقط راهکاری برای مقابله با بیکاری، بلکه موتور توسعه پایدار، حفظ مهارت‌های بومی و مقاوم‌سازی اقتصاد در برابر تکانه‌های بیرونی هستند. اما در نبود حمایت ساختاری و سیاست‌گذاری جدی، این ظرفیت بزرگ در حال خاموش شدن است. حمایت از مشاغلی مانند نوغانداری، مرمت فرش و مشاغل مشابه، فقط حمایت از یک حرفه نیست؛ بلکه سرمایه‌گذاری برای احیای اقتصاد مردم‌محور است.
انتهای پیام/
- نویسنده: تسنیم tasnimnews
